Ný menning - 15.01.1946, Síða 41

N Ý M E N N I N C
V
N. SMETANIN:
Hver stjórnar iðnaði Sovétríkjanna?
Iðnaðarþróun Sovétríkjanna krefst
stöðugt aukins fjölda af verkstjórum,
sem hafa þekkingu á sviði framleiðsl-
ur.nar og hæfileika til að stjórna henni.
Iðnaði Sovétríkjlfhna hefur fleygt
geysimikið fram á síðustu árum, og
heildarframleiðslan er nú meiri en í
r.okkru öðru ríki en Bandaríkjuin Norð-
ur-Ameríku. Margar nýjar framleiðslu-
greinar, óþekktar á keisaratímunum,
hafa þotið upp á síðustu tíu árum, svo
sem allur kemiskur iðnaður, framleiðsla
flugvéla, bíla, dráttarvéla og annarra
vinnúvéla, svo að aðeins séu nefnd fá
dæmi.
En hvérnig reyndist það kleift að ná
í nægilega mikinn fjölda af fólki, sem
var hæfur til að stjórna öllum þessum
nýju iðngreinum? Hvaðan kom það fólk
og hvers konar fólk var það?
Hin mikla sósíalska októberbylting út-
i'ýmdi arðráni því, sem átt hafði sér stað
í Rússlandi eins og í öðrum löndum.
/erkamcnn, bændur og annað vinnandi
fólk urðu algerir húsbændur yfir auð-
æfum landsins. Tíu milljónir manna, sem
ekki höfðu haft kosningarétt fyrir bylt-
inguna, en verið kúgaðar og fótum
troðnar, fóru nú að taka þátt í stjórn
ríkisins. Ur röðum þessa fólks hafa kom-
ið fjölmargir, sem gæddir hafa verið
frábærri skipulagsgáfu, stjórnendur í
þágu iðnaðarins, samgangnanna eða
landbúnaðarins og auk þess margir gáf-
aðir starfsmenn á sviði lista Og menn-
ingar.
Konum var opnuð leið að stjórn lands
ins og iðnaðar þess, en þær eru helming-
ur íbúanna, og hafði þeim á keisaratím-
anum ekki verið leyft að eiga hinn
minnsta hlut í opinberu lífi. Byltingin
veitti konum jafnan rétt á við karla með
lagafyrirmælum, sem framkvæmd hafa
verið út í yztu æsar. Nú er ekkert það
til í stjórn Sovét’ríkjanna, iðnaði þeirra
eða menningarlífi, að konur taki ekki í
því virkan þátt.
Hingar mörgu þjóðir Sovétríkjanna,
sem á keisaratímanum vanmegnuðust í
fullkomnum þrældómi, hafa nú, með að-
- -■■■'..■■.■? W:
■ : Ú '• ;-b'
stoð rússnesku þjóðarinnar, verið lftySt-
ar undan hinni þjóðlegu undirokun og
skapað sinn eigin iðnað og sírta eigin
menningu. Þessar þjóðir hafa eiímig
tekið virkan þátt í hinni sósíalisku upjp-
byggingu, og frá þeim kemiir stöðiigt
nýtt og nýtt fólk gætt beztu leiðtoga-
hæfileikum.
Mikill meirihluti stjórnendanna í iðn-
aði Sovétríkjanna voru áður óbreyttir
verkamenn. Þeir trýggðu eflingú hans,
hver eftir sinum hæfileikum, og yörh
brautryðjendur framleiðslunnar. Þefr
hafa alizt.upp við hing nýju sósíálísktl
tækni, nota hana til hins ýtrastá óg fram-
leiða sem mest magn af sem heztri vöru
til hagsældar fyrir land og þjóð.
Þjóðartekjur Sovétríkjanna eru alger-
lega undir yfirráðum verkalýðsins. Hluti
af þeim rennur til nýbyggingar í lajid*
inu, en allt hitt fer til þess að fullnægja
þörfum þjóðarinnar. Af því leiðir, áð
því ríkari sem Sovétríkin verða og þVÍ
merr sem fðnaðar- og landbúnaðat-
frnmleiðsja þeirra eykst, þeim mun mi
isins sýnir það. Auðveldari stefna hefði
verið fyrir hann að efla völd sín og
koma á einræðisstjórn. Snilli hans birt-
ist í hinum stuttu, einföldu setningum,
sem fela í sér grundvallarlög Ráðstjórn-
arríkjanna, þar sem á skýru og hreinu
máli eru skráð hin nýju réttindi manns-
ins í þjóðfélagi sósíalismans. Hún ber
höfundi sínum einn hinn fegursta vitn-
isburð, sem nokkurt verk hefur gert, um
ást á mannkyninu og lotningu fyrir
mannlegum virðuleik. Að lesa þetta
undraverða mannréttindaplagg og bera
það saman við þau,.sem áður hafa verið
skráð, og .sjá vöxt og blómgun og ávöxt
þess stofns, sem fyrir nokkrum árum var
veikur og grannur vísir, hlýtur að vera
hvöt og eggjan hverjum lýðræðissinna
í hverju landi til að heyja nýja baráttu
móti allri andstöðu og jafnvel, ef þörf
gerist, hinni grimmilegustu kúgun fyrir
þessu nýja og fullkomnara frelsi, sem
öll mikilmenni veraldarsögunnar hafa
þráð og eygt framundan.
Það er ríkulegt fyrirheit, sem þetta
nýja lýðræði gefur um þróun einstald-
ingsins í samræmisfullri einingu þjóð-
félagsins og í andrúmslofti réttlætis og
öryggis. Er Stalín sagði, „að minni
hyggju fehir stjórnarskráin okkar í sér
mest lýðræði af öllum stjórnarskrám í
heimi“, var það ekki neitt hégónilegt
skrum, heldur einföld staðreynd. Þegat
þessi örlagaríku og ókyrru ár eru liðin,
og sagnfræðingarnir geta í næði farið
að vega staðreyndirnar, er lítill vafi á
því, að Stalín mun gnæfa upp ár tim*
unum eins og risi meðal dverga. Hve
ólíkur er hann öllum þessum smábrúð*
um, scm krækja sér í völd fyrir sjúlfa
sig, maðurinn, sem veitti forystu liinni
miklu þjóðafjölskyldu er nefnist Ráð-
stjórnarriki, kenndi henni að fara rétti-
lega með stjórn og afsalar heuni glað-
ur því valdi, sem henni i raun réttri
ber, jafnóðum og skilningur hennar vex
og hæfileiki til að fara með það. Á
t,