Jökull


Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 44

Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 44
Holocene lavas in Bárðardalur, NE-Iceland postglacial lavas than lavas erupted later during the Holocene (Hansen and Grönvold, 2000; Breddam, 2002; Stracke et al., 2003; Sims et al., 2013). The same appears to hold for the tephra record for the Bárðarbunga volcanic system, where less evolved (high-MgO) tephras are generally more frequent ear- lier in the Holocene (Óladóttir, 2009). We noted a clear chemical gap (from MgO 6.56 to 7.07) within the Dyngjuháls data (Figure 4a,c). The fact that two of the more evolved Dyngjuháls samples were col- lected from fresh looking and presumably young vol- canic units possibly reflects temporal chemical vari- ation within the Bárðarbunga magma plumbing sys- tem. The residence time of melts within the crustal magma system beneath Bárðarbunga is critical as short residence time, perhaps due to greater maturity of the plumbing system and/or increased magma sup- ply, may decrease opportunities for melts to mix, as- similate and undergo crystal fractionation processes, resulting in generally less evolved melts being erupted (Gee et al., 1998). This may well have been the case for the early Holocene large-volume lava flows from Bárðarbunga, which should then be characterized by higher MgO contents, wider range of incompatible el- ement contents, and possibly also a wider range of radiogenic isotopic ratios, as melts were less mixed compared to younger lavas associated with the Bárð- arbunga system. This idea lends support to the pro- posal that the youngest lava unit of this study, the his- torical Frambruni lava, is also the most evolved lava flow in the Bárðardalur region in terms of chemistry (e.g., Figure 4b,d). To test this idea, detailed mapping of the lava units at Dyngjuháls is necessary, particu- larly by means of tephrochronology. Rather clear temporal variations have for exam- ple been noted in the chemical and isotopic com- position of the erupted basalts of Þeistareykir were a clear difference is for example evident between samples formed during deglacial and early-Holocene (Maclennan et al., 2002; Sims et al., 2013). To show this and to test if this observation extends to other parts of the NRZ, we plot the composition of sam- ples associated with the volcanic systems Þeistareykir, Krafla, Askja, and Bárðarbunga, including groups of table mountains and shield volcanoes in 208Pb/204Pb vs. 206Pb/204Pb space in Figure 11a-d (see details in Svavarsdóttir, 2017). It becomes evident that spa- tial and temporal variations exists among the studied eruptive products throughout the entire NRZ. In turn, this implies that the assumption that a given volcanic system, which are generally viwed as a central vol- cano and an associated fissure swarm, delivers mag- mas towards the surface with a near uniform chem- ical and isotopic composition does not hold, at least when considering volcanic systems of the NRZ. We therefore suggest that only when considering high- resolution geochemical tracers, such as high-quality Pb-isotopic datasets, and include only geologically well characterized, but temporally and spatially vari- able eruptive units (i.e., O’Hara and Herzberg, 2002), are we likely to enhance our understanding of the rel- ative importance of different processes, deep versus shallow, in the petrogenesis of Icelandic basalts. CONCLUSIONS A detailed chemical and isotopic study of Holocene lavas in the Bárðardalur region has revealed the prim- itive compositional nature of these lava flows. The bimodal chemical characteristics of the Bárðardals- hraun lava support its division into at least two chem- ically distinct lava units, Bár-1 and Bár-2. How- ever, these units likely originate from the same source region. A comparison of the chemical and isotopic char- acteristics of the lavas in Bárðardalur with eruptive units and tephra layers associated with the Bárðar- bunga volcanic system suggests a Bárðarbunga source for all lavas found in the Bárðardalur region. Data for Bárðarbunga basement rocks and several volcanic units situated in the region north of Vatnajökull show that the Bárðarbunga volcanic system shares the prim- itive character of the Bárðardalur lavas. However, such primitive composition appear less pronounced among basalts erupted on the southern segment of the Bárðarbunga fissure swarm and are notably ab- sent in the bulk composition of Bárðarbunga’s most recent eruptive products. A compiled dataset of pub- lished Sr-Nd-Hf-Pb isotopic ratios from the NRZ re- veals sharp distinctions between the volcanic systems of interest but also highlights where more data are JÖKULL No. 67, 2017 39
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.