Helgarpósturinn - 06.07.1979, Page 10

10
Húmorslaus barátta:
Þaö hefur oft veriö örtröö á vinstri kanti stjórnmálanna. Þar hafa
veriö saman gamlir og rótgrónir flokkar og svo og ótal flokksbrot og
jafnvel brotabrot. Sambúöin hefur ekki alltaf gengiö átakalaust, menn
saka hvern annan um endurskoöunarstefnu og jafnvel svik viö mál-
staöinn.
Hinn venjulegi maöur veit gjarnan ekkert hvaö snýr upp og hvaö
snýr niöur, botnar ekkert I fræöilegum mismun á þessum hópum. AHt-
ur þá jafnvel skritna og oft heyrir maöur talaö um sértrúarsöfnuöi.
Þessi ver trottari og hinn er maóisti.
Ari Trausti Guömundsson, formaöur miöstjórnar Einingarsamtaka
kommúnista (marx-leninista), ööru nafni EIK, vill ekki meina aö þetta
sé trú, og vill ekki alveg viöurkenna lýsingaroröiö maóisti fyrir hans
samtök, alveg \eins og engelsistar og aö sjálfsögöu marxistar.
Heigarpósturunn hitti hann á dögunum og ræddi viö hann um barátt-
6. júlí 1979
—helgarpósturinrL.
rætt við flra Trausta Guðmundsson um
vanda vinstri róttækni á ísiandi
— Hvernig er aö vera kommi á
Islandi I dag?
•
„Mér finnst þaö sosum ágætt aö
vera kommi á Islandi, en erfitt i
þeim skilningi,aö þetta er ungt og
smátt i sniöum. Þaö er ágætt aö
þvi leyti, aö maöur finnur aö
þetta gengur, aö þetta þróast
fram á viö.
Þvi má ekki gleyma, að þau
pólitisku réttindi eru hér fyrir
hendi, að hægt er aö starfa opiö og
stunda sina pólitik. Hér eru engar
hömlur, ólikt þvi sem er viöa ann-
ars staöar.”
— Sjáiö þiö einhvern árangur
af starfi ykkar?
„Já, þaö má merkja af þvi, aö
þegar viö byrjuöum, var þetta ,
pinulitill hópur af ungu fólki, meö
ekkert I höndunum nema sina
pólitik.
A þessum rúmum fjórum
árum sem þau hafa starfaö, hafa
samtökin stækkaö og aukiö um-
svif sin, og eru nú langstærstu
baráttunni, en ekki bara hugsa
fallega til okkar.”
— Eruð þiö þá aö hugsa til
framboös?
„Fyrir kommúnista er þing-
ræöisbaráttan ekki megin leið I
starfi. I framboöi geta menn I
fyrsta lagi notað sér þær hræring-
ar sem veröa þegar konsingar
eru. 1 ööru lagi erþaö bein könnun
á fylgi, og þaö er alltaf hollt aö
vita þaö. I þriöja lagi er hægt að
nota kosningar og þær stofnanir
sem boöiö er til og sýna fram á
hversu gagnslitil þessi þingræðis-
og stofnanabarátta er þegar á
heildina er litiö. En þaö kemur
ekki I veg fyrir, aö hægt er aö ná
fram málum sem skipta máli, þó
þaö breyti ekki þjóöfélaginu. Af
þesum sökum getum viö hugsaö
okkur aö bjóöa fram, þó viö höf-
um ekki taliö okkur i stakkinn bú-
in hingaö til.”
— Heföuö þiö ekki á tilfinningu,
aö fólk kastaöi atkvæöi sinu á glæ
með þvi aö kjósa ykkur, þar sem
Ari Trausti flettir málgagninu.
halda nú á lofti. Ég held aö ákaf-
lega mögum finnist þörf á þessum
flokki, þó margir viti ekki hvern-
ig hann á aö vera.
Hitt markmiöiö er aö koma á
fót nýrri þjóöfélagsgerö sem felst
i þvi aö verkalýösstéttin, sem er
60-70% af þjóöinni, er ráöandi i
bandalagi viö millistéttina, eins
og t.d. bændur. Aðal einkenni á
þessu þjóöfélagi okkar i dag, arö-
ráni manns á manni, er útrýmt.”
— Eruö þið ekki aö hlaupa á
eftir hillingum?
„Ég held aö menn veröi aö
setja upp sjónaukann, horfa ekki
hef skyldum aö gegna viö þaö
þjóðfélag sem ég tilheyri. 1 ein-
hverju sósialisku þjóöfélagi, t.d.
Kina, þá er jafn mikiö puö aö búa
þar og starfa. Þaö kostar jafn
mikiö starf aö búa til sóslaliskt
þjóöfélag og velta kapitalisman-
um.”
— Hvernig nenniö þið þessu?
„Þú segir nokkuö. Kannski
einna helst sé að svara þvi til, aö
kommúnistar starfa og hegöa sér
eins og annaö fólk alla jafna. Þeir
vinna og eiga sina fjölskyldu, og
vilja ekki lifa neinu sérstöku lifi.
