Ný menning - 15.01.1946, Síða 46

46
N Y M E N N I N G
Húsaæ'ði
eiœ rf mjög skorram skammti
ViS skulúm taka eitt dæmi. Ivan og
Natasja eru ung hjón með eitt barn.
ívan er t. d. vélamaður og fær 1200
rúblur í laun á mánuði. Natasja vinnur
í stórri saumastofu, þar sem verið getur,
að ég hafi séð h'ana, og fær 500 rúblur
á xnánuði. Tekjur fjölskyldunnar eru þá
1700 rúblur á mánuði. En húsnæðismál-
in eru enn rnikið vandamál í Moskvu,
og senniléga býr þessi fjölskylda í aðeins
einu eða tveimur herbergjum. En búsa-
leigan er aðeins 25 eða 30 rúblur á
mánuÖi. Natasja fer með barn sitt í
barnastofuna, sem er tengd verksmiðj-
unni, þar sem liíið er eftir því og það
fær aö borða. Natasja óg Ivan borða
miðdegisverð sinn í matsölum verk-
smiðjanna, þar sem þau vinna. Máltið-
irnar kosta ekki nema örfáar rúblur að
samanlögðu. g
I. TRANIN, próíessor:
Rétturinn tll hvíldar og tómstunda
Jafníramt réttinum til að vinna, er
réiturinn til hvílclar cg tómstunda einn
aðaiávinningur ráðstjórnarþjóðanna. ■—
Þessi réttur er skýr vitnisburður um
kjarna og takmark þeirrar mannúðar,
sem einkennir ráðstjórnarskipulagið og
markar glöggt mismuniim á þeirri góð-
gerðasemi, er einstaklingurinn gat fyrr-
um orðið aðnjótandi, og þeirri virku um-
kyggju, sem Ráðstjórnarríkin hafa sýnt
honum þau 25 ár, er þau hafa staðið.
Frá stofnun Ráðstjórnarríkjanna varð
rétturinn til hvíldar og tómstunda óhagg-
andi hlunnindi, sem tryggðu heilbrigði
og virðingu þegna Ráðstj órnarríkj anna.
Stjórn Ráöstjórnarríkjanna tók að skapa
mönnum skilyrði til að njóta þessa rétt-
ar með því að takmarka vinnutímann.
m
n
w-
Ódýrt viíurværi
Peiútígar afgangs
Þar sem húsaleiga og viðurværi er
hvort tveggja svona ódýrt, hafa Ivan og
Natasja mikla peninga afgangs. Og rík-
ið sér þeim fyrir sölubúðum, þar sem
þau geta eytt þeim.
Bæði eru þau í verklýðsfélagi, er ríkið
styrkir fjárhagslega með upphæð, er
svarar til 8—12% af launum þeirra. Og
félagiö annast svo um velferð þeirra.
Þar í er innifalin læknishjálp, dvalar-
staðir, er menn fara í orlof, o. s. frv.
Þau eýða sennilega kvöldstundum sín-
um í einhverjum Múbbnum, sem verka-
Iýðsfélög þeirra halda uppi, þar sem
leiksýningar, söngskemmtanir, dansleik-
ir og fyrirlestrar eru til skemmtunar,
eða þau eru svo heppin að komast í eitt-
hvert af frægustu. leikhúsum Moskvu, en
mörg þessara leikhúsa eru án éfa þau
beztu í heimi, og þangað er mjög erfitl
að komast vegna gífurlegrar aðsóknar.
ASgöngumiðar að sjónleikum, dans-
sýningum, söngleikum og söngskemmt-
unum eru tiltölulega ódýrir, svo og bæk-
ur og annað, er varðar þekkingu og list-
ir. I Moskvu geta menn fyrir minna
gjald en þarf fyrir einn skammt af
rjómaís séð listræna fullkomnun á leik-
sviði, sem ekki er íöl fyrir öll auðæfi í
Ameríku.
ErfitS kjör
MikSar fórnir
ívan og Natasja og annað fólk úr
þeirra atvinnustétt, hafa lifað erfiðu lífi.
Á árunum milli 1930 og ’40 færðu þau
miklar fórnir til að birgja land sitt upp
að þungaiðnaði, sem var síðar. misk-
unnarlaust eyöilagöur af innrásarherj-
um nazista.
Þau hafa barizt og sigrað, aðeins til
að byrja að reisa efnahag sinn við aftur.
Enginn efar, að þau eru fátæklega ti.j
fara, verða að notast við ófullnsegjandij
fiutningatæki og lifa við þrengsli og ó
þægindi. '
En þau hafa nóg nytsöm verkefni fyr-
ir höndum, og skuggi atvinnuleysisins
grúfir ekki yfir þeim. Og ef þau búa
yfir einhyerjum sérstökum gáfum eða
hæfni, munu þau verða örvuð til að
leggja rækt við þessa hæfileika sína og
nota þá út í æsar. Og þau hafa vaxið
upp laus við þá hagsmunaharáttu, er
gerÞ lífið siolaust og alla hugsun hvers
dagslega. •' * ÍIH
kKKert af metnaði milli kynja, sem e,
allt of algengur annars staðar, er hér tiL
Þau kunna að meta knattspyrnu og ann-
að garnan, sem haft er um hönd í
skemmtigörðunum.
En þau hafa einnig brennandi löngun
til að læra, lesa, rökræða og njóta snilld-
arverka í leikritaskáldskap og hljómlist.
í öllum þeirn aragrúa af mtnningum,
sem ég á frá komum mínum í verksmiðj-
ur, listasöfn, sölubúðir, leikhús og skóla
og jafnvel réttarsali, er ein, sem glóir
líkt og rauðu stjörnurnar yfir Kreml.
Kvöldstund
Atvik við fyrirlestur
,luglýst var, að ég ætti að halda hálf-
tíma fyrirlestur um starf mitt í einu af
stærstu samkomuhúsunum í Moskvu.
Aðgöngumiðarnir höfðu selzt upp á fá-
rm klukkustundum. Um kvöldið var
margt ungt fólk, sem ekki hafði náð í
aðgöngumiða, samankomið við inngang-
inn. Þegar ég stóð upp til að tala fyrir
hinum þéttskipaða sal, varð ég að nema
staðar, af því að hávaði heyrðist úti
fvrh'. Eg sá hina stóru hurð fyrir bak-
idyrum samkomusalarins hyrja að hreyf-
ast. Augnabliki síðar opnuðust dyrnar,
■\g hópur af ungu fólki streymdi inn og
1 llti hliðarstúkuna.
Þetta hefði getað gerzt á knattspyrnu-
kappleik í London eða hnefaleikakeppni
í New York, — en til að sjá og hlusta
á rithöfund? — Slíkt hefði hvergi getað
gerzt ánnars staðar en í Moskvu.