Úrval - 01.09.1968, Blaðsíða 90

88
ÚRVAL
eitthvað sex, átta eða tíu milljón
ljósára fjarlægð frá jörðu. Útvarps-
bylgju-vetrarbrautirnar og ojur-
stirnin (,,quasars“), sem hin ein-
kenniiegu skeyti stafa frá, eru upp-
sprettur geysilegs orkumagns, sem
enn hefur ekki tekizt að finna skýr-
ingu á. A hinn bóginn munu menn
þurfa að ná miklu meira valdi á
aðferðum til að senda orku héðan
af jörðunni, ef þeir eiga að komast
nokkuð fram yfir það að senda
radarskeyti til endurvarps frá ná-
lægum hnöttum sólhverfisins. (Þó
er nú þegar svo komið, að okkur
hefur tekizt, við stöðina mína í
Jodrell Bank, að hafa samband við
rússneska vísindamenn með Venus
fyrir „millistöð“, þannig að skeytin
endurvarpast þaðan, og var þá um
átta mínútna seinkun að ræða á
hverju skeyti).
Undirstöðuatriði í fjarsambönd-
um þarf ekki að mínu áliti, að vera
svo mjög fólgið í sjónar- eða sjón-
varpssambandi. Það er mín skoðun
að greiöleiki sambandsins sé meira
virði en hánákvæmar myndasend-
ingar. Þarfir kaupsýslu og hermála
hafa ýtt undir framfarir á sviði
myndasendinga, en samfara því
hefur verið vanmat á því að geta
skipzt á venjulegum, sögðum orð-
um, sérstaklega á fræðsluefni og
fræðandi upplýsingum.
Vegna þess að rafeindafræðin er
undirstaða framfaranna í núverandi
tæknilegum fjarsamböndum, hættir
mörgum til að hugsa sér allar slík-
ar framfarir á grunni rafeindafræði.
Auðvitað er um að ræða ýmis tæki
sem byggja á öðrum eðlisfræði-
grunni en þessum. Eftirtektarverð-
astur er lasergeislinn, en með hon-
um mun verða fært að senda geysi-
fjölbreytta vitneskju eftir mjóum
síkvikum ljósgeisla um óraleiðir. En
allra merkilegust hinna furðulegu
aðferða sem athyglin beinist nú að,
eru fjarskiptamöguleikar þeir sem
hugsamband milli manna býr yfir,
og á þessu sviði eru Rússar nú, auk
margra annarra, farnir að gera
miklar rannsóknir (aðallega með
það fyrir augum að geta haft nógu
náið samband við geimfara sem
komnir verða langt út frá jörð-
unni).
Rafeinda fjarskipti eins og þau
þekkjast nú, eru hreint og beint
gagnslaus til þess að halda beinu
sambandi við þá sem sendir verða
út í hinn víða geim; þau eru allt of
hægfara. Til þess að ná skeytum
frá t.d. Mars eða Venusi, mundi
verða að bíða allt. að hálfri klukku-
stund eftir svari, frá því að skeyti
væri sent af stað, — að ekki sé
minnzt á það að enginn veit enn
hverpig á að fara að því að fram-
leiða það geysilega orkumagn, sem
þarf til þess að senda skeyti svo
langa leið. Samtíma-samband um
slíkar vegalengdir verður þessvegna
óhjákvæmileg nauðsyn (og sú
nauðsyn hefur óefað ýtt undir hinn
rússneska áhuga á þessum málum.
Á þessu sviði er það sem búast má
við hinu stórkostlegasta framfara-
stökki til vaxandi sambands, á þeim
tímum sem nú fara í hönd.