Úrval - 01.04.1973, Síða 24

22
tJRVAL
skylduform, segir um þetta: „Viljiröu
komast aö hinni raunverulegu ástæðu
fyrir hjúskaparóstöðugleika, leitaðu
hennar þá ekki i veikleika í hjóna-
bandinu sem stofnun og fjölskyldu-
forminu. Sjáðu heldur hvaða þátt
menntun, staða og tekjur eiga i
hjónaskilnuðum.”
Það eru hinir fátækari, táningar og
fullorðnir jafnt, en ekki hinir riku, sem
oftast skilja. Og ekkert tryggir betur
langllfi hjónabandsins en sú menntun
og þjálfun, sem gera fyrirvinnunni
fært um að keppa um þá vinnu og
stööur, sem bjóðast. Scanzoni
staðhæfir hreint út? „Þvi meiri sem
menntun hjónanna er þvf meiri likur
eru á að hjónaband þeirra endist.”
Og hann tilfærir eftirfarandi
sönnunargögn úr rannsóknum á
vegum rikisins: „A fyrstu fjórum
árum hjónabandsins er sá maður sem
á að baki minna en 8 ára menntun, lík-
legastur til að lenda I skilnaði. Sá sem
hefur 16 ára eða lengri menntunar-
feril á minnst á hættu hvað skilnað
snertir.”
Grunsamleg tölfræði.
Greinilega hafa þeir, sem vitna i
tölur um hjónaskilnaði til að sanna
fánýti hjónabandsins og fjöl-
skyldunnar, ekki unnið heima-
verkefnin sin. Margir þeirra hafa
háskólagráður, sem leyfa þeim að
kalla sig þjóðfélagsfræðinga, eða
hegðunarfræðinga. En hinni
óvisindalegu tregðu þeirra til að
rannsaka hinar raunverulegu orsakir
hjónaskilnaða fylgir önnur ekki siður
óvisindaleg ástriða. Þeir sjá „þróun i
átt til nýs fjölskyldufyrirkomulags”
undir hverju rúmi.
Rétt er, að fjölmiðlar gefa þá
hugmynd, að landið sé á hraðri leið til
róttækrar hjúskaparnýbreytni — segja
frá fjöldahjónaböndum, samlifi án
hjúskapar, kommúnulifnaöi og því um
llku sem sönnun þess að Banda-
rlkjamenn séu á flótta frá hjóna-
bandinu. En ábyrgir þjóðfélags-
fræðingar mæla þessi varnaðarorð:
„Nýbreytni? Við höfum kynnzt
flestu af þessu áður,” segir prófessor
Reuben Hill við Minnesotaháskóla,
sem nýtur mikillar virðingar meðal
fjölskyldu- og félagsf£æðinga: „Við
höfðum kommúnur og fjölda-
hjónabönd á árunum eftir 1870 og
frjálsar ástir og reynsluhjónabönd upp
úr 1920. Það yrði erfitt að halda við
fyrirkoitiulagi, sem þegar hefur átt
slna talsmenn og verið reynt.”
Hiil mælti lika fyrir munn margra
ábyrgra félagsfræðinga: „Það eru
engar ábyrgar rannsóknir til, sem
styðja þá hugmynd að þýðingarmikil
þróun I átt til nýs hjúskapar-
fyrirkomulags eigi sér stað.”
Vissulega er það rétt. A Dallas-
ráðstefnunni um framtiö fjöl-
skyldunnar, hélt einn ræðumaðurinn
þvi t.d. fram, að fjöldahjónabönd (þ.e.
þriggja eða fleiri fullorðinna) væru
dásamleg fyrir börnin og „þroskandi
fyrir hina fullorðnu”. Og hann spáði:
„Fjöldahjónabönd koma ef til vill ekki
I stað hinna hefðbundnu hjónabanda
næstu fimm eða tiu árin — en þau eru á
leiðinni.”
Ég spurði þennan ræðumann:
„Hvaða sannanir hafið þér fyrir
fullyrðingum yðar og spádómum?”
Hann svaraði: „Við hjónin höfum
persónulega rannsakað þrjú tilfelli
fjöldahjónabanda og við höfum frétt
um 12 önnur með 51 meðlim.”
Síðan visaði hann mér á „rannsóknir
Constantine hjónanna,” sem eru
afkastamestu og áköfustu áróðurs-
menn, bæði i ræðu og riti, fyrir
hóphjónaböndum. í grein, sem þau