Tímarit lögfræðinga - 01.08.2024, Side 69

215
Arnljótur Ástvaldsson
hvorugt dómstig á að skattrannsóknaryfirvöld hefðu beint
rannsókn sinni að röngum aðila og komst Hæstiréttur svo að
orði:
[Fimleikafélagi Hafnarfjarðar] gat ekki dulist að gjöldin, sem vörðuðu
starfsemi knattspyrnudeildar hans og voru í orði kveðnu lögð á hana,
beindust í raun að félaginu sjálfu, enda voru einstakar deildir innan þess
ekki bærar um að njóta réttinda sjálfstætt eða bera þannig skyldur. Af
hálfu sóknaraðila hefur ítrekað komið fram í málinu að hann beri fulla
ábyrgð á skuldbindingum knattspyrnudeildar sinnar.
Í báðum framangreindum dómsmálum er áhersla lögð á
að staðreyna hvort viðkomandi deild beri endanleg ábyrgð á
fjárskuldbindingum eða einhver annar lögaðili, nánar tiltekið hið
rétthæfa félag sem deildin er hluti af. Í ljósi þess að bæði málin
varða efndir skuldbindinga á grundvelli aðfararhæfra fjárkrafna
má telja þessa áherslu eðlilega. Í báðum tilvikum er sá aðili sem
ábyrgð ber það almenna félag sem deildin er hluti af.
Krafan um að aðili geti borið endanlega ábyrgð á skuldbindingu
með sjálfstæðum hætti er ekki bundin við mál sem varða kröfu
um gjaldþrotaskipti eða aðfarargerðir, enda leiðir efnisdómur þar
sem fallist er á fjárkröfu stefnanda til þess að til staðar verður
aðfararheimild, sem er aftur grundvöllur fjárnáms.68 Ef tiltekinn
lögaðili ber endanlega ábyrgð á skuldbindingu deildar eða
einingar þá hefur sá lögaðili eðlilega hagsmuni af því að taka
til varna í dómsmáli sem varðar fjárkröfu á hendur deildinni.
Áðurnefndur dómur Hæstaréttar í máli H 2000:115 (339/1999) (Hitt
húsið) er dæmi um slíka aðstöðu.69 Í málinu hafði Ö stefnt Félagi
framhaldsskólanema ásamt Jafningjafræðslunni 96 og Hinu húsinu
til greiðslu skaðabóta að tiltekinni fjárhæð. Um aðildarhæfi Hins
Hússins komst Hæstiréttur að eftirfarandi niðurstöðu.
ber ábyrgð á, enda nýtur undirdeild í íþróttafélagi ekki rétthæfis sem félag eða
stofnun.“
68 Sbr. 1. tl. 1. mgr. 1. gr. laga um aðför nr. 90/1989.
69 Í kafla 3.2 var fjallað um dóminn í tengslum við það hvort
Jafningjafræðslan 96 nyti aðildarhæfis sem almennt félag.