Árbók Ísafoldar - 01.11.1946, Page 130
124
Byggingarlist
Framhlíd af S Giorgio i Venesiu
(1556-1610)
5tí
listiskdli frd "der Zwinger i Dresden
boginn í hreina gotneska stilnum
tekur við af hringlaga, rómanska
boganum. Einkenni gotneska stíls-
ins eru samkvæmt þróun undir-
stöðuatriða bygginganna, eins og
styrktarsúlnanna o. fl., almenn
tilhneiging til, að því er virðist,
að afnema þyngdina, með því að
leergja áherzlu á allar þær linur
stflsins, sem beinast upp & við.
Renaissance-stíll. Renaissance
þýðir endurfæðing og táknar end-
urvakningu þá og framhaldandi
þróun gamalla stílforma, sem hófst
á 16. öld. Heimkynni hans er á
Ítalíu, og hann einkennist af því,
að aðallínur byggingarlistarinnar
eru láréttar, í stað þess að vera
lóðréttar í gotneska stílnum.
Hann náði útbreiðslu yfir alla Ev-
rópu, þar til hann án snöggra
breytinga rann saman við Barok-
stílinn. Stílnum má skipta í þrjú
tímabil: gamal-r., há-r. og ný-r.,
sem hvert um sig hafa sín ákveðnu
einkenni. Þróunin er frá hinu
granna og létta til hins digra og
þunga. Þrátt fyrir ítölsku áhrifin,
hafði renaisance-stíllinn sitt eigið
útlit í löndunum norðan Alpanna.
Barok-stíllinn, sem tók við af
renaissance-stílnum, er á mörgum
sviðum honum frábrugðinn, þar eð
hann ber oft keim klassikismans.
í heild má þo segja, að „barokin"
sækist eftir líflegri og flóknari
hreyfingum og tilbreytingum með
byggingarefni og í rúm-myndum.
Til eru tvær barok-stefnur, önnur
keimlíkarl klassikismanum (Palla-
dio 1518—80) með bundið bygg-
ingarlag, stórkostleg form og ber
á sér svip innilokaðs afls. í henni
gætir mjög áhrifa rómverskrar
byggingarlistar og mikilvægra