Heima er bezt - 01.03.2002, Side 44

Af dulrænum slóðum
En líkið, sem ég fann á reki, var
af ungum manni og var lítt skadd-
að. Fann ég sjóvelkt bréf í vasa
þess, sem sýndi að eigandinn var
franskur, því það var skrifað á
frönsku, sem ég skildi lítilsháttar í.
Kom ég likinu til lands og var það
síðan greftrað í kirkjugarði.
Gleymdi ég þessum atburði brátt
en nótt nokkra mörgum árum síðar,
dreymdi mig þann látna. Virtist
mér hann mæla á íslensku, því ég
skildi hvert orð sem hann sagði.
Sagðist hann vera mér þakklátur
fyrir umhyggjuna og vilja gjarnan
launa, þó í litlu væri. Visaði hann
mér á ný mið, sem ég vissi ekki til
að fyrr hefðu verið sótt. Sagði
hann að þar myndu hrognkelsin
meiri, en þar sem ég nú legði.
Reyndi ég ráð hans og voru þau
mið hin bestu sem ég hefi þekkt.
Upp frá þessu varð ég mjög afla-
sæll og tel ég það ekki síst sjó-
manninum franska að þakka.
Fyrra líf
Fáum mun það gefið að geta
munað sín fyrri líf, en þó hef ég
kynnst einum manni, sem kvaðst
muna sitt fyrra líf eins vel og það,
sem hann nú lifði. Maður þessi var
verkamaður við höfnina í Reykja-
vík, og var hægur í framkomu en
meinlegur í tilsvörum, þætti hon-
um þess þurfa.
Arið 1941 vann ég sumarlangt
með manni þessum. Urðum við
kunningjar og sagðist verkamann-
inum svo frá eitt sinn, er við sátum
í kaffihléi niðri í lest bresks flutn-
ingaskips:
„Allt, sem hendir mig í þessu
lífi, finnst mér næsta ómerkilegt
miðað við það sem ég hefi áður
reynt. Þá var ég stórbóndi fyrir
norðan, átti yfir þúsund ijár og var
kvæntur ágætri konu. Við höfðum
margt vinnufólk og bjuggum við
góð efni. Börn áttum við nokkur
og hefi ég síðan í þessu lífi gert
mér far um að vita hvað af þeim
varð, en það hefur reynst erfitt, þar
sem meira en hálf önnur öld er lið-
in. Hef ég þó hitt ýmsa afkomend-
ur, en forðast að blanda geði við
þá, enda óheppilegt, því að þeir
myndu álíta mig truflaðan meir en
lítið.“
Eg leit á þennan óbreytta verka-
mann stórum augum, og gat síst
skilið hvernig hann gæti munað
svo langt aftur í tímann.
Ekki barst þetta aftur í tal en var
þetta alvara eða sjálfshafning fá-
tæks manns, sem vildi hafa lifað
betri ævi en hann átti.
Góðir vinir
Bændur tveir, sem bjuggu sinn í
hvorri sýslunni, voru vanir að
heimsækja hvorn annan ekki
sjaldnar en einu sinni á ári, því að
vinátta var með þeim, auk þess
sem þeir voru svilar.
Voru þeir vanir því að annar kom
um nýárið en hinn á sumarmálum.
Hafði þetta gengið svo, uns eitt
sinn að nýársmaðurinn kom ekki.
Furðaði fólkið sig á þessu en þrem-
ur dögum seinna en venja hans var
að koma, var barið að dyrum. Fór
bóndi til dyra og sá svila sinn
standa úti fyrir. Ætlaði bóndi að
bjóða hann velkominn, en þá hvarf
gesturinn.
Gekk svo þrem sinnum, en þá
varð heimabónda skapbrátt í síð-
asta sinnið og sagði um leið og
hann sá svila sinn:
„Hver andskotinn er þetta maður,
ertu dauður eða vitlaus?“
Gistivinurinn svaraði:
„Dauður er ég, dauður er ég, og
dauður ert þú að ári.“
Hvarf að því mæltu og sást ekki
oftar.
Nokkru síðar bárust fréttir um lát
hans, en hann hafði andast á hádegi
þess dags, sem hann birtist að
kveldi. Heimabóndi dó að ári
liðnu, eins og gistivinur hans hafði
sagt til um.
Gjöfin
Mann, sem misst hafði systur
sína unga, dreymdi nokkru eftir
jarðarfor hennar, að hún kæmi til
hans og segði að sig langaði til að
gefa honum gjöf í stað allra þeirra
gjafa, sem hann hefði gefið henni.
En þar sem hún ætti ekki ráð á fé,
gæti hún í þess stað aðeins gefið
góð ráð, sem hún vildi að hann
færi eftir. Bað hún að hann færi
næsta dag til frænku þeirra, sem
hún nafngreindi, en þar myndi
hann hitta stúlku, sem væri hans
rétta konuefni.
Ekki var maðurinn trúaður á
drauminn, en vildi þó gera eins og
systirin bað og fór í heimsóknina.
Þar hitti hann fyrir ókunna
stúlku, sem honum leist stórvel á
og tókst með þeim kunningsskap-
ur, sem leiddi til farsæls hjúskapar.
Þannig varð framliðna stúlkan til
að gera bróður sínum lifandi, lífið
hamingjuríkt.
Heimild:
Þjóðsögur og sagnir/Ingólfur Jónsson.
136 Heima er bezt