Heimili og skóli - 01.02.1946, Qupperneq 11

HEIMILI OG SKÓLI
7
SNORRI SIGFÚSSON:
MARK OG LEIÐIR
Það er sagt um einn austurlenzkan
þjóðhöfðingja, að hann hafi á fyrsta
degi valdstjórnar sinnar kallað fyrir
sig mesta speking landsins og sagt við
iiann eitthvað á þessa leið: Mér hefur
verið trúað fyrir því að vera æðsti
valdsmaður þjóðarinnar um stutta
stund, máske áratugi, eða e. t. v. að-
eins fáar klukkustundir. Ég veit það
ekki. Og það skiptir heldur engu máli.
En það er ásetningur minn að nota
þessa stund vel. Þjóðin verður að hafa
mikið gagn af lífi mínu og starfi, og
eftirmaður minn koma auga á gott
fordæmi. Segðu mér nú, herra vitring-
ur, hvað ég á að leggja mesta áherzlu
á, eitthvað, sem öll þjóðin hefur bless-
un af í nútíð og framtíð. Og til þess að
gera þetta ekki of langt og flókið, þá
nefndu aðeins eitthvað þrennt, sem
jn'i telur þýðingarmest, en ég skal gefa
Jrér heilan dag til að hugsa málið.
F.n spekingurinn svaraði og sagði:
Ég get svarað þessu strax, því að ég
hef hugsað um það alla ævi. Og svar
mitt er á jressa leið: Öll framtíð býr í
fólkinu, og ef þú vilt búa vel í hagiinn
fyrir þjóð þína, þá skaltu leggja mikla
rækt við uppeldi hennar. Þess vegna
eru uppeldis- og mannræktarmálin
frumatriði. Þau eru númer 1 og 2 og 3.
” fela í sér alla von þjóðarinnar um
gróandi þjóðlíf. Þetta er svár mitt við
öllum spurningum þínum, og megi
andinn eilífi blása þér skilningi í
brjóst á þessum sannindum.
Og þar með kvaddi hann og fór.
Þessi sanmindi, er hinn austurlenzki
spekingur vildi að valdhafinn skildi,
eru enn í dag í fullu gildí. Öll fram
tíðarvon mannanna um batnandi líf
er enn í dag háð því, að vel takist með
uppeldi þeirra. Mannræktarmálin eru
því nú, eins og þá, máf málanna. Og
sú vísa, er um þau fjallar, verður því
varla of oft kveðin, ef verða mætti til
einhvers skilningsauka.
„Ef rýna þarft í myrkur, þá reyndu
hug jríns sjálfs,“ segir í gamalli stöku.
Það er nú svo um oss flesta menn, að
vér erum all bundnir við vort eigið
sjálf, og stundum um of. Hitt er þó
víst, að eigin reynzla getur stundum
varpað Ijósi á almannadeið, eða a. m.
k. hjálpað til að grilla í uppeldisleg
sannindi, ef vel er að gáð. Og það er
mikil nauðsyn hverjum uppalanda,
ekki sízt barnakennurum, að geta sett
sig í spor barnsins. Og það er í því
efni tjón, hve fáir vilja sína barnæsku
muna.
Flest börn lifa, sem betur fer, sín
bernsku- og æskuár innan skjólgarðs
foreldrahúsanna. Sá skjólgarður er
góður og dásamlegur, en hann getur
orðið of sterkur. Aðrir lenda
snemma á berangrinum. Þar lenti ég
um 12 ára aldur. En þá kynntist ég
manni, sem benti mér á að lesa vel
tvær bækur, sem þá voru tiltölulega
nýjar af nál. Önnur var kverið
„Hjálpaðu þér sjálfur“, er séra ölaf-
ur Ólafsson tók saman. Hitt var AI-
þýðubók séra Þórarins Böðvarssonar,