FLE blaðið - 01.01.2019, Blaðsíða 28

28 FLE BLAÐIÐ JANÚAR 2019
útskipti endurskoðenda í íslensku lögunum um fjármálafyrir-
tæki eru því mun strangari en í Evrópu. Að vísu virðist standa
til að milda þessar reglur um útskipti verulega í nýjum lögum
um endurskoðendur, nema auðvitað að áfram standi í lögum
um fjármálafyrirtæki að endurskoðendur megi ekki vera lengur
en fimm ár?
AÐRAR BREYTINGAR Á ÍSLANDI
Þrátt fyrir að lagabreytingar frá hruni sem snerta starf endur-
skoðenda hafi ekki verið miklar þá hefur orðið, að því að við telj-
um, veruleg þróun í öðrum reglum í umhverfi endurskoðunar.
Siðareglur félags löggiltra endurskoðenda (FLE) voru sam-
þykktar árið 2009. Þetta er reyndar vinna sem byrjaði árið
2006 og eru þær byggðar á siðareglum alþjóðasambands
endurskoðenda, IFAC. Í lögum um endurskoðendur frá 2008
er tilgreint að allir endurskoðendur skuli fylgja þeim siðareglum
sem FLE gefur út.
Síðan eru það alþjóðlegu endurskoðunarstaðlarnir. Í lögum
um endurskoðendur segir að við endurskoðun eigi að fylgja
alþjóðlegu endurskoðunarstöðlunum, sem gefnir eru út af
IFAC. Tilgangurinn með þessu er að sjálfsögðu, sem hluti af
alþjóðavæðingunni, að samræma störf og álit endurskoðenda
á milli landa. Þróun í þessum stöðlum hefur verið og er ennþá
veruleg enda er þar reynt að bregðast við erfiðum aðstæðum
sem geta komið upp á hverjum tíma með breyttum og bætt-
um vinnuaðferðum. Þessar breyttu og bættu vinnuaðferðir
kalla oftast á meiri vinnu hjá okkur endurskoðendum. Oft án
þess að við fáum meira greitt fyrir það, en hver er svo sem að
kvarta?
Á árunum 2006-2009 voru alþjóðlegu endurskoðunarstaðlarnir
rækilega endurskoðaðir og gerðir skýrari og var þessi endur-
bætta útgáfa þeirra fyrst notuð við endurskoðun ársins 2010.
Í byrjun var þessi endurskoðun á stöðlunum viðbrögð
við alþjóðavæðingunni á fjármálamörkuðunum þar sem
flóknara umhverfi kallaði á skýrari reglur og aukið gagnsæi.
Fjármálakreppan hafði einnig áhrif og flýtti fyrir að endurbættir
staðlar væru teknir í notkun.
LOKAORÐ
Strax eftir hrun og fjármálakreppu var athyglin mest á fjár-
málafyrirtækjunum, bæði hér heima og erlendis. Athyglin
beindist að reikningsskilum þeirra, stjórnun og stjórnendum
þeirra. Einnig beindist hún að eftirlitinu með þeim af hálfu fjár-
málaeftirlita. Störf endurskoðenda komu einnig til skoðunar.
Markmiðið var tryggja fjármálastöðuleikann og að reyna að
koma í veg fyrir aðra kreppu.
Til að bregðast við gagnrýninni hafa verið gerðar, eða eru í far-
vegi, breytingar á því umhverfi og regluverki sem endurskoð-
endur starfa í. Til að lista þær upp í stuttu máli höfum við tekið
þær saman í eftirfarandi punkta:
Gagnrýni: Endurskoðendur eru of tengdir stjórnendum fyrir-
tækjanna.
Viðbrögð: Settar voru reglur um útboð og um takmörkun á
starfstíma endurskoðenda.
Gagnrýni: Áritun endurskoðenda er ekki nógu góð.
Viðbrögð: Reglur um áritun voru bættar í endurskoðunar-
stöðlunum og í tilskipum ESB sem kemur inn í íslensk lög árið
2019.
Gagnrýni: Staða útlána fjármálafyrirtækja gefur ranga mynd.
Viðbrögð: Reikningsskilastaðli um afskriftarreikning útlána var
breytt og endurskoðunarstaðli um endurskoðun á mati stjórn-
enda var breytt.
Gagnrýni: Endurskoðendur eru innvinklaðir í allt starf fyrir-
tækjanna sem þeir eru að endurskoða.
Viðbrögð: Siðareglurnar afmarka hvað endurskoðandi má
gera í fyrirtækjum og tilskipun ESB og lög um fjármálafyrirtæki
takmarka aðra vinnu um endurskoðenda.
Gagnrýni: Ýmis atriði í störfum endurskoðenda sem var velt
upp í Green Paper frá ESB.
Viðbrögð: Megnið af þessum atriðið voru sett inn í tilskip-
un ESB og reglugerð um endurskoðun. Þessi atriði koma inn
í íslensk lög með nýjum lögum um endurskoðendur á vor-
mánuðum 2019.
Það verður að segjast eins og er, þegar litið er á listann hér
að ofan, að þetta virðast kannski ekki vera miklar breytingar.
En við sem vinnum við endurskoðun, finnum vel fyrir þessum
breytingum og auknu kröfum sem orðið hafa í störfum okkar á
síðustu tíu árum. Hversu oft heyrum við ekki stéttina kveinka
sér yfir endalausu gæðaeftirliti og endalausri endurmenntun,
nýjar og nýjar kröfur endurskoðunarstaðlanna og einhver ný
tölvukerfi til að vinna með og allri skjöluninni sem því fylgir.
Að ekki sé talað um gríðarlegar breytingar í atvinnulífinu, í
fyrirtækjum og þeirra umhverfi. Og nú nýjasta ógnin, að það
sé jafnvel ekki ólíklegt að eftir tíu ár hafi tölvurnar tekið við af
okkur og hinn nýi löggilti endurskoðandi, A.I., áriti ársreikninga
fyrirtækja rafrænt! En hvað um það, á meðan að sjóðstreymið
stemmir og allt er rétt skráð í endurskoðunargrunnana, þá
brosum við endurskoðendurnir og erum sátt, ekki satt?
Herbert Baldursson og Íris Ólafsdóttir