Læknablaðið : fylgirit - 04.03.2016, Blaðsíða 10

B R Á Ð A D A G U R I N N 2 0 1 6
F Y L G I R I T 8 6
10 LÆKNAblaðið 2016/102 FYLGIRIT 86
voru skráð samkvæmt Utstein staðli. Upplýsingum var safnað úr
sjúkraskrárkerfi Landspítala og ef vafi lék á orsök voru gögn fengin
úr krufningarskýrslum eða úr dánarvottorðum frá Embætti land-
læknis.
Niðurstöður: Upplýsingar fengust um 636 skráð útköll vegna
andláta og hjartastoppa fullorðinna og var endurlífgun reynd í 451
tilfelli (71%). Hjá 272 var orsökin líklegur eða staðfestur hjartasjúk-
dómur og af þeim var endurlífgun reynd hjá 270 (99%). Frekari
úrvinnsla var gerð hjá síðasttalda hópnum. Meðalaldur hans var
69,9 ár. Karlar voru í meirihluta eða 212 (78%). Meðalútkallstími
var rúmar 7 mínútur. Lifandi á sjúkrahús komust 107 (40%) og
útskrifuðust 60 (22%). Heilastarfsemi við útskrift samkvæmt
CPC-skala var góð en allir stiguðust 1 til 2 af 5. Af þeim sem voru
með stuðanlegan takt á fyrsta riti og náðu lifandi á gjörgæslu eða
legudeild útskrifuðust 65%.
Ályktanir: Í síðustu rannsókn, árin 2004-2007, var útkallstími um
mínútu styttri og þá komust 50% lifandi á sjúkrahús og 25% út-
skrifuðust. Ekki er marktækur munur á hlutfalli þeirra sem lifðu til
útskriftar milli tímabilanna. Á fyrra tímabili útskrifuðust 70% þeirra
sem voru með stuðanlegan fyrsta takt. Endurlífgun var reynd í færri
útköllum en fyrir skipulagsbreytingar, sem gæti skýrst með breyttri
skráningu en einnig fer hjartastoppum vegna hjartasjúkdóma utan
sjúkrahúsa fækkandi á höfuðborgarsvæðinu. Lifun eftir hjartastopp
vegna hjartasjúkdóma utan spítala var sambærileg við fyrri tímabil
þrátt fyrir skipulagsbreytingar. Lifunin telst góð miðað við sam-
bærilegar rannsóknir erlendis.
e-13 Upplýsingagjöf til sjúklinga um lyf við útskrift af Landspítala
Ólafía Kristjánsdóttir, Anna Ingibjörg Gunnarsdóttir1,2, Freyja Jónsdóttir2
1Lyfjafræðideild Háskóla Íslands, 2sjúkrahúsapóteki Landspítala
olafia90@gmail.com
Bakgrunnur: Rannsóknir hafa sýnt að fullnægjandi upplýsingagjöf
um lyfjameðferð stuðlar meðal annars að réttri notkun lyfja og
eykur þar með líkur á að meðferðarmarkmið náist. Upplýsingaþörf
er einstaklingsbundin og hafa heilbrigðisstéttir mismunandi skoð-
anir á því hverjum beri að veita upplýsingar um lyf til sjúklinga. Það
getur leitt til þess að þær verði ófullnægjandi.
Markmið: Markmið rannsóknarinnar var að kanna annars vegar
hvort sjúklingar sem útskrifast heim af Landspítalanum telji sig hafa
fengið fullnægjandi upplýsingar um lyfjameðferð sína og hins vegar
núverandi verklag og viðhorf hjúkrunarfræðinga, lækna og lyfja-
fræðinga til upplýsingagjafar um lyf til sjúklinga.
Aðferðir: Rannsóknin var gerð á Landspítalanum á tímabilinu
janúar til apríl 2015. Notaður var spurningalisti eftir fyrirmynd
SIMS (Satisfaction with Information about Medicines Scale), sem
lagður var fyrir sjúklinga sem voru að útskrifast heim af 9 deildum
Landspítalans. Sambærilegur spurningalisti var sendur rafrænt til
allra hjúkrunarfræðinga, lækna og lyfjafræðinga Landspítalans.