Þeir vilja hins vegar nota sinn fri-
verið aö breyta starfseminni
vegna þessa, aö hafa fjölbreytt-
ara úrval og leggja áherslu á ann-
aö en pólitískt efni.”
— Eruö þiö þá ekki aö fram-
kvæma þaö sem þiö fordæmiö?
„Viö framkvæmum upp á
hvern dag, þaö sama og viö for-
dæmum. Þaö kostar sama aö gefa
út bók um Morgan Kane og Marx.
Og til að geta upplýst fólk, þurf-
um viö að nota samskonar viö-
skipta- og framleiösluhætti og
aðrir. Aö einu undanskildu, aö I
þessu fyrirtæki hagnast enginn á
annars vinnu.
„Eins og að éta sítrónu án sykurs”
Seilufundur hjá EIK(m-l).
samtökin til vinstri viö Alþýöu-
bandalagiö. Þau eiga sér fylgis-
menn langt út fyrir raöir sam-
takanna. Viö höfum þó ekki bein-
linis mælikvaröa á þetta, þar sem
við höfum ekki boöið fram.
Viö hvöttum fólk til aö skila
auöu I siöustu kosningum og varö
mikil aukning á þvi. Þegar viö
erum meö aöferöir á dögum eins
og 1. mai, getur viö auöveldlega
laöaö út á götu nokkur hundruö
manns.
Ég held aöþaö verði aö meta
árangurinn á þvi hversu vel sam-
tökunum hefur tekist aö hafa
áhrif á gang verkalýðsmálanna.
Við höfum metiö þann árangur
þolanlegan, en höfum gert alvar-
legar villur, sem kemur fram I
þröngsýni og kreddufestu. Þaö
hefur hamlaö starfinu en viö ætl-
um aö leiörétta þaö. Viö höfum
höföaö til of þröngs hóps, og höf-
um lagt fram stefnu sem gerir of
miklar kröfur tii fólksins. Við höf-
um hlaupiö á undan fólkinu, en
þaö er eins konar vinstri bernsku-
sjúkdómur.
Ég hugsa aö þaö liti mjög (
margir á okkur sem hugsanlegan
valkost gegn Alþýöubandalaginu.
Viö erum aö reyna aö sannfæra
fólk um aö þaö eigi aö taka þátt I
þiö mynduö tæplega fá mann
kjörinn?
„Það veröur aö lita á þetta sem
togstreitu á milli hugmyndanna
um hvaö hægt sé aö gera. Þaö er
búiö aö innræta I fólk, aö þetta
þingræöisform sé þaö eina sem
gefur eitthvaö. A hinn bóginn hef-
ur fólk hugmyndir um betra þjóö-
félag og þaö sem þaö vill.
Á milli þessara tveggja hug-
myndapóla er ákveöin togstreita
hjá fólki. Þaö er undir okkur
komiö aö hjálpa þvi aö safna
saman allri reynslu sem þaö hef-
ur, svikin loforö og vonir. Okkar
hlutverk er aö sýna fram á aö
megin leiöin sem fólk veröi aö
fara, sé barátta fjöldans fyrir
utan þetta borgaralega þingræð-
iskerfi.
Þetta er ákaflega hæg þróun, og
■veröur vandamál I langan tima.
En megin atriöiö er aö fá fólk til
aö gera eitthvaö af viti milli kosn-
inga.”
— Hvert er markmiö EIK?
„Þau eru tvö, eitt nálægt og
annaö fjarlægt. Þaö nálæga er aö
stofna raunverulegan verkalýðs-
flokk á Islandi, sem byggir á
marxisma og hafnar þessari
stéttasamvinnustefnu og þing-
ræðishyggju, sem allir flokkar
bara á einn dag eöa mánuö i einu,
heldur lita svo á, aö þjóöfélagið er
eins og hvert annaö fyrirbrigöi
sem tekur breytingum. Þaö sem
stjórnar þessum breytingum, eru
átök þriggja helstu stéttanna.
Þessi þróun þjóöfélagsins lýtur
mörgum lögmálum sem eru jafn
hlutlæg og lögmál náttúrunnar.
Þaö er maöurinn sem getur haft
áhrif á hvernig útkoman veröur.
Þaö er einmitt þess vegna aö
þjóöfélgskerfi hafa oröiö til og lið-
ið undir lok. Fólkiö gleymir þvi
oft. Þaö er ekki tilviljun aö gamla
léns- og nýlenduveldiö hér á landi
hafi falliö fyrir kapitalismanum.
Kapitalisminn felur i sér óleysan-
legar mótsagnir og mun þvi veröa
aö vikja fyrir nýrri þjóðfélags-
gerö. Viö getum haft áhrif á
hversu fljótt þetta gerist og
hvernig.
