Heima er bezt - 01.09.2007, Blaðsíða 41

bræðumir vera dóttursynir hans. Hann tók þá til sín og sagði
þeim söguna af því hvemig hinn vondi Amúlíus hefði hrakið
sig frá völdum og gerst sjálfur konungur með vélabrögðum
og ódæðisverkum. Þeir bræður söfnuðu þá liði og felldu hinn
grimma Amúlíus í mikilli orrnstu. Því næst komst Númitor,
afi þeirra, aftur til valda við almennan fögnuð landsmanna.
í þakklætisskyni fengu þeir bræður úthlutað landspildu á
bökkum Tíberfljóts, skammt frá þeim stað sem körfú þeirra
hafði rekið á land forðum. Þar byggðu þeir sér hús og það
sama gerðu nokkrir af félögum þeirra, svo að þama varð
þegar talsverð byggð. Rómúlus gerðist konungur yfír þessum
nýja stað sem hlaut nafnið Róm í höfúðið á honum. En þá
varð Remus öfundsjúkur og stökk spottandi yfir múrinn sem
Rómúlus var að hlaða. Hlaust af þessu deila og síðan bardagi
milli bræðranna. Lauk því svo að Remus féll og Rómúlus
sagði að svo mundi fara fyrir öllum þeim sem óvirtu borgina
og brytust yfir múra hennar.
Þegar Rómúlus var orðinn einn um hituna í Róm, vildi hann
efla hana og stækka, en fáir vildu setjast að í nýbyggðinni.
Hann reyndi að ráða bót á þessu með því að bjóða velkomna
flóttamenn og flækinga og fyrir vikið fékk borgin fremur illt
orð á sig. Bitnaði þetta orðspor á ungum Rómverjum, þegar
þeir vildu biðla til ungra stúlkna í nágrenninu, því að þá var
þeim flestum vísað á bug. En þá fann Rómúlus upp á herbragði.
Hann efndi til mikillar trúarhátíðar með íþróttakeppni og
fleiri skemmtiatriðum. Fjöldi fólks úr nágrannabyggðunum
kom þá til Rómar og einkum komu margir af þjóðflokki
Sabína sem heima áttu í fjöllunum austur af borginni. Mitt í
hátíðarhöldunum gaf Rómúlus fyrirfram ákveðið merki og
þustu þá fram margir ungir Rómverjar og þrifu allar ungu
Sabínastúlkumar og höfðu á brott með sér. Gestimir vom sem
þrumu lostnir, en fengu ekkert að gert að sinni. Þeir héldu
því heim og söfnuðu liði og snem síðan aftur við alvæpni.
Hófst þá blóðugur bardagi milli þeirra of Rómverja. En mitt í
orrustunni komu Sabínastúlkumar með flaksandi hár og hlupu
milli fylkinganna. Þær höfðu þá sætt sig við örlög sín og undu
vel hjá rómverskum eiginmönnum sínum. Með tár á hvarmi
hrópuðu þær til Sabína: “Drepið ekki eiginmenn okkar og
til Rómverja: “Drepið ekki feóuuokkar og bræður“. Tókust
þá brátt sættir með bardagamönnunum og upp úr þessu mnnu
Sabínar og Rómverjar saman í eina þjóð.
En hvað sem öllum þjóðsögum líður, þá var borgarstæði
Rómar vel valið. f fomöld var Tíber skipgeng og gott skipalægi
var við árósana. Einnig lágu helstu verslunarleiðir Ítalíu um
borgina og enn fremur vom auðugar saltnámur í nágrenni
hennar. Salt var eftirsótt nauðsynjavara og kom sér vel fyrir
Rómverja að hafa slíka markaðsvöm við hendina. Þá bauð
lega borgarinnar á hinum margrómuðu sjö hæðum
upp á sérlega góða aðstöðu til að veijast árásum óvina sem á
hana leituðu. Þannig var það margt sem stuðlaði að velgengni
Rómar frá fomu fari, en mikilvægast af öllu var þó að hinir
fomu Rómverjar vom iðjusamt, duglegt og skyldurækið fólk.
Harðfylgi þeirra í hemaði var snemma við brugðið, enda
gerðist það ekki af sjálfu sér að lítið borgríki við Tíber sem
ekkert var frábmgðið mörgum öðrum bæjum og þorpum á
Ítalíu skyldi vaxa svo og dafna að þar risi í fýllingu tímans
það heimsveldi sem varð voldugra og langlífara en öll önnur
heimríki sögunnar. Aðdragandinn að því var langur, enda
segir orðtakið að Róm væri ekki byggð á einum degi. Og
þótt heimsveldið liði undir lok, þá heldur Rómaborg velli
sem höfuðborg Italíu og háborg katólsku kirkjunnar sem og
ein mesta og sögufrægasta heimsborg veraldarinnar.
Hér að framan var sagt að Róm hefði tekið nafn af
Rómúlusi. Rannsóknir sýna hins vegar að nafnið sé komið
úr tungumáli Etrúra og mun einfaldlega merkja borgin við
ána eða strauminn. RílStgl

Framhald afbls 436
Og eitt sinn sá ég í umfjöllun um þau ályktað að uppistaðan
í þeim væru slímkenndar fjölsykrur, sem þenjast út ef þær
komast í snertingu við vatn. Slímsykrumar meltast í þörmunum
og þess vegna hafi kannski eðlisávísun fólks rekið það til að
borða fjallagrös til að sefa og fylla magann þegar hungursneyð
geysaði og enginn annar matur var í boði. Fjallagrös hafi
þannig oftlega verið hálfgerður harðindamatur. Þau eru samt
bráðholl og verka styrkjandi á maga og örva ónæmiskerfíð,
einnig matarlyst. Þau mega því líklega teljast þó nokkur þáttur
í því að þjóðin lifði af þegar verst lét í íslensku harðinda
umhverfi, á öldum áður.
Og svona mætti sjálfsagt lengi telja, íslensk náttúra býr yfir
ýmsum góðum juitategundum sem nýttar hafa verið í gegnum
tíðina af okkar stundum aðþrengdu þjóð. Og varla má Ijúka
þessari jurtahugleiðingu án þess að minnast á blóðbergið,
sem flestir ef ekki allir kannast við. Þekktast er það sjálfsagt
fyrir það að gott er að búa til te úr því og hef ég einmitt gert
það eitt sinn og verður ekki annað sagt en að það hafi reynst
bara hið ágætasta. Þeir sem huga að lækningamætti jurta
vilja meina að blóðbergste sé gott við kvefí og veirupestum,
sé bæði bakteríudrepandi og hreinsandi. Einnig gott við
sýkingum í meltingarkerfinu og lungum.
Surnir nota það meira að segja sem krydd á kjöt þegar það
er matbúið og hafa matgæðingar jafnvel líkt því við önnur
fræg krydd, að gæðum og bragði, sem til þessa eru notuð.
Það er því kannski ekki alltaf nauðsynlegt að arka í búðir
og kaupa dýr krydd og heilsujurtir ef að er gáð, þær kunna
að vera í seilingarfjarlægð og án sérstaks kostnaðar, a.m.k.
þeirra sem utan þéttbýlisins búa.
En sjálfsþurftar búskapur er hverfandi búgrein ef ekki
alveg horfín, svo sjálfsagt verða þessar ágætu jurtir og aðrar
svipaðar, ekki nýttar í framtíðinni, nema t gegnum iðnað og
verslun, öfugt við það sem forfeður okkar tíðkuðu.
Heima er bezt 473