Niðurstöður: Svarhlutfall sjúklinga var 75,5% (n=126). Um 75%
þeirra taldi sig hafa fengið fullnægjandi upplýsingar um lyfjameð-
ferð sína eftir dvöl á Landspítalanum. Rúmlega 80% sjúklinga sagð-
ist hafa fengið upplýsingar um nafn, ábendingu og notkunarleið-
beiningar lyfja. Rúmlega 40% sagðist hafa fengið upplýsingar um
hvernig lyfið virkar og hvert leita megi upplýsinga eftir að heim er
komið, og um 20% sjúklinga sagðist fá aðrar upplýsingar varðandi
verkun, notkun og öryggi lyfjameðferðarinnar. Svarhlutfall starfs-
manna var 13,1% (n=288). Stærsti hluti starfsmanna taldi að læknar
ættu að veita sjúklingum upplýsingar um lyf. Að mati starfsmanna
reyndust tímaleysi, takmörkuð þekking og skortur á þjálfun helstu
hindranir í að veita sjúklingum upplýsingar um lyf.
Ályktanir: Flestir sjúklingar töldu sig fá fullnægjandi upplýsingar
um lyfjameðferð sína, en þó er tækifæri til úrbóta sér í lagi varðandi
upplýsingagjöf tengdar öryggi, það er upplýsingar varðandi mögu-
legar aukaverkanir, hvað skuli gera ef skammtur gleymist, hvað
beri að forðast á meðan á lyfjameðferð stendur, hvort lyfið hafi áhrif
á önnur lyf sem tekin eru og hvar upplýsingar um lyfin sé að finna.
Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að þörf sé á skýrara
verklagi varðandi upplýsingagjöf um lyfjameðferð til sjúklinga.
e-14 Erlendir ferðamenn á bráðamóttöku:
Hjúkrunarþarfir og úrræði
Helga Þórey Friðriksdóttir1, Dagný Lóa Sighvatsdóttir1, Þórdís Katrín Þorsteinsdóttir1,2,
Guðbjörg Pálsdóttir1,3, Brynjólfur Mogensen2,4
1Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands, 2rannsóknarstofu Landspítala og Háskóla Íslands í
bráðafræðum, 3flæðisviði Landspítala, 4læknadeild HÍ
hthf2@hi.is; dls2@hi.is
Bakgrunnur: Fjöldi erlendra ferðamanna sem heimsækja Ísland
hefur tvöfaldast frá árinu 2010. Með fjölgun erlendra ferðamanna
til landsins má áætla að álagið á heilbrigðisstofnanir hafi aukist.
Íslenskar rannsóknir skortir á komum erlendra ferðamanna á
bráðamóttöku, hjúkrunarþörfum þeirra eða úrræðum. Erlendir
ferðamenn á Íslandi eru fjölbreyttur hópur á öllum aldri með marg-
vísleg heilsufarsvandamál og þeir þurfa oft þjónustu vegna tungu-
málaerfiðleika, varúðar vegna mögulegra smitsjúkdóma og fleira.
Markmið: Að kanna sérstaka þjónustu sem veitt var erlendum
ferðamönnum er leituðu á bráðamóttöku Landspítala í Fossvogi frá
21. maí til 31. ágúst 2014.
Aðferð: Rannsóknin var afturskyggn þar sem farið var yfir gögn
úr sjúkraskrám erlendra ferðamanna sem fengu þjónustu á bráða-
móttöku Landspítala frá 21. maí til 31. ágúst 2014. Skráðar voru
upplýsingar tengdar sérstakri þjónustu við ferðamenn. Lýsandi
greining var gerð á aldri, ástæðu komu, skipulagi ferðar, túlkaþjón-
ustu, einangrun, annarri sértækri þjónustu, rannsóknum, sjúkdóms-
greiningu og útskrift/innlögn ásamt öðrum sérstökum úrræðum við
útskrift, með tilliti til kyns og aldurs.
Niðurstöður: Alls voru skráðar upplýsingar um sérhæfða þjónustu
hjá 520 erlendum ferðamönnum á bráðamóttöku Landspítala á
tímabilinu. Af þeim voru 48,9% karlar og 51,2% konur, meðal-
aldur kvennanna var 46 ár en karlanna 47 ár. Flestir voru á eigin
vegum (n=323). Ferðamenn frá skemmtiferðaskipum voru 8,8% af
heildarfjöldanum. Fengin var aðstoð túlka í 3,8% tilvika og 10,3%
sjúklinga þurftu að fara í einangrun. Þar af voru sjúklingar einangr-
aðir vegna gruns um MÓSA smit í 75,9% tilvika. Röntgenmynd var
sú rannsókn sem flestir ferðamannanna fóru í. Leggja þurfti 8,6 %
sjúklinganna inn.
Ályktanir: Rannsóknin er sú fyrsta sinnar tegundar hér á landi. Hún
getur gefið vísbendingu um aukna og markvissari þjónustuþörf
erlendra ferðamanna.