Þess vegna er þetta engin útópia
eöa hillingar. Þaö er háö Islensk-
um séraöstæöum hvernig þetta
nýja sósialiska þjóöfélag litur út
Þaö tekur ákaflega langan tlma
aö fullkomna þaö og gera þaö eins
og best veröur á kosiö.”
— Hvar viltu helst búa?
„Ég vil búa á íslandi og vil
ekki búa I einhverju riki sem ér
sósialiskt núna, vegna þess aö ég
tima sem mest af sinum tima til
aö leggja hönd á plóginn viö aö
breyta þjóöfélaginu, vegna þess
aö þeir vita aö þaö er hægt aö
hafa áhrif á gang mála. Svo er
þetta skemmtilegt og leiðinlegt
eins oghvert annaö starf,i bland,
og einu verölaunin sem viö fáum
er aö sjá einhvern árangur af
þessu.”
— Fylgja þvl einhverjir verkir,
aö vera kommi?
„Já, já, þaö gerir þaö náttúru-
lega. Maöur veröur öskuillur þeg-
ar maöur sér hversu lágt verka-
lýösforingjar og gervisósialistar
geta lagst. Þaö veröur aö teljast
verkur. Svo getur maöur orðiö
harla kátur, þegar maöur sér
hvernig venjulegt fólk getur sýnt
á sér miklu betri hliöar en þessir
atvinnugasprarar. En alvarleg-
asti gallinn viö starf kommúnist-
anna er, aö þaö vantar oft húmor-
inn.”
— Af hverju?
„Þaö held ég aö sé vegna þess,
aö fólki finnst þetta svo dauöans
alvarlegt mál, og vill gleyma
þessu spaugilega sem einkennir
mannlifiö hvar sem er. Þaö held
ég sé helvitis verkur. Þaö sagöi
einhver gegn kommúnisti, aö ef
þaö vantaði húmorinn i barátt-
una, þá væri þaö eins og aö éta
sitrónu án sykurs.”
— Er Eik Öfgahópur?
„Hvort viö séum öfgahópur?
Allt sem brýtur i bága viö kjarna
þessa borgaralega skipulags eru
öfgar. Eftir áratuga úrkynjun i
verkalýðshreyfingunni byrjar
andstaöan ekki stór og öflug,
heldur Htil og veik.”
— Hvaö meö útgáfustarfsem-
ina?
„Fyrir utan Verkalýösblaðiö,
gefum viö út timaritiö Rauöliöinn
og töluvert af bæklingum. Þetta
kemur út á vegum Október for-
lagsins, sem er sjálfstætt forlag,
sem styöur starfsemi okkar.
Þetta hefur ekki gengiö nógu
vel, þar sem þetta hefur veriö of
einhæft. Ekki söluefni. Þaö er
Viö veröum aö afla fjár á þann
hátt sem þjóðfélagiö býöur uppá.
Við getum ekki búiö til neina
sósialiska eyju i kapitalismanum.
Þetta heitir aö vera raunsær.
Um blaöiö er svipað að segja,
þó þaö hafi tekið miklum fram-
förum, þá finnst okkur þaö ekki
hafa gengt hlutverki sinu nógu
vel, þ.e. aö vera aöal tæki fram-
sækins fólks til að koma fram
upplýsingum og skipuleggja bar-
áttuna.”
— Hvaö eru margir félagar i
EIK?
„Ég veit þaö ekki, og þó ég vissi
þaö mundi ég ekki segja þaö.
Samtökin eru skipulögö i smáar
einingar, þannig aö sérhverfélagi
er virkur i starfi. Þessar einingár
eru slðan tengdar saman meö
lýöræöislega kosnum stofnunum.
Þetta aðskilur okkur mjög frá
öðrum stjórnmálaflokkum. Þaö
er engin félagsskrá til, þar sem
hennar er ekki þörf. En þar fyrir
utan, þá vitum við þaö, aö vegna
baráttu sinnar, eru kommúnistar
oft litnir hornauga af embættisaö-
ilum og atvinnurekendum, og
jafnvel erlendum aöilum. Viö
viljum koma i veg fyrir aö hægt
sé að setja menn i atvinnubann
eöa taka þá úr umferö, núna eöa
seinna, eins vel og viö getum,
meö þvi aö halda I heiðri ýmsar
reglur til aö gera andstæöingum
okkar erfitt fyrir. En þessar regl-
ur mega ekki hamla okkur i starfi
meðal fólksins.”
— Hvert er ykkar álit á borgar-
skæruliðum?
„Viö höfnum þeim og fordæm-
um af miklum krafti. Valdbeiting
er réttlætanleg, eins og margoft
hefur sýnt sig. Þaö harmar t.d.
enginn störf neöanjaröarhreyfing
arinnar I Noregi I strlöinu. Svona
valdbeiting veröur aö eiga fullan
stuöning fjöldans og hann veröur
aö vera þátttakandi eftir ein-
hverjum leiöum. Allt annaö
skemmir fyrir.”
— Ekkert slikt hér?
„Nei.”
eftir Guðlaug Bergmundsson
HP-mynd: Frl6»|6lur