Helgarpósturinn - 06.07.1979, Page 12

Helgarpósturinn - 06.07.1979, Page 12
mfgsMt Föstudagur 6. júlí 1979 helgarpásturinnl __helaamósturinrL. fc Dómarar i íþróttum komast oft í hann krappan, eins og aðrir dómarar. Björn Kristjánsson, handknattieiks- dómari, með meiru man glöggt eftir því þegar þýski handboltarisinn Hansi Smith hótaði hbnum líkamsmeið- ingum. , „Þetta var í leik milli Gummersbach og Hauka fyrir nokkrumárum", saqði Biörn. „Þetta var ruddaleikur oa ég lét í mér heyra. Stuttu eftir að einn Haukamaðurinn hafði verið laminn ígólfið, og stigiðofan á hálsinn á hon- um svo að hann varð að fara á sjúkrahús, kom Hansi og hótaði að króa mig af eftir leikinn og láta mig hafa það. Ég hafði vit á að koma mér útúr húsinu áður en það varð". Björn Kristjánsson er maður á miðjum aldri, og einn fárra sem eftir eru af þessum gömlu góðu „kaupmönn- um á horninu'M tómstundum 'nefur hann á síðustu árum dæmt handbolta af mikilli elju, og orðið þekktur maður fyrir. Björn býr ásamt konu sinni, Sigrúnu Oddgeirs- dóttur, og fimm börnum í einbýlishúsi við Skriðustekk, og þar hitti Helgarpósturinn hann einn morguninn. Kon- an hjálpar til í búðinni á morgnana, og í þetta skipti var hún ein. Heldur meira en hobby „Ég var I Iþróttum — fótbolta, sklöum, handbolta — alveg frá þvl aB ég mari eftir mér, og byrjaði aö dæma eftir aö ég hætti I þvi” sagöi Björn. „Mér hefur alltaf fundist þetta bara eölileg afleiöing af þátt- töku minni I iþróttum. Mann langar aö vera meö, og fylgjast meö þvi sem er aö gerast. Upphaflega var þetta hobby, en fljótlega varö þetta heldur betur meira en þaö. Annars hef ég ekki veriö nógu mikiö i þessu núna siðastliöna tvo vetur, vegna þess aö Islandsmótið var slitiö i sundur, vegna landsliösins. Mér hef ur fundist of litiö af verkefnum.” Gaman af þessu — Hvaö er þaö eiginlega sem fær alheilbrigt fólk til aö dæma knatt- leiki, þár sem launin eru sjaldan nema skammir og svivirö- ingar. Jafnvel likamsmeiöingar, eins og fram kom hér aö ofan? „Ég hef mjög gaman af þessu og hef alltaf haft. Annaö get ég nú eig- sé einn. Matvörubransinn út- heimtir langan vinnudag ef maöur ætlar aö hafa eitthvaö uppúr honum. Ég ætla ekki aö láta aöra sjá um aö gera mig rikan. Ég er þarna I góöu hverfi, I miöri mýr- inni, og þetta er nánast eins og ein stór familia. Mikiö til er þetta gamalt fólk, fuglarnir eru farnir að heiman, eins og gengur, og þaö heldur tryggö viö mann.Hverfiö var aö vlsu miklu fjölmennara þegar ég var- aö byrja.” „Ég held aö kerlingunum þyki gaman aö koma i búöina til mln, og svoleiðis á þaö auövitaö aö vera. Gamla fólkinu likar vel þeg- ar talaö er hressilega við þaö. Ein gömul kona hefur t.d. verslaö viö mig á morgnana I fjöldamörg ár. Hún þykist vera vinstrisinnuö og hefur afskaplega gaman af þvl aö rlfast um pólitik. Hún er náttúrulega á móti hersetunni og einhverntíma þegar Keflavikur- gangan var á dagskrá haföi hún mörg orö um aö hún myndi sko fara ef hún væri ekki svo slæm I fótun- um. „Þú ert nú góö á milli, svo svona litilli búö eins og minni hefur maður ekkert úppúr stórum hluta' vörulagersins. Maöur veröur aö kaupa ýmislegt bara svo það sé til, og til aö fólkiö komi og kaupi hina vöruna.” Ekki vondu strákarnir ,,Þaö sem gerir kaup- mönnum erfiöara fyrir en ella er, aö kaupmannasam- tökin eru alveg máttlaus. Ég er ekki aö gagnrýna þá menn sem vinna fyrir samtökin þegar ég segi þetta, heldur okkur kaupmennina sjálfa. Samstaöan er sáraléleg. Þaöhlýturaö vera slæmt fyrir stétt, eins og okkar aö þaö getur hver sem er sett upp búö og byrjaö aö versia. Þaö þýöir litiö fyrir kaupmannasamtök- in aö vera aö