Fréttablaðið - 22.11.2022, Qupperneq 9

Allur arður af þjónustunni rennur til reksturs kirkjugarðanna
Tökum á móti ástvinum í hlýlegu
og fallegu umhverfi
Vesturhlíð 2 | Fossvogi | s. 551 1266 | utfor@utfor.is | utfor.is
Öll aðstaða í samræmi við tilefnið. Hlýlegt og fallegt
húsnæði og nýir glæsilegir bílar.
Sjá nánari upplýsingar á utfor.is
Útfararþjónusta
Við veitum alla þjónustu tengda andláti ástvina
– Þjónusta um allt land og erlendis
– Þjónusta í heimahúsi og á stofnunum
í yfir 70 ár
Guðný Hildur
Kristinsdóttir
Framkvæmdastjóri
Ellert Ingason
Sálmaskrár,
útfararþjónusta
Emilía Jónsdóttir
Félagsráðgjöf,
útfararþjónusta
Guðmundur
Baldvinsson
Útfararþjónusta
Magnús Sævar
Magnússon
Útfararþjónusta
Helga
Guðmundsdóttir
Útfararþjónusta
Hinrik Norðfjörð
Útfararþjónusta
Helena Björk
Magnúsdóttir
Útfararþjónusta
Í umræðunni hér geisa oft stormar,
sem virðast hrífa marga með sér.
Ráða þá oft ferðinni blanda af tak-
markaðri vitneskju, ófullnægjandi
úttekt og yfirvegun, tilfinningum
og svo vilja til að sanna sitt mál, og,
í leiðinni, ná sér niðri á pólitískum
andstæðingi; slá úr málinu pólitískt
kapítal.
Tilgangur Íslandsbankasölunnar
Helzti tilgangurinn með sölunni var
sá, að fá inn fé, auðvitað sem mest,
til að lækka skuldir ríkissjóðs, en
skuldasöfnun hafði aukizt gífurlega
þau tvö ár, sem Covid geisaði, og, þá
um leið, lækka vaxtabyrði ríkisins.
Vaxtagreiðslur rýra auðvitað fjár-
muni til velferðarkerfisins.
Sérstak lega hjá Sjálfstæðis-
mönnum bættist svo við viljinn til
að draga úr ríkisrekstri og sú hug-
myndafræði, að fjársýsla og öll
helztu viðskipti væru bezt komin í
höndum einkaframtaksins.
Í þessu sinni var tilgangur
Íslandsbankasölunnar af hinu góða.
Gekk tilgangurinn eftir –
náðist gott verð?
Þegar til útboðsins kom, 22. marz sl.,
var verðgildi hlutar í Íslandsbanka
122 kr. Gátu menn keypt, hvaða
fjölda bréfa sem var, t.a.m. 1.000
hluti, fyrir þetta verð.
Nú, hins vegar, átti að selja, á einu
bretti, 450.000.000 hluti. Var við því
að búast, að sama verð fengist fyrir
þetta risastóra útboð!? Auðvitað
ekki! 4% lækkun, í 117 kr. fyrir bréf,
var því, alla vega fyrir undirrituðum,
hálfgerður brandari, enda hafði ég
engan áhuga á þátttöku í útboðinu.
Hér verður að hafa í huga, að,
þegar bréf eru keypt og seld, kemur
til kaup- og söluþóknun, alls 1,5%,
hér 2 kr. á hlut. Þannig þurfti kaup-
andi þessara bréfa á 117 kr., að fá 119
kr. við endursölu, rétt til þess að vera
á sléttu.
Það undarlega gerðist samt, að
bréfin ruku út á þessu – fyrir mér
– yfirverði. Hluti af skýringunni,
af hverju allir fjárfestar, sem gátu,
hentu sér í þetta, er trúlega sú nálg-
un, að selja bara á útvalinn hóp fjár-
festa.
Menn fylltust þeirri tilfinningu,
að hér væri sérstakt tækifæri til að
græða, sem ekki mætti missa af; þeir
væru í hópi hinna útvöldu.
