Læknablaðið : fylgirit - 04.03.2016, Blaðsíða 13

B R Á Ð A D A G U R I N N 2 0 1 6
F Y L G I R I T 8 6
LÆKNAblaðið 2016/102 FYLGIRIT 86 13
sameini skráningar frá öðrum deildum og kerfum, utan spítala og á
legudeildum, gjörgæsludeildum og endurhæfingardeildum spítal-
ans. Slíkt skráningarkerfi leggur grunn að viðamiklu safni gagna
sem má nota til frekari rannsókna og umbóta við meðferð slasaðra
sem koma á Landspítala.
V-3 Móttaka einstaklinga með sjálfsvígshugsanir á bráðamóttöku
Landspítala
Hrönn Stefánsdóttir1, Hulda Hrönn Björgúlfsdóttir1, Anna María Þórðardóttir2,
Kristín Rósa Ármannsdóttir1
1Bráðamóttöku, 2gæðadeild Landspítala
hronnste@lsh.is
Bakgrunnur: Vorið 2014 voru innleiddar nýjar verklagsreglur
varðandi móttöku einstaklinga með sjálfsvígshugsarnir og/eða eftir
sjálfsvígstilraunir á bráðamóttöku Landspítala. Á árunum 2005 til
2009 var heildarfjöldi sjálfsvíga á Íslandi á bilinu 31 til 37 á ári. Flest
sjálfsvíg verða meðal einstaklinga á aldrinum 30-59 ára samkvæmt
Embætti landlæknis.
Markmið: Að bæta móttöku og öryggi sjúklinga með andlega
vanlíðan. Bráðamóttaka geðsviðs Landspítala er opinn frá 12-19 á
virkum dögum og 13-17 um helgar. Komur einstaklinga með sjálfs-
vígshugsanir og/eða eftir sjálfsvígstilraun koma í flestum tilfellum á
bráðamóttöku Landspítala utan þess tíma.
Aðferðir: Við gerð verklagsreglna var stuðst við klínískar leiðbein-
ingar um viðbrögð á Landspítala með yfirskriftinni: „Sjúklingar
hættulegir sjálfum sér eða öðrum“, auk gagnreyndrar þekkingar
erlendis frá. Yfirsetu- og eftirlitsblað var hannað með upplýsingum
um verklag sem og gátlisti sem starfsmenn bráðamóttöku gætu
notað við yfirsetu. Einnig voru skýr fyrirmæli útbúin fyrir nauð-
ungarvistun og fjötrun. Enn fremur voru útbúnar leiðbeiningar fyrir
mat hjúkrunarfræðinga á sjálfsvígshættu í forgangsröðun sjúklinga
sem og við fyrsta mat hjúkrunarfræðinga á meðferðarsvæði.
Niðurstöður: Verklagsreglurnar voru innleiddar í maí 2014 og
almenn ánægja hefur verið með tilkomu verklagsins frá öllum
starfsstéttum. Þykir verklagið þægilegt í notkun og góður leiðarvísir
við móttöku einstaklinga með sjálfsvígshugsarnir og/eða eftir sjálfs-
vígstilraunir.
Ályktanir: Með vel skilgreindum verklagsreglum má bæta gæði
þjónustu til einstaklinga sem leita til bráðadeildar með sjálfsvígs-
hugsanir og/eða eftir sjálfvígstilraunir. Einnig eru verklagsreglur
góður leiðarvísir fyrir starfsfólk bráðamóttöku til að sinna slíkum
einstaklingum. Þetta getur leitt til bætts öryggis í þjónustu sem og
aukinnar starfsánægju starfsmanna á bráðamóttöku Landspítala.
V-4 Þjálfun starfsfólks í móttöku barna með bráð lífshættuleg
veikindi
Karítas Gunnarsdóttir1
1Bráðamóttöku barna Landspítala
karitasg@landspitali.is
Bakgrunnur: Rannsóknir benda til að þekking og færni heil-
brigðisstarfsfólks í sérhæfðri endurlífgun sé ekki fullnægjandi. Í
nýjustu leiðbeiningum Evrópska endurlífgunarráðsins er aukin
áherslu á vægi þjálfunar svo bæta megi lifun bráðveikra sjúklinga.
Rannsóknir benda til að herminám í starfsumhverfi sé gagnleg
kennsluaðferð til að viðhalda þekkingu og færni heilbrigðisstarfs-
fólks í sérhæfðri endurlífgun, dragi úr atvikum sem ógna öryggi
sjúklinga og bæti horfur barna eftir hjartastopp.
