Ský - 01.10.2001, Qupperneq 57

BJÖRN BJARNASON
menntamálaráðherra
„Það liggur bara í augum
uppi að Björn er langáhrifa-
mesti maðurinn í tslensku
menningarlífi í dag, í krafti
síns embættis."
„Ég segi nú ekki að hann sé
draumamaðurinn í djobbið,
en hann má eiga það, að
hann hefur staðið sig miklu
betur gagnvart myndlistinni
en ég átti von á og hefur
gegnumsneitt staðið sig
mjög vel gagnvart menningu
og listum í stnum ráðherra-
dómi."
„Hann deilir og drottnar. Þeir
sem eru I náðinni geta stólað
á sinn mann á hverju sem
gengur - lítið bara á Stefán
[Baldurssonj - þar gekk Björn
meira að segja svo langt að
breyta lögum til að ekki yrði
haggað við þeim sem honum
þóknaðist að hafa sem Þjóð-
leikhússtjóra. En vei þeim
sem ekki eru t náðinni."
„Björn er minn maður. Hann
hefur lyft grettistaki í málefn-
um kvikmyndagerðarinnar,
og það gerði hann einn og
sjálfur - ekki af þvt það var
stefna ríkisstjórnarinnar
sem slíkrar."
„Ég held að Björn hafi verið
mikill happafengur fyrir ís-
lenskt menningarlíf. Hann
hefur meiri áhuga á listum
en nokkur forveri hans og
það skilar sér."
„Ef menn eru virkilega inn
undir hjá Birni, þá virðast þeir
komast upp með nánast
hvað sem er. Skýrustu
dæmin um það eru Stefán
Baldursson og Hjálmar H.
Ragnarsson. Hann breytti
landslögum svo Stefán fengi
að sitja lengur að kjötkötlun-
um og Hjálmar virðist ætla
að komast upp með það að
afþakka húsnæðið sem
Listaháskólanum var ætlað
og allt annað sem í boði er,
og kreista út nokkur hund-
ruð milljónir í nýbyggingu á
besta stað t bænum."
forstöðumaður Listasafns
Reykjavíkur (Kjarvalsstaðir,
Hafnarhúsið)
„Eiríkur hefur komið öllum
á óvart og er mjög vel liðinn
bæði meðal listamanna,
gagnrýnenda og listfræðinga,
hann er að gera mjög góða
hluti."
„Hann er vogaður og frjór og
á mjög auðvelt með sam-
skipti og að fá fólk með sér,
sem hefur mikið að segja ef
vel á að takast til með rekst-
ur á svona risa apparati."
„Það gildir auðvitað það
sama um Eirík og Ólaf [Kvar-
an, forstöðumann Listasafns
íslandsj, hann ræður hverjir
fá að sýna og hvað er keypt
í safnið og hefur þannig mik-
il áhrif. En hann er samt t
raun ennþá meiri áhrifamaður
en Ólafur vegna þess hversu
opinn bæði hann og söfnin
eru fyrir listamönnum og
fræðimönnum, öfugt við það
sem gerist hjá Ólafi."
FRIÐRIK ÞÓR FRIÐRIKSSON
kvikmyndagerðarmaður
og aðaleigandi íslensku
kvikmyndasamsteypunnar.
„Friðrik Þór átti sér þá hug-
sjón að koma tslenskum
kvikmyndabransa á lappirnar
og hefur róið að því öllum
árum. Ég er bara ekki viss
um að hann sé t réttri stöðu
sem framleiðandi, hann
mætti leggja meiri áherslu
á eigin feril, þvt hann er í
eðli sínu fyrst og fremst
listamaður og nýtur sín best
sem slíkur."
„Ef Friðriks hefði ekki notið
við þá væri íslensk kvik-
myndagerð enn nær því en
nú er að vera bara dýrt tóm-
stundagaman nokkurra
snarruglaðra skýjaglópa og
meðalskussa."
„Frikki er brjálaði snillingur-
inn okkar - og alveg pollró-
legur sem sltkur. “
„Völd hans og ítök birtast
fyrst og fremst í því að hann
er álitinn eðlilegur fyrsti
kostur þegar tslenskir kvik-
myndagerðarmenn eru að
leita sér að framleiðanda.
Hann er vel tengdur inn I
bransann og kerfið og það
er ákveðinn ævintýraljómi t
kringum hann."
„Friðrik Þór er íslenska kvik-
myndasamsteypan og Is-
lenska kvikmyndasamsteyp-
an er íslensk kvikmynda-
gerð. Svona hérumbil, í það
minnsta."
„Þú gerir varla mynd á íslandi
t dag nema leita til Frikka og
Samsteypunnar um eitthvað -
kamerur, hljóðkerfi, Ijósa-
kerfi, starfsfólk, Ijármagn
eða ráðgjöf. Og stundum allt
þetta og meira til."
„Maðurinn er náttúrulega
goðsögn."
HALLDÓR GUÐMUNDSSON
forstjóri Eddu - miðlunar og
útgáfu og formaður stjórnar
Listahátíðar.
„Halldór var Itklega mesti
áhrifamaðurinn í bókmennta-
heiminum á meðan hann
stýrði Máli og menningu og
Lítil tengsl listheima
„Veistu, ég held að það sé ekki hægt að tala
um menningarmafíu hérna, í það minnsta
ekki lengur,“ sagði einn af fjölmörgum heim-
ildarmönnum Skýja þegar blaðamaður bað
hann að rýna í íslenska lista- og menningar-
heiminn í dag. „Það eru hins vegar alltaf ein-
hverjir sem hafa meiri völd og áhrif en aðrir,
en það er ekki nema eðlilegt - og sums stað-
ar er einfaldlega ekki hægt að komast hjá því
í svona litlu samfélagi," bætti hann við.
Aðrir sem rætt var við voru á sama máli, flest-
ir hverjir. Hafi einhvern tíma verið eitthvað
sem hægt var að kalla menningarmafíu hér á
landi, þá er það liðin tíð. En klíkuskapur,
sögðu menn svo, það er allt annað mál. Klíku-
skapurinn lifir góðu lífi í menningargeiranum
- rétt eins og í öllum öðrum geirum þjóðfé-
lagsins. Klíkurnar eru hins vegar margar og
áhrif þeirra og völd nánast alltaf takmarkað-
ar við tiltekna listgrein, jafnvel tilteknar
stofnanir eða fyrirbæri innan hennar.
BREYTT UMHVERFI
„Auðvitað skaðar það aldrei að eiga vini á
góðum stöðum," sagði ónefndur leikari við
blaðamann Skýja, en það orð hefur lengi far-
ið af leikhúsheiminum að frami einstakra
leikara innan hans ráðist ekki síður af hæfi-
leika manna til að koma sér í mjúkinn hjá
réttum aðilum en leikhæfninni. „Ekki það,
þessir tveir hæfileikar fara auðvitað oft sam-
an - og það er auðvitað stundum erfitt að vita
hver er vinur manns og hver er bara að
tryggja sjálfan sig með vinalátunum í þessum
bransa."
Annar leikari, vel þekktur og vinsæll, er á því
að starfsvettvangur leikarans hafi stækkað
og breyst svo mikið á undanförnum árum að
þótt einstakir leikarar virðist „eiga“ flest
stærstu og bitastæðustu hlutverkin í stóru
leikhúsunum tveimur, þá kæmi það ekki svo
mjög að sök lengur hvað varðar starfsöryggi
annarra leikara .
ÍSLENSKUR MENNINGAR AÐALL SKÝ 55