Foreldrablaðið - 15.12.1942, Blaðsíða 7
FORELDRABLAÐIÐ
7
Heimili og skóli
Svo segir hinn mæti maður, sr. Magn-
ús Helgason, í bók sinni „Uppe]dismál“:
„Uppeldi barna og unglinga er sam-
eiginlegt ætlunarverk heimila og skóla.
Er þar mikið undir, að góð samvinna
sé þar á milli. Heimili og skóli skipta
með sér verkum að nokkru leyti. Það
þótti einu sinni góð og gild verkaskipt-
ing milli þeirra, að skólinn annaðist
Jrœðsluna, en heimilið uppeldið að öllu
öðru leyti, hið líkamlega og siðferði-
lega, áhrifin á hugarfar og hátterni.
Þessi skipting verður þó jafnan meir í
orði en á borði. Ekkert uppeldi getur
átt sér stað án fræðslu, og ekki heldur
fræðsla án uppeldis. Engin móðir getur
siðað barn sitt og innrætt því góðar
hugsanir og tilfinningar án þess að
segja því eitthvað eða fræða það, og
enginn kennari getur frætt börn án
þess að hafa einhvern hemil á hegðun
þeirra, að minnsta kosti meðan á fræðsl-
unni stendur, enda lætur engin kennsla
hjarta barns og hugarfar ósnortið að
öllu leyti.------
— — Það er ekki lítils vert með
hverju hugarþeli til skólans og kennar-
nns börnin koma þangað. Venjulega
ræður heimilið miklu um það. Ef kenn-
arinn er hafður; fyrir grýlu og skólinn
fyrir hegningarhús, þegar börnin eru
löt eða óþæg, þá er ekki furða, þó að
þau fari þangað kvíðin og treg, og skoði
allan lærdóminn eins og „syndastraff“.
En ef vel og hlýlega er um hvorttveggja
talað í áheyrn barnanna, getur skóla-
vistin og fræðslan þar orðið þeim keppi-
kefli og tilhlökkunarefni fyrir fram.
Kennari þarf, ef vel á að vera, að hafa
bæði virðingu og væntumþykju barn-
anna. Það er sýnu hægra fyrir hann, ef
börnunum hlær hugur við honum fyrir-
fram, heldur en ef hann þarf fyrst að
rýma burt úr hugum þeirra hræðslu
eða lítilsvirðingu, sem þau hafa inn-
drukkið af fólkinu heima. Það má bæði
skemma og bæta not skólavistar fyrir
barni með umtali um kennara.-------
— — Samvinnan er vitanlega engu
síður undir kennurum komin. — —
Margt getur á milli borið.-----Ef til
misklíðar kemur, ríður á að jafna hana
sem fyrst og ekki í viðurvist barnanna.
Vanþekking, misskilningur og rangur
milliburður veldur oft missætti, sem
hverfur eins og dögg fyrir sólu, ef um
er rætt í bróðerni og í tíma.--Kenn-
ari hefur oft ýmislegt að skýra, sem for-
eldrum er ekki ljóst, um margt að ráðg-
ast, sem er sameiginlegur vandi, og ef
til vill um eitthvað að biðja eða áminna,
sem honum þykir áfátt og innan hand-
ar er úr að bæta“.
Vegna þess, að hér er í fáum og glögg-
um orðum minnst á hið óhjákvæmilega
samband milli heimila og skóla og einn-
ig drepið á nokkur þau atrði, sem nauð-
syn ber til að hugleiða, ef sú samvinna
á vel að takast, kaus ég heldur að taka
orðrétta kafla úr bók séra Magnúsar en
segja hið sama með eigin orðum. Vissi
ég, að hvorttveggja er, að mér er eigi
eins lagin sú list, að láta hugsanir mín-
ar í ljósi, enda orð og hugleiðingar því