Heimili og skóli - 01.08.1953, Blaðsíða 6

50
HEIMILI OG SKOLI
En það er samt sem áður óleyst mál,
hvernig á að fara með þessa nemend-
ur í skólunum. En eitt er víst: Engin
börn þurfa á meiri samúð og skilningi
að halda en einmitt þessi, bæði frá
foreldrum og kennurum. Það þarf
sannarlega ekki að minna þau á van-
mátt sinn, en því miður mun okkur
oft liætta til þess. Þegar þessi börn eru
í bekk með öðrum venjulegum börn-
um, gleymum við því stundum, að þau
hafa aðra aðstöðu til náms, og bregð-
um þeinr um leti og trassaskap, þótt
höfuðástæðan fyrir vankunnáttu
þeirra sé oltast blátt áfram getuleysi.
Hitt er þó raunar oft til, bæði hjá
greindum og ógreindum börnum. Og
ég vil bæta því við, að ef nokkur börn
þurfa á þolinmæði og umburðarlyndi
að halda, þá eru það þau, sem skortir
gáfur og getu til að læra, en hafa til
þess fullan vilja. Líf þessara barna
verður miklum mun bærilegra, ef þau
finna til samúðar kennarans og skiln-
ings. Hann þekkir að vísu leyndar-
málið, en hann lætur það aldrei í ljós
á nokkurn hátt. Hann er aldrei óþolin-
móður, aldrei óánægður með frammi-
stöðuna, þótt hún sé léleg. Hann er
eins og góður læknir, sem reynir að
tala kjark í sjúklinginn. Hann er alltaf
jafn í blíðu og stríðu, umber vanmátt-
inn og metur dugnaðinn. I svona and-
rúmslofti getur vangefnu börnunum
jafnvel liðið vel, þrátt fyrir allt. Við
rhegum ekki gleyma því, að þegar við
höfúm fyrir framan okkur 12 ára
dreng eða stúlku, sem á erfitt með að
læra, hefur þetta barn kannske ekki
nerna 10 ára greindarþroska, þótt það
sé líkamlega þroskað eins og önnur
börn. Þessi börn eru því miklu við-
kvæmari fyrir skilningsleysi og að-
finnslum en aðrir jafnaldrar þeirra,
og mér hefur oft runnið til rifja að sjá
kvtil vanmáttarins skína úr augum
þeirra, þegar erfiðlega gengur, og
ekki sízt, þegar mér eða öðrum hefur
orðið það á að mæta þessunr van-
mætti með‘skilningsleysi. Stúlkurnar
bera venjulega liartn sinn í hljóði.
Þær falla oft í eitthvert mók, bera sinn
kross, en drengjunum hættir til að
búast til varnar og bæta sér upp getu-
leysi sitt með því að láta á sér bera á
öðrum sviðum. Þeir geta orðið ódælir
á bekknum og yfirleitt í skólanum.
Þeir halda sér uppi með því að vekja á
sér athygli annarra dijengja með
s ódælsku. Og þeim verður stundum að
þeirri ósk sinni að hljóta aðdáun fyrir.
Þarna geta þeir orðið foringjar, og það
bætir þeim upp vanmáttarkennd
þeirra.
En oftast er hægt að koma í veg fyrir
þessa öfugþróun með því að sýna þess-
um drengjum skilning og nærgætni í
upphafi. Það lætur kannske nokkuð
undarlega í eyrum, en ég vil álíta, að
höfuðtakmark skólanna o«r kennar-
o
anna sé ekki það að kenna þessum
börnum, nema þá það allra nauðsyn-
legasta í móðurmáli og reikningi,
heldur hitt að vekja hjá þeim sjálfs-
traust og trú á getu sína til að verða að
nýtum og góðum manni, þótt náms-
gáfur skorti.
Og því miður verðum við að viður-
kenna, að sá skóli, sem við höfum
byggt upp fyrir börn okkar almennt,
getur orðið þessum litla hópi barna til
tjóns, ef ekki er gætt hinnar mestu
varúðar. Við hittum varla naglann á
höfuðið með því að segja, að það verði