Garður - 01.10.1945, Side 35

heiðarbýlið og sjálfstætt fólk
33
bitin þennan dag, þá finnur hún eitthvað sterkt og ofsalegt brjótast
um í sér. Það var hatrið. Halla fær nú Ólaf til að gerast héiðabónda,
eins og áðui' hefur verið vikið að. En Halla fer ekki til heiða vegna
sjálfstæðisþrár eins og Bjartur, heldur til að geta leynt betur leyndar-
nialinu. Halla hafði unað sér vel í húsmennsku. Það ber ekki á neinni
olgu og óánægju hjá henni, fyrr en elskhuginn bregzt, alveg andstætt
því hjá Bjarti. Síðan snýst allt um það hjá henni að hjálpa lítilmagn-
anum. Og hún lætur hart mæta hörðu, ef því er að skipta (sbr. viðskipti
hennar við Borghildi). Stolt á Halla og til, t. d. þegar hún vísar sr.
Halldóri á bug með storkandi orðum, þegar hann kemur í Heiðar-
hvamm.
Eins býr í Rósu ósveigjanlegt stolt. Þannig beitir hún hótunum við
Bjart, þegar hún gat með' einu orði haft það á valdi sínu, hvort hann
fór eða var kyrr. Og stolt hennar gagnvart skáldkonunni, sem hafði
fullkomnað auðmýkingu hennar, nálgast ofmetnað. Þó að Rósa sé
þarna hjá Bjarti eins og í trölla höndum, stendur hún samt við hlið
hans, ef á reynir. Þegar stúlkurnar, í heimsókn í Sumarhúsum, spurðu
hana, hvernig hún kynni við sig, saug hún „upp í nefið og varaðist að
líta upp og sagði, að það væri sosum ósköp frjálst“. Halla stendur
líka við hlið manns síns, en þar er hún sú sterka. Hún mótar Olaf, en
ekki öfugt. Rósa er alltaf þolandi, atvikin koma fram við hana. Halla
stendur hins vegar í stórræðum. Þar fær Halla útrás fyrir hinar miklu
tilfinningar sínar, og eins býr hún sér til hugarheim. Hjá hvorugri er
hjónabandið ástríkt, enda er Ólafur óvenjulegt lítilmenni. Hjá Bjarti
má finna þungan tilfinningastraum undir niðri. En Bjartur getur ekki
beitt þeirri viðkvæmni né nærgætni, sem þarf til að létta af henni hin-
um þrákelknislega dapurleik, sem er athvarf hins sigraða. Þau geta
aldrei mætzt. Tilfinningar þeirra fara alltaf á misvíxl, unz það var um
seinan — á kveðjustundinni. „Hann tók mal sinn og kolluprik og
kyssti konu sína ferðbúinn: Vertu sæl — sagði hann — rósin mín. Þeg-
ar hún varð vör hlýleikans, sem kveðjan geymdi, þá þiðnaði hjarta
hennar“.......En ekkert áframhald varð, því að Rósa er liðið lík, þeg-
ar Bjartur kemur aftur. Erfitt er að sjá hvort hjarta Höllu hafi nokk-
urn tíma þiðnað fyrir Ólafi. Þó fer Hailla með tímanum að meta Ólaf
meir. Hún hefur haft bætandi áhrif á hann. „Samt vakir alltaf í huga
hennar eitthvert andvarp yfir hjónabandi hennar, — einhver óljós
3