Svo fór þó ekki, því nú, átta mán-
uðum seinna, standa þessi bréf í
mögrum 124 kr., og á síðustu vikum
og mánuðum hafa þau endurtekið
farið niður í 117 kr., voru greinilega
á leið niður fyrir það, en bankinn
virðist hafa varið þau í 117 kr. Fáir
fjárfestar hafa því riðið feitum hesti
frá þessum hlutabréfakaupum. Þeir,
sem beita lánsfé, hafa tapað.
Það er því ekki ofsögum sagt af því,
að þessi sala 22,5% hlutabréfanna í
Íslandsbanka hafi verið ríkinu afar
hagfelld. Skuldastaðan bætt um
tæpa 53 milljarða og milljarða vaxta-
kostnaður á ári sparaður.
Allt tal um, að selt hafi verið á of
lágu verði, og, að ríkið hefði tapað 2-3
milljörðum, ber því fyrir undirrit-
uðum vott um þekkingar- eða dóm-
greindarskort, nema hvort tveggja
sé, hver sem aðilinn er.
Hliðstætt útboð og útkoma
Fjórum mánuðum fyrir Íslands-
bankasöluna fór fram hliðstætt
útboð í Síldarvinnslunni. Á opnum
og frjálsum markaði fékkst 101 kr.
fyrir hlutinn. Verðgildi þessara
hlutabréfa er í dag 122,50 kr. Þarna
hafa fjárfestar hagnast umtalsvert
– sem líka er nauðsynlegt, því mikil
áhætta fylgir fjárfestingu í hluta-
bréfum – andstætt því, sem er með
Íslandsbanka, þar sem fjárfestingin
rétt hangir.
Þetta dæmi áréttar auðvitað,
hversu hagstætt Íslandsbankaút-
boðið var fyrir ríkið og óhagstætt
fyrir fjárfesta.
Hvað með framkvæmdina?
Í almennri umræðu og skoðana-
myndun, reyndar í f lestum málum
hins daglega lífs, er eitt það hættu-
legasta og versta, sem hendir menn,
þegar þeir rugla saman stórum
málum og litlum, hræra aðalat-
riðum og aukaatriðum saman, eins
og söm væru. Þannig fæst ekki skyn-
samleg, hlutlæg eða uppbyggileg
niðurstaða.
Ljóst er, að ýmislegt hefði mátt
betur fara við framkvæmd Íslands-
bankasölunnar. Langbezt hefði
verið, ef hún hefði verið opin og
frjáls. Aðalatriðið var þó það, að
tryggja hagsmuni ríkissjóðs, okkar
allra, með hæstu mögulegu sölu-
verði, sem tókst.
Önnur sjónarhorn geta verið góð
og gild, en ættu að vega minna.
Góður maður sagði við mig í skoð-
anaskiptum um málið: „En fyrir
mér er kjarni málsins að þegnarnir
stóðu ekki jafnfætis við söluna“.
Auðvitað eru jafnréttissjónarmið
góð, en er ástæða til að gera mikið
með þetta, þegar fyrir liggur, að
ávinningur af þessari aðkomu var
lítill eða enginn? Jafnrétti til góðra
mála er gott og rétt, en er jafnrétti
til vafasamra hluta eða óhagstæðra
líka mikilvægt?
Faðir fjármálaráðherra
Ég get ekki látið þessu lokið án þess
að minnast á föður fjármálaráðherra
og stöðu hans hér. Einhverjir virðast
halda, að hann beri að útiloka frá
einu og öðru, t.a.m. frá þessu útboði
Íslandsbanka, bara af því að hann er
faðir fjármálaráðherra.
Sumir hér virðast líka telja, að
fjármálaráðherra geti sagt föður
sínum, hvernig hann eigi að sitja og
standa; skipað honum fyrir verkum.
Annar eins barnaskapur! n
Niður á jörðina með umræðuna um Íslandsbankasöluna
Ole Anton
Bieltvedt
samfélagsrýnir og
dýraverndunar-
sinni
Allt tal um að selt hafi
verið á of lágu verði,
og að ríkið hefði tapað
2-3 milljörðum, ber
því fyrir undirrituðum
vott um þekkingar-
eða dómgreindarskort,
nema hvort tveggja sé,
hver sem aðilinn er.
ÞRIÐJUDAGUR 22. nóvember 2022 Skoðun 9FRÉTTABLAÐIÐ