Heima er bezt - 01.09.2007, Side 22

Magnus jmr
H. Gíslason
Frostastöðum:
Tröllin
með kúna
Og hvemig stóð svo á að þér datt
í hug að fara að klifra upp á
„Kerlinguna“?
- Ja, nú held ég að þú ætlir alveg
að máta mig, karl minn. Og Hjálmar
verður hugsi og þegir góða stund. Hið
mikilúðlega, fannhvíta skegg fer að iða
og bylgjast. Það minnir á tignarlegan
foss, sem steypist fram af háu standbergi.
Allt í einu lítur gamli maðurinn upp og
glettnisglampa bregður fyrir í gráum
augum hans.
- Líklega hef ég aldrei gert mér ljósa
grein fyrir ástæðunni en hafi ég gert
það þá er ég búinn að gleyma henni.
Eigum við ekki að segja, að ég hafi
bara fundið uppá þessu af tómu monti?
Annars dettur mönnum nú svo margt í
hug þegar þeir eru á 19. árinu og þar í
kring. Ellinni frnnst það nú ekki gáfulegt
og kannski er það nú ekki. Já, líklega
hefur þetta Kerlingarpríl mitt einungis
stafað af tómu monti.
Það er níræður öldungur, - og þó
hartnær ári betur, - Hjálmar Þorgilsson
frá Kambi Deildardal, sem mælir þessi
orð við mig þar sem við sitjum í setustofu
sjúkrahússins á Sauðárkróki nú fyrir
allnokkrum árum síðan.
Tröllin með kúna
Allir íslendingar, sem komnir eru til vits
og ára, kunna nokkur skil á Drangey á
Skagafirði, ýmist af sjón eða afspurn.
Flestum mun líka kunnugt, að skammt
frá eyjunni rís úr sjó þverhníptur
klettadrangur, margir tugir faðma á
hæð. Heitir drangur sá Kerling. Fyrrum
var annar drangur áþekkur í nánd við
eyjuna. Nefndist hann Karlinn. Hann
er nú hruninn í sjó en Kerling stendur
enn og er hin brattasta.
í þjóðsögunni mun þannig sagt frá
sköpun Drangeyjar og Karls og Kerlingar
aó tvö tröll hafi verið á ferð í áríðandi
erindagerðum með kú sína þvert yfir
Skagafjörð. En tröll þessi og búsmali
þeirra munu hafa verið þeirrar náttúru
að þau máttu ekki sól sjá, þá týndu þau
lífinu. En einhverjarófyrirsjáanlegartafir
hafa orðið á för þeirra hjónakornanna
með kú sína yflr ljörðinn, því lengra
voru þau ekki komin er sól sveif á loft
og þau urðu að steinum. Ekki fara sögur
af mjólkurlagni tröllakýrinnar meðan
hún hafði þurrt land undir fótum, en hitt
er víst, að dropadrjúg hefur hún reynst
síðan hún settist að á Skagafírði, þótt
afurðir hennar kunni að vera annars
eðlis en áður.
Áfund fullhugans
Hættumar hafa löngum ífeistað þeirra,
sem hugrakkir eru. Og þeir, sem þekkja
Hjálmar ífá Kambi vita, að hann hefúr alla
tíð verið óvenjulegt karlmenni og eindæma
ofurhugi. Þegar í æsku var hann þvílíkur
klettamaður, að honum reyndist leikur einn
að fara það, sem öðmm sýndist ófært með
öllu. Sennilega hefúr hann þó aldrei lagt á
tæpara vað en þegar hann ákvaó aó klífa
Kerlinguna við Drangey. Þegar Hjálmar
gerði uppskátt um þá ætlun sína, mun
flestum hafa sýnst, að með því tiltæki væri
hann að búa sér ömgga ferð og fljótlega
beint inn í eilífðina. En annað kom á daginn
og Hjálmar var enn, þegar þetta viðtal var
tekið, héma megin tjaldsins.
Okkur Jóhanni Þorvaldssyni kom
saman um, að gaman gæti verið að
fá Hjálmar til þess að segja lesendum
eitthvað frá þessu einstæða ferðalagi
sínu. Ég lagði því, á sínum tíma, leið
mína til hans í sjúkrahúsið á Sauðárkróki,
en þar var Hjálmar vistmaður í
„Öldungadeildinni“.
Hallfríður hjúkrunarkona fylgdi mér
til herbergis Hjálmars. Gamli maðurinn
lá alklæddur afturábak í rúmi sínu, er
við komum inn. Hann reis á fætur,
beinvaxinn, svipmikill og karlmannlegur,
þrátt fyrir sína 9 áratugi og tók þétt í hönd
mína. Svona hafa gömlu víkingamir litið
út, hugsaði ég og sagði honum erindi
mitt. Ég væri kominn til þess að fræðast
um fangbrögð hans við tröllkonuna hjá
Drangey. Hjálmar kímdi við og við
gengum inn í setustofuna.
454 Heima er bezt