Þingtíðindi Alþýðuflokksins - 16.11.1984, Side 72

2. Jafnaðarmenn telja, að einkaréttur að framleiðslutækjum
sé fyllilega eðlilegur á meðan hann stendur ekki í vegi fyrir
réttlátri og heilbrigðri skipan þjóðfélagsmála. Vegna þróunar
undirstöðuatvinnugreina hér á landi; sjávarútvegs og land-
búnaðar, hefur einkarekstur í gjaldeyrisaflandi og gjaldeyris-
sparandi atvinnugreinum ekki náð að þróast á eðlilegan hátt.
Helmingaskiptaaðferð Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks hefur gert það að verkum, að hér á landi hafa örfá
stórfyrirtæki blómstrað, og þau síðan dregið í dróma alla
eðlilega samkeppni og gleypt allt fjármagn, sem til skiptanna
hefur verið. Einkarekstrarfyrirtæki skjólstæðinga þessara
flokka hafa ekki farið á hausinn, þótt þau væru bæði illa rek-
in og í grundvallaratriðum byggð á röngum forsendum. ís-
lenzkur iðnaður hefur m.a. liðið stórlega fyrir þessa þróun.
Alþýðuflokknum ber að stuðla að því, að arðbær og vel rek-
inn einkarekstur hafi sömu möguleika og hinum rekstrarfor-
munum hafa boðist í krafti stærðar og forréttinda.
Einkarekstur hefur miklu hlutverki að gegna í þeirri atvinnu-
uppbyggingu, sem verður að eiga sér stað á næstu áratugum.
Auðvitað væri eðlilegt, að einkareksturinn myndaði eigin
sjóði, til að efla rekstrarformið, en á því virðast litlir mögu-
leikar, m.a. vegna þess, að stærstu fyrirtækin í svokölluðum
einkarekstri, eru í raun einokunarfyrirtæki, sem hafa engan
áhuga á því, að nota hagnað sinn til að efla atvinnurekstur
annan til samkeppni.
3. Þeir miklu fjármunir, sem fara til opinbers reksturs eru oft
illa nýttir. Stjórnendur opinberra fyrirtækja virðast oft fá um
of frjálsar hendur til að ráðstafa fjármunum fyrirtækjanna.
Vegna mikilvægis opinbers reksturs á tilteknum sviðum og
þeirrar ábyrgðar, sem stjórnendur hans bera á fjármunum
þjóðarinnar, verður að tryggja víðtækt og strangt eftirlit með
öllum opinberum rekstri. Ríkisvald í lýðræðisríki er fyrst og
fremst skipulagt sem valdhafi í stjórnkerfi, en ekki sem
stjórnandi í hagkerfi. í stærsta og umfangsmesta atvinnu-
rekstri þjóðarinnar verður hið opinbera að hafa forystu.
70