Foreldrablaðið - 15.12.1941, Blaðsíða 7

FORELDRABLAÐIÐ
7
misjafnlega af hendi leyst eins og heim-
ilin voru mörg, allt frá því að vera ágæt,
og til þess að vera engin. Flestir munu
nú sammála um réttmæti og þörf þess-
arar breytingar, og liggja til þess ýmsar
ástæður. Má m. a., í því sambandi nefna
hinar gerbreyttu heimilisástæður þétt-
býlisins í þorpum og bæjum, frá strjál-
um og mannmörgum heimilum sveit-
anna, svo sem áður var til að inna slíka
kennslu af hendi.
Öllum þeim, sem fylgst hafa með
starfsháttum barnaskólanna hin síðari
ár, hefir verið það fyllilega ljóst, að þar
hefir átt sér stað nokkur breyting frá
því, sem áður var. Sú breyting starfs-
háttanna er fyrst og fremst fólgin í
aukinni samhæfni viðfangsefna við
þroska og getu nemendanna á hinum
ýmsa aldri. Áður var námið meira kerf-
isbundið lexíunám miðað við rnjög tak-
markaðan tíma, og sjónarmið hinna
fullorðnu meira ráðandi um efnisval
bóka og alla framkvæmd kennslunnar
heldur en geta, þroski og aldur barn-
anna. Þessi breyting grundvallast á
rökum hinnar tiltölulega ungu vísinda-
greinar, barnasálfræðinnar.
Eins og að líkindum lætur, hefir þeirra
áhrifa, sem hér hefir verið minnst á,
ekki sízt gætt á kennslu jafn þýðingar-
mikillar námsgreinar, sem lesturinn er.
Kennsluaðferðir í lestri eru margar og
margvíslegar. Þið hafið vafalaust heyrt
nefndar: stöfunaraðferð, hljóðaðferð og
setninga eða orðaaðferð. Hvert þessara
hugtaka getur í rauninni falið í sér heil-
an hóp aðferða, auk þeös sem þessar
meginaðferðir geta blandast, og runnið
saman á hinn margvíslegasta hátt, og
gera það, sérstaklega hinar tvær síðar-
nefndu. Sú þessara aðferða, sem mest
hefir verið notuð við skóla hér á landi,
síðan skólaskyldan var færð niðuj, er
hljóðaðferðin. Svo er það einnig hér á
Akranesi. Þess má og geta, að hún hefir
verið lögð til grundvallar í kennslu í
smábarnafræðslu í Kennaraskóla ís-
lands frá því farið var að kenna þá
námsgrein sérstaklega þar, árið 1932.
Þessi aðferð dregur nafn sitt af þvi, að
leitazt er við og lögð áherzla á, að börn-
in læri hljóð hvers stafs og tengi þau
síðan saman í orð. Með tengingu hljóð-
anna lesa börnin orðin, en stafa ekki.
Með hverju orði eru sýndar töflumyndir,
sem eiga að skýra það og festa í minni.
Einnig eru börnin látin teikna stafina
ásamt einföldum myndum hluta, dýra,
blóma eða annars þess, er skýrir hljóð
stafsins. Þá eru þau látin setja saman
stafina með mislitum trépinnum, látin
leika þá o. s. frv. Með öðrum orðum:
Kennarinn leggur alla sína hugkvæmni
í að gera kennsluna leikræna og laðandi.
Þannig er tilgangurinn með þessari að-
ferð að taka í þjónustu námsins, leik-
hneigð barnanna, sjónar-, heyrnar-,
þreifi- og hreyfiskyn þeirra.
Annars er frá byrjun ákveðið stefnt
að miklu fjölþættara námi en lestri, þó
jafnan sé talað um lestrarnám eitt. Öll
teikning smábarna, og í því sambandi
öll meðferð lita, blýanta, pinna, skæra,
pappírs, o. s. frv. er einnig markviss und-
irbúningur að skriftar- og stafsetning-
arnámi. Þá er börnunum einnig kennd
þýðing tölueininga með teikningum og
myndum. Þannig er leitast við að glæða
sjálfstarf barnanna og reynt að miða
námið við eðli þeirra, hugsunarhátt og
áhugaviðhorf.
Hér hefir verið miðað mest við fyrsta
skólaárið í framansögðu, en haldið er