Fréttir - Eyjafréttir - 02.02.2023, Blaðsíða 17

2. febrúar 2023 | | 17
Ráðgert hafði verið, að um 80
bátar yrðu gerðir út frá Eyjum á
vetrarvertíðinni 1973. Í öllu því
umróti, sem eldgosið olli, jafnt
hjá útgerðarmönnum sem öðrum,
urðu þeir nokkru færri og voru 62
Vestmannaeyjabátar gerðir út.
Ljóst er að tjónið er mikið og
því lýsir Einar ríki Sigurðsson í
viðtali við Vísi, miðvikudaginn
25. apríl 1973. Ætli þá hafi í fyrsta
skipti verið nefndur milljarður
í krónum talið. Í fyrirsögn og
undirfyrirsögn segir:
Einar ríki
milljarði fátækari
„Það hafa margir
misst mikið í
Vestmannaeyjum.
Enginn hefur þó
sennilega misst nein
viðlíka verðmæti og
Einar ríki Sigurðs-
son,“ segir í viðtali
við Einar í Vísi 25.
apríl 1973. Áætlar
hann lauslega, að
fiskvinnslustöðvar
hans hafi verið um
700 milljón króna
virði. ,,En þess ber
að gæta, að hratt flýgur stund, svo
að þær gætu líka kostað milljarð,
því að nú tala allir um milljarð,“
segir hann í viðtalinu.
Hraðfrystistöðin flutti sig um
set og byggði nýtt frystihús við
Friðarhöfn sem í dag er eitt það
glæsilegasta á landinu. FES-ið
reis úr öskustónni í þess orðs
fyllstu merkingu og er fiskimjöls-
og lýsisverksmiðja sem stenst
allar nútímakröfur. Á vertíðinni ár
verður tekið í notkun nýtt hrogna-
vinnsluhús og er kostnaður við
það hátt í þrír milljarðar.
Heim á ný
Stuttu eftir að gosið í Eyjum hófst
keypti Ísfélagið hraðfrystihús
Júpiters og Mars á Kirkjusandi.
„Þetta gerðum við vegna þeirra
aðstæðna sem urðu í Eyjum
er gosið byrjaði. Við álitum
nauðsynlegt að halda félagsskap-
inn og um leið að þjóna þeim
bátum, sem hafa haft viðskipti
við fyrirtækið mörg undanfarin
ár, sagði Björn Guðmundsson,
stjórnarformaður fyrirtækisins í
viðtali við Morgunblaðið áttunda
júlí 1973.
„Strax og nokkur tök eru á
förum við til Eyja aftur og hefja
þann atvinnurekstur sem þar var á
vegum Ísfélagsins,“ segir Björn.
Á stjórnarfundi 13. september
er samþykkt að félagið fari sjálft
út í útgerð, sem er nýmæli í 72
ára sögu. Fiskmóttaka byggð í
Þorlákshöfn. Ákveðið að hraða
uppbyggingu í Eyjum að loknu
gosi.
Sigla jákvætt
Öll él birta upp um síðir eins og
kemur fram í viðtali Árna Johnsen
við Sigurð Einarsson forstjóra
Hraðfrystistöðvarnnar í apríl
1981. Fyrirsögnin er; Að sigla
jákvætt og eignast fáa óvini.
„Í aflahrotunni fyrir páska brá
Sigurður sér í næturvinnu og
var falið það hlutverk að koma
þorskinum úr stíum inn á færi-
böndin. Fjölmargir Eyjamenn sem
að öllu jöfnu vinna við annað en
fiskvinnslu lögðu einnig hönd á
plóginn í hrotunni, bankamenn,
rafvirkjar og fleiri og fleiri,
hreint eins og
í gamla daga
þegar vertíðar-
stemmningin
var í algleym-
ingi,“ segir í
viðtalinu.
Sigurður tók
við rekstrin-
um örlaga
árið 1973 rétt
tvítugur. Um
hann segir
Árni; „Sigurð-
ur Einarsson
forstjóri í
Vestmannaeyj-
um er þrítugur
að aldri, hann hefur byggt upp
Hraðfrystistöð Vestmannaeyja að
segja má upp úr ösku eftir eldgos
því gamla stöðin fór undir hraun.
Hann rekur fiskverkunarstöð og
fiskimjölsverksmiðju, og gerir út
fimm aflaskip frá Eyjum sem öll
bera Eyjanöfn, Heimaey, Surtsey,
Suðurey, Bjarnarey og Álsey.
Á fastalandinu er Sigurður aðili
að Hraðfrystistöð Reykjavíkur og
togaranum Sigurði. Þessi fyrirtæki
í Eyjum og Reykjavík eru í eigu
10 systkina sem eru börn Einars
Sigurðssonar ríka. Sigurður
er langstærsti aðili á landinu í
frystingu loðnuhrogna og í fyrir-
tækjum hans í Eyjum vinna um
150 manns.
Það er gott dæmi um kappið í
þessum unga athafnamanni að
þegar allir koppar og kirnur Hrað-
frystistöðvarinnar voru orðnir
kúffullir á loðnuvertíðinni þá
velti hann því fyrir sér í gamni og
alvöru hvort hann ætti að nappa
pottunum úr eldhúsi Guðbjargar
konu sinnar.
Sigurður er sonur Einars ríka
og það má með sanni segja að
eplið hefur ekki fallið langt frá
eikinni í athafnasemi og stórhug,
en Sigurður vinnur með traustu
og dugmiklu starfsfólki og það er
samtaka lið sem vinnur í Hraðinu.
Sigurður er vakandi og sofandi í
starfinu og sífellt á útkíkkinu til
þess að fylgjast meö og taka þátt
í eilífðarsinfóníu sjávarútvegs-
ins. Hann er á ferli í stöðinni, á
bryggjunum og það er hans líf og
yndi að vera í takt við athafna-
lífið.“
Uppstokkun í janúar 1992
Í janúar 1992 varð mikil
uppstokkun í sjávarútvegi í
Vestmannaeyjum þegar Ísfé-
lag, Hraðfrystistöðin og Berg-
ur-Huginn sameinuðust undir
nafni Ísfélagsins og Fiskiðjan og
Vinnslustöðin og tengd fyrirtæki
urðu Vinnslustöð Vestmannaeyja.
Bergur – Huginn dró sig út úr
samstarfinu en þarna var lagður
grunnur að öflugri stöðu Vest-
mannaeyja í sjávarútvegi. Ísfé-
lagið rekur frystihús og bræðslur
í Vestmannaeyjum og Þórshöfn
og er nú að sameinast Ramma í
Fjallabyggð. Þannig að áfram er
haldið.Á spjalli í brúnni. Hörður Jónsson, skipstjóri, Garðar Ásbjörnsson, útgerðarstjóri og Sigurður Einarsson sem tók við
rekstri Hraðfrystistöðvarinnar í Vestmannaeyjum strax eftir gos. Mynd, Sigurgeir Jónasson.
Einar Sigurðsson, var einn mesti
athafnamaður landsins á síðustu
öld. Mynd Kjartan Guðmundsson.
” Ráðgert hafði verið, að um 80
bátar yrðu gerðir út frá Eyjum á
vetrarvertíðinni 1973. Í öllu því
umróti, sem eldgosið olli, jafnt
hjá útgerðarmönnum sem öðrum,
urðu þeir nokkru færri og voru 62
Vestmannaeyjabátar gerðir út.