Eir - 01.07.1899, Blaðsíða 2

98
einhvern tíma að manni, ef bölan tekur liann ekki'. Venju-
loga dó flmta hver manneskja af þeim, sem sóttina tóku,
stundum miklu flehi að tiltölu. Er því ofur auðskilið, hvílík
ógh mönnum stóð af þessum sjúkdómi. Enda kvað svo ramt
að því, að margir ungir menn sæidust eftir bólunni, fóru í
föt bólusjúklinga, eða sváfu hjá þeim, til þess að fá af þeim
sóttina, og vörpuðu þannig hlutkesti um líf sitt — ekki að
gamni sínu, heldur af því að þeim þótti ekki ómaksins vert,
að leggja út í lífið og eiga banvæna bóluna sífeit yfir höfði
sór, kusu heldur að láta strags skríða til skara millum sín
og bólunnar.
Löngu fyrir Krists burð var Indverjum kunnugt, að færa
má með nál bóluvessa úr bólusjúkum manni inn í hörund
heilbrigðs manns, og fær hann þá bólusótt, þá er oftast er
vægari, en ella gerist, Pessa aðferð köllum vér mannábblusetn-
ing (variolation) og tíðkaðist hún um langan aldur á Indlandi.
Prestar þeirra Indverja (Braminar) höfðu þessa bólusetningu
á hendi; þeir geymdu bóluefnið á þann hátt, að þeir vættu
linþræði í bóluvessa þeirra manna, sem þeir höfðu bólusett,
þurkuðu þræðina og bleyttu þá upp aftur að ári, þá er bólu-
setja skyldi að nýju; þannig héldu þeir bóluefninu við ár eftir
ár, enda vöruðust þeir að taka bóluvessa úr mönnum, er fengið
höfðu bóluna sjálfkrafa. Á 18. öldinni barst þessi aðferð hing-
að vestur til álfunnar og var talsvert tíðkuð, einkum á Eng-
landi.
Sá ókostur fylgdi mannabólusetningunni, að margir af
þeim, sem bólusettir vóru, fengu afisvæsna bólusótt og nokkrir
biðu bana af; þá var það annað ekki betra, að þessi setta
bóla var næm, eins og vanaleg bólusótt, og þá er hún barst
á heilbrigt fólk af hinum bólusettu, kom hún aftur fram í
almætti sinu, engu vægari, en áður hafði gerst. Er það álit
manna, að þessar mannabólusetningar hafi orðið til þess, að
greiða bólusóttinni götu og auka útbreiðslu hennar á 18. öld-
inni.