Mímir - 01.03.1968, Blaðsíða 51

lesa ekki aðrir en þeir, sem nokkurn áhuga hafa
á sögu, og ég hygg, að þeir muni flestir vilja
vita nokkuð, hvaða heimildir sagnfræðingurinn
hefur fyrir orðum sínum.
Mikil þörf er á betri skrám með bókinni, og
má vera, að bætt verði úr því síðar. Staðanafna-,
atriðisorða- eða heimildaskrár eru engar. Aðeins
er skrá um „helztu mannanöfn”, sem auk þess
virðist hafa verið gerð, áður en gengið var frá
umbroti, svo að hún vísar rangt til um nokkurn
hluta bókarinnar. Þannig má í skránni finna
nöfn 13 manna, sem vísað er til á bls. 215. En
sé flett þar upp, blasir við heilsíðumynd af
norskri hefðarfrú frá 13. öld og enginn maður
nefndur á nafn. Er vandséð, með hvaða rökum
höfundur orðar slíkan fjölda manna við þessa
einkar prúðmannlegu konu.
Þá hefur þeim Flosa Sigurbjörnssyni og
Grími Helgasyni, sem sáu um prófarkalestur,
sézt yfir allt of margar prentvillur, þótt margt
hafi birzt verra að því leyti.
Utlit bókarinnar er snoturlega unnið af Gísla
B. Björnssyni. Myndir eru margar og ýmsar
skemmtiiegar. Sumar eru að vísu dálítið handa-
hófslega valdar. Til dæmis er óþarft og lítt
frumlegt að prenta þarna einu sinni enn hina
alþekktu mynd af fjárrekstrinum í Þjórsárdal
(bls. 117). Gott hefði verið að hafa uppdætti
af skiptingu landsins milli höfðingja á 13. öld.
Það vekur athygli við lestur bókarinnar, að
málfar er yfirleitt gott og lipurt, þótt hún sé
annars að flestu leyti heldur flausturslega gerð.
Bendir það til, að höfundi sé í meira lagi létt
um að skrifa. A stöku stað má þó finna sama
agaleysið í stíl og í efnismeðferð. Til dæmis
kemur fyrir óhófleg málfyrning. Sagt er, að
lögsögumaður hafi sagt upp lögin í kirkju, „ef
veður var úsvást” (bls. 95).
Að því er segir á bakhlið kápu, er þetta upp-
haf að fjögurra binda verki um íslenzka sögu.
Þetta er einkar þarft fyrirtæki. Samfellda Is-
landssögu af þessari stærð hefur einmitt vantað
mjög tilfinnanlega, einkum þó vegna tímans
eftir lok þjóðveldis. Það er sorglegt, að upp-
hafið skyldi ekki vera ögn vandaðra, því að það
er trú mín, að ekki hefði þurft nema litla vinnu
til viðbótar, til þess að þetta yrði góð bók.
Björn Þorsteinsson skortir hvorki hugkvæmni
né þekkingu, og bókin ber vott um vissa við-
leitni til umbóta í íslenzkri söguritun. Hún
hefði aðeins þurft að fá rækilegri fágun. En of
seint er að sakast um orðinn hlut, og framhald
ritsins verður vafalaust vel þegið, jafnvel þótt
þar verði ekki allt fullkomið heldur.
Gunnar Karlsson
Þorsteinn Þ. Víglundsson og
Eigil Lehmann:
Islandsk-norsk ordbok,
Islenzk-norsk orðabók.
Sunnmöre Vestmannalag,
Bergen 1967.
XXIV + 374 + 8 síður.
Verð kr. 450.00.
Líklega er orðabókagerð einna mest vandaverk
þeim er við málvísindi fást af einhverju tæi,
enda mun samning slíkra bóka talin víða um
lönd margra manna verk um langan tíma. Ekki
á þetta hvað sízt við um tvítyngdar orðabækur,
þ. e. a. s. bækur þar sem uppsláttarorð eru gef-
in á einni tungu, en þýðingar síðan á aðra.
Eftir því sem mér er kunnugt, er einna nýjust
slíkra bóka, þar sem annað málið er íslenzka,
Islenzk-norsk orðabók, samantekin af Þorsteini
Þ. Víglundssyni, fyrrverandi skólastjóra í Vest-
mannaeyjum, en þýðingar gerðar líklega að
einhverju leyti af honum, en þó einkum af séra
51