Foreldrablaðið - 15.12.1941, Blaðsíða 10

10
FORELDRABLAÐIÐ
Heilsuvernd skólabarna
Heilsuvernd skólabarna er vitanlega
aðeins einn þátturinn í heilsuvernd
barna yfirleitt. En heilsuvernd þeirra er
einn þátturinn í uppeldinu og að' vísu
merkur þáttur. Meðal menningarþjóða
er skólatíminn orðinn langur, 6—8 ár, og
skólasetan löng á hverju ári, eða 7 til 9
mánuðir. Það má því segja, að allan
seinni helming barnsaldursins skipti
skólarnir og heimilin uppeldinu á milli
sín.
Það ræður af líkum, að skólaveran
hefir allmikil áhrif á börnin, líka á
heilsufar þeirra. Inniveran og kyrrsetan
hefir út af fyrir sig talsverð áhrif á
yngstu börnin, en það er þó vitanlega
starfið, námið, sem einkum reynir á
skólabörnin. Þau verða þá líka oft lasin
og það er talað um skólakvilla. Sumt af
þessu eru kvillar, sem ekki er rétt að
kenna skólunum í sjálfu sér, eins og t. d.
óþrifakvillar, lús og kláði, en börnin fá
þá frekar í skólunum, af því að þau eru
þar mörg saman og hafa náin mök hvert
við annað. Sama máli gegnir um þá
sjúkdóma, sem erlendis eru nefndir
barnasjúkdómar, þ. e. mislinga, skarlats-
sótt og kíghósta, að börn fá þá frek-
ar í skólunum. Aftur eru aðrir kvillar,
sem má setja beint í samband við skóla-
veruna. Þessir kvillar eru: lystarleysi og
framfaraleysi, blóðleysi, höfuðverkur,
taugaveiklun (svonefnd ,,hjartveiki“,
„nervösitet"), hryggskekkja, nærsýni.
Það er þó ekki svo að skilja, að skóla-
veran sé hin eina og fyrsta orsök þessara
kvilla, en þar sem veilan er fyrir, styður
skólaveran að því, að þeir komi fram.
Það er breytingin á lifnaðarháttunum,
kyrrsetur, þreyta og kapp við námið, sem
stuðla að þeim, og ennfremur sums stað-
ar ýmis konar óregla og skortur á hvíld
og svefni. Hryggskekkja kemur fram og
vex af vondum stellingum á skólabekkj-
unum, og á misjöfnum sætum heima
fyrir, einkum við skrift. Hún orsakast
einnig af of mikilli og óheppilegri á-
reynslu, og kemur einkum fram á háum
og grönnum börnum, þar sem hæðar-
vöxturinn er hlutfallslega - meiri en
þroski beinanna og bakvöðvanna. Nær-
sýni kemur ekki verulega við nám í
barnaskólum, en frekar í framhaldsskól-
um.
Af þessu leiðir, að börnin þurfa að búa
við góða heilbrigðishætti, og það eru
gjörðar miklar kröfur til skólanna í
þeim efnum. Húsakynni þeirra eiga að
vera rúmgóð, gott loft, næg birta, þrifn-
aður í lagi, hentug borð og bekkir, hæfi-
legur kennslustundafjöldi á dag, leikfimi
og böð. í góðum skólum er séð fyrir
þessu, en auk þess er víða gengið lengra
og reynt að tryggja holla næringu barn-
anna og auka þeim þannig þrótt og þol.
Má þar til nefna lýsisgjöf i skólum og
matar- og mjólkurgjafir handa fátæk-
um og svöngum börnum.
En það er vitanlega ekki nóg, að gjöra
kröfur til skólanna. Heimilin þurfa að
vera á verði og mega ekki láta sitt eftir
liggja. Það væri háskaleg villa, að varpa
allri slíkri áhyggju upp á skólana. Það
væri svipað því, ef heimili teldi sig, til
dæmis, laust við uppeldið, þegar skólinn
tæki við börnunum. Samstarf skóla og
heimila þarf að vera í góðu lagi, það er
nauðsyn og sjálfsögð skylda. En hvers
eiga heimilin þá að gæta til heilsuvernd-
ar börnunum? Þau eiga, eftir megni, að
verða við hinum almennu kröfum um
gott loft, næga birtu og góðan þrifnað.