Árbók Ísafoldar - 01.11.1946, Side 55

Stjörnufræði
49
2697 f. Kr.
585 f. Kr.
ca. 330 f. Kr.
ca. 260 f. Kr.
ca. 150 f. Kr.
ca. 200 e. Kr.
ca. 1230
1512
1590
1609—1619
1610
1655
1666
1676
ca.1690
ca. 1760
1790
ca.1800
ca.1809
ca.1810
1837
1842
1845
1859
1861
1869
1890
Saga stjörnufræðinnar.
Vísindaleg athugun á sólmyrkva i Kina.
Thales frá Milet segir sólmyrkva fyrir.
Aristoteles telur jörðina miðdepil alheims.
Aristarchos frá Samos mælir fjarlægðina frá tungli til jarðar
og ákveður stærð jarðar með flatarmálsfræði.
Hipparchos finnur helztu afbrigði i tunglhreyfingunum og
ákveður fjarlægð tungls frá jörðu.
Jarðmiðju-alheimskerfi Ptolemæusar, þar sem jörðin er
miðdepill.
Alfonsíönsku reikistjörnutöflurnar gerðar til útreiknings á
brautum reikistjarnanna.
Kopernikus færir rök fyrir sólmiðju-alheimskerfi sínu.
Tycho Brahe mælir nákvæmlega ýmsar reikistjörnur.
Kepler setur fram „Keplers lögmál" um hreyfingu reikistjarna.
Galilei tekur að nota sjónauka við stjörnurannsóknir og upp-
götvar Júpíter og fjöll í tunglinu.
Chr. Huygens uppgötvar hringinn í kringum Satúrnus og
finnur upp hengiklukkuna.
Isaac Newton setur fram þyngdarlögmálið og gerir það -að
undirstöðu allra stjörnuútreikninga.
Ole R0mer mælir hraða ljóssins með myrkvun Júpíterstungla.
Halley uppgötvar eiginhreyfingu fastastjarnanna.
P. W. Herschel býr til skuggsjársjónaukann og uppgötvar
Úranus, tvistjörnur og stjörnuþokur.
Laplace setur fram kenningu sína um uppruna sólkerfisins
(kenning Kant-Laplacs).
Olbers læknir reiknar út parabólskar halastjörnubrautir.
Gauss reiknar út legu reikistjörnunnar Ceres.
Praunhofer endurbætir sjónaukann.
Bessel ákveður fjarlægð fastastjörnu nokkurrar (stjörnu 61 í
Svaninum) að vera 300.000 sinnum þvermál jarðbrautar.
Chr. Doppler uppgötvar „Dopplers lögmál", þ. e. a. s. til-
færzlu litrófslínanna hjá stjörnum á hreyfingu og sannar
1868 að til séu litbandaðar tvistjörnur.
Leverrier reiknar út af truflunum á göngu Úranusar braut
Neptúnusar, en af þvi leiðir að sú reikistjarna er uppgötvuð.
Argelander skrásetur allar fastastjörnur.
Zöllner finnur upp stjörnuljósmælirinn til að mæla ljósstyrk
stjarnanna.
Bunsen og Kirchoff grundvalla litrófsrannsóknir og sýna
fram á að sömu efnasambönd eru í sóhnni og í jörðinni.
Notkun ljósmyndatækni hafin við stjörnurannsóknir. Stjörnu-
kort gert með ljósmyndum.
4