Markmið: Að þjálfa starfsfólk í móttöku barna með bráð lífshættu-
leg veikindi.
Aðferð: Þjálfun var í formi hermináms og fór fram á bráðamóttöku
barna þar sem móttaka bráðveikra barna fer að öllu jöfnu fram.
Þátttakendur í hverjum hóp voru 4-7. Tekin voru fyrir þrjú ólík
tilfelli. Leiðbeinandi leiddi umræður eftir hvert tilfelli, þar sem
þátttakendur fóru í gegnum tilfellið skref fyrir skref í þeim tilgangi
að koma auga á það sem vel var gert og það sem betur mætti fara.
Námsefnið var unnið út frá leiðbeiningum Evrópska endurlífgunar-
ráðsins og heimfært að aðstæðum sem unnið er við á bráðamóttöku
barna. Námsmarkmið voru að bæta þekkingu starfsfólks á; a) verk-
ferlum endurlífgunar, b) endurlífgun ungbarna/barna/unglinga, c)
bráðabúnaði deildarinnar, d) bráðalyfjum og e) hlutverkaskiptingu,
samskiptum og teymisvinnu í endurlífgun. Athuguð var þekking
hjúkrunarfræðinga fyrir og eftir þjálfun með prófi. Matslistar á
því hversu öruggir hjúkrunarfræðingar væru með framkvæmd til-
tekinna verkþátta voru lagðir fyrir og eftir þjálfun. Starfsfólk lagði
mat á gagnsemi þjálfuninnar.
Niðurstöður: Alls tóku 17 hjúkrunarfræðingar og 5 sjúkraliðar þátt
í hermináminu. Þekking hjúkrunarfræðinga á bráðum veikindum
barna var marktækt betri eftir þjálfun, en meðaleinkunn á prófi
jókst úr 6,9 í 7,9. Mat hjúkrunarfræðinga á eigin öryggi við fram-
kvæmd 14 verkþátta af 16 jókst marktækt eftir þjálfunina. Allir
þátttakendur töldu að herminámið myndi gagnast í starfi og höfðu
áhuga á áframhaldandi þjálfun.
Ályktanir: Herminámið var gagnlegt í að efla þekkingu hjúkrunar-
fræðinga á réttum viðbrögðum í móttöku bráðveikra barna og efldi
trú þeirra á eigin getu til að takast á við bráðatilfelli. Hvort sú þekk-
ing skili sér í raunverulegum aðstæðum er hins vegar ósvarað.
V-5 Hæfniviðmið hjúkrunarfræðinga á bráðamóttöku
Landspítalans - innleiðingarrannsókn
Þórdís Katrín Þorsteinsdóttir1,2, Bryndís Guðjónsdóttir1, Dóra Björnsdóttir1,
Guðbjörg Pálsdóttir1, Helga Rósa Másdóttir1, Ingibjörg Sigurþórsdóttir1, Kristín
Halla Marínósdóttir1, Lovísa Agnes Jónsdóttir1, Ragna Gústafsdóttir1, Sigurlaug A.
Þorsteinsdóttir1, Sólrún Rúnarsdóttir1
1Fagráði bráðahjúkrunar á Landspítala, 2hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands
thordith@landspitali.is
Bakgrunnur: Viðeigandi hæfni hjúkrunarfræðinga (competence) er
nauðsynleg til að veita megi bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu. Á
alþjóðavísu eru vel skilgreind hæfniviðmið og hæfnismat í hjúkrun,
talin auka öryggi sjúklinga og gæði hjúkrunar.
Markmið: Að skilgreina hæfniviðmið fyrir hjúkrunarfræðinga sem
starfa á bráðamóttöku Landspítala í Fossvogi. Slík greiningarvinna
í sérgreinum hjúkrunar á Íslandi er nýmæli. Langtímamarkmiðið er
að hjúkrunarfræðingar á bráðamóttöku búi yfir viðeigandi hæfni og
þjálfun sem svari þörfum skjólstæðinga og íslensks samfélags.
Aðferð: Byggt var á hugmyndafræði Patricia Benner um starfsþró-
un hjúkrunarfræðinga. Hjúkrunarfræðingar á bráðamóttöku voru
flokkaðir í fjögur þrep auk þriggja sérhæfðra hlutverka. Sjö rýni-
hópar hjúkrunarfræðinga hittust tvisvar sinnum og greindu hvaða
hæfni væri æskileg innan viðkomandi þreps og hlutverks. Meðlimir