Bókasafnið - 01.01.2000, Side 18

Bókasafnið - 01.01.2000, Side 18
Ekki er hægt að treysta á að fólk sem fer í meistaranám á miðjum aldri haldi almennt áfram í doktorsnám eftir að hafa til dæmis stundað fjarnám með starfi f þrjú eða fjögur ár. Hitt er umhugsunarefni ef unga fólkið hefur ekki til þess metnað eða aðstæður eða lætur framhaldsnám sitja á hakanum þegar nóg störf er að fá fyrir sæmileg laun. Hér verður stéttin að leggja sitt af mörkum og kynna hvað starfsvettvangur hennar hefur upp á að bjóða, hvetja nýliða til að bæta við menntun sína og leggja þeim lið með stuðningi í starfi hvar sem þeir hasla sér völl. En það er þó ekki síst menntastofnunin sem þarf að vekja áhuga og finna metnaðarfullar leiðir til þess að bjóða upp á áhugaverð menntunartækifæri. Sérstaða háskólamenntunar Jón Torfi Jónasson (1999) hefur nýlega bent á togstreituna á milli hefðbundinnar háskólamenntunar og þeirrar eftirspurnar sem er eftir stuttum endurmenntunarnámskeiðum. Að sumu leyti hefur hún alið af sér nýja gerð af háskólum sem bjóða upp á styttri námsbrautir og hagnýtt nám í þeim greinum sem mest eftirspurn er eftir, eins og til dæmis tölvu- og viðskipta- greinum. Megineinkenni hins gamla hefðbundna háskóla er áhersla hans á kenningalega þekkingu og tengsl rann- sókna og kennslu. Sá grunnur er ætlaður til þess að gera háskóla- menntað fólk fært um að byggja upp sérsvið sitt, stuðla að nýsköpun, frekari menntun og þjálfun. Þegar út í starfið er komið skipta tengsl fræða og fram- kvæmdar mestu en engin leið er að tryggja að nokkur háskólanemi öðlist þá þekkingu sem dugir honum alla starfs- ævina. Því eiga stutt og beinskeytt námskeið, hvort sem þau eru haldin hjá endurmenntunarstofnunum eða innan stofnana og fýrirtækja, jafnmikinn rétt á sér, En þau þjóna öðrum tilgangi en grunn- og framhaldsmenntun á háskólastigi. Það er meira en þörf fyrir þessi tvö kerfi samhliða, þau eru nauðsynleg og geta auðveldlega þrifist hér á landi. Auk þess gerir alþjóðavæðingin fólki auðvelt að fara á milli skóla og landa og' byggja upp þekkingu sína og hæfni, hvort sem er á meðan á námi stendur eða í starfi, Og háskólar og aðrar kennslustofnanir munu taka upp fjarkennsluaðferðir sem gera skil á milli náms og starfs minni en nú er. Fjölbreytileiki er tímans tákn, aukið einstaklingsval og aukið frelsi. Valfrelsi og ábyrgð Frelsi og vali fylgir ábyrgð. Sú ábyrgð leggst bæði á einstakl- inga og starfsstéttir. Það er eðlilegt og sjálfsagt að háskólar ráði mestu um bróun námsins og rannsókna við skólana. En enginn háskóli þrífst í tómarúmi og því er jafnsjálfsagt að þar sé tekið eitthvert mið af vinnumarkaðnum eins og hann er hverju sinni og reynslu starfsstéttanna, Þar kemur einnig til ábyrgð stéttarinnar að þróa starfssvið sitt á vettvangi. Hæfilegt samráð á milli þessara tveggja aðila og gagnvirkt samspil grunn- og endurmenntunar ætti því að leiða til farsællar niður- stöðu, En eftir þvf sem starfsvettvangur bókasafns- og upp- lýsingafræðinga breikkar verður erfiðara fyrir háskóla að finna einhverja eina leið til þess að koma til móts við hann í smá- atriðum. Hin almenna þróun starfa í nútímaþjóðfélagi sýnir að mesti vöxturinn verður í þekkingariðnaði á næstu árum. Til þess að fylgja þeirri þróun verður greinin að þróast í takt við aðra háskólamenntun. Páll Skúlason (2000) hefur nýlega nefnt þrjú atriði sem hann telur skipta sköpum fyrir framtíð hins íslenska þekkingar- þjóðfélags sem hann telur raunar að sé aðeins á fósturskeiði. Það eru: efling meistara- og doktorsnáms, tengsl rann- sóknarstofnana og háskóla og öflugt samstarf háskólastofnana. Með hliðsjón af þessum orðum tel ég að í háskóla- greininni bókasafns- og upplýsingafræði verði fyrst og fremst að leggja þann fræðilega grunn sem áður er nefndur og gerir starfsmanninum kleift að bregð- ast við nýjum aðstæðum, auka stöðugt við þekkingu og skapa ný störf. Til þess að standa undir kröfum um fag- mennsku í starfi verður stéttin einnig að þekkja til þeirra efnissviða sem hún þjónar og á því stigi sem við á. Mér hefur orðið tíðrætt um breidd starfsvettvangsins en ekki vikið að því hvort ákveðnar stofnanir ættu meiri hagsmuna að gæta en aðrar. íslenska safnakerfið er sérstakt að því leyti að hér á landi eru aðeins tvö bókasöfn, Landsbókasafn íslands - Háskólabókasafn og Borgarbóka- safnið í Reykjavík, sem má kalla stór miðað við hvað tfðkast hjá öðrum þjóðum. Aftur á móti er.aragrúi af smáum bóka- söfnum sem annaðhvort hafa ekki faglærða starfsmenn eða örfáa og svo töluvert af söfnum sem hafa á að skipa nokkrum bókasafns- og upplýsingafræðingum. Stóru söfnunum er það lífsspursmál að vera samkeppnishæf um vinnuafl og það þyrfti að vera ákjósanlegt fyrir ungt fólk að komast þangað. Stefna 16 Bókasafnið24. Arg. 2000

x

Bókasafnið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Bókasafnið
https://timarit.is/publication/245

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.