samþykkja hitt og þetta, þegar til er fullt af mönnum sem geta Ég er bjartsýnlsmadu nema begar ég er timbra inle^a ekki sagt. Sérstakle£a auö- vitaö ef vel gengur. Og ég vii meina aö meðan maöur fær nógu mörg verkefni þá dæmi maöur vel. Sumir segja aö viö dæmum til aö .fá fritt inná alla leiki (dómarar fá sérstök frikort) en þaö held ég aö sé tóm vitleysa. Þeir sem eru svo vitlaus- ir, detta lika áreiöanlega fljótt út úr þessu. Ahuginn veröur aö vera til staöar.” Skilja bömin eftir heima Björn hefur ákveönar skoöanir á hvernig gagnrýni á dómarana er til komin. „Þaö er aöallega reynsluleysi sem háir íslenskum dómurum. Annars held ég aö viö séum ekkert siöri en þeir útlendu. Jafnvel betri. Þvi hef ég tekiö eftir þegar ég hef dæmt i erlendum mótum. ÞalT þýöir þessvegna ekki aö taka þessa gagnrýni of alvarlega. Ef liöum gengur illa er ráöist aö okkur dóm- urunum en i langflestum tilfellum eru þaö félagsbundnir menn i viö- komandi félögum. Þaö er llka slæmt, aö I hand- knattleiknum hérna þekkja allir alla og þaö á eflaust viö i öörum I* þróttagreinum llka. Persónuleg mál eiga helst ekki aö blandast þessu. Þaö eru stundum sagöir hlutir sem betur væru ósagöir. Ég tek börnin mln stundum meö mér á leiki, og þaö hefur komiö fyrir aö betra heföi veriö aö skilja þau eftir heima. En ég trúiþvl aldrei á nokk- urn dómara aö hann sé viljandi hlutdrægur. Auðvitað gera þeir mistök eins og aðrir menn”. Kaupmaður á horninu Björn er Reykvikingur I húö og hár. Fyrstu árin, eöa til þrettán ára aldurs var hann I sveit á sumr- in, eins og fleiri góö börn. Hann fór I Verslunarskólann.vann I fisk- vinnu þess á milli sem hann stóö I búöinni hjá föður sinum. Faöir hans átti Krónuna, sem þá var matvöruverslun i Mávahliöinni, en er nú sjoppa. Fyrir þrettán árum byrjaði hann sjálfstætt. Hann er alinn upp viö kaupmennsku. „Ég er kaupmaöur á horninu i orðsins fyllstu merkingu”, sagöi Björn. „Er einn meö litla matvöru- búö I Noröurmýrinni, Mýrarbúö- ina.” handboltadómari og kaupmaður í Helgi „Viö erum ekki vondu strákarnir” „Góð á „Maöur þarf ekki aö kvarta yfir afkomunni þótt maöur „Gróöi er enginn glæpur” kannski gæturöu nú fariö”, sagöi ég þá. Þær hafa gaman af þessu kerlingarnar. Þær segjast sumar sleppa þvi aö fá sér morgunkaffi, en koma I búöina til Bjössa I staö- inn”. Og Björn hlær dátt. Leiðinlegar glósur „Ég er ekki hræddur um aö „kaupmaðurinn á horninu” hverfi”, sagöi Björn, þegar viö ræddum um verslunina. „Þaö má ekki mikiö útaf bregöa á þessum stórverslunum til aö allt fari á hausinn. Ég veit til dæmis ekki hvernig þeir myndu fara aö ef þaö kæmi langt verkfall og þeir misstu niöur veltuna. Þá er ég hræddur um aö viöa yröi erfitt aö ná saman endum. Og þaö er aö sjálfsögöu ástæöan fyrir þvi aö þeir eru ekki fleiri”. „Maður fær stundum aö heyra leiöinlegar glósur i þessu starfi, þvl er ekki aö neita. Þaö er eins og litiö sé á kaupmenn sem vafa .sama menn. Eins og viö séum alltaf aö plata fólk. Mér finnst llka ósann- gjarnt hvernig tekið er á þessum málum I fjölmiölum. Kaupmenn eru teknir til yfirheyslu eins og I einhverjum rannsóknarrétti. Þetta fer i mann stundum.” „Veröhækkanirnar eru ekki okk- ur kaupmönnunum aö kenna. Stjörnvöld sniöa okkur þaö þröng- an stakk aö viö gætum ekki snúiö á fólk þótt viö vildum. Viö þurfum aö borga allskonar innflutningsgjöld og álagningin er ekki mikil. Og hjá elda. Garöræktin er sömuleiöis I höndum konunnar. Golfiö aftur á móti er alveg I höndum Björns. „Ég er nú ekki öli kvöld i golfi”, sagöi Björn, „en þau eru mörg. Maður er búinn I vinnunni um hálf sjö og þá er farið útá völl. Heim kemur maöur siöan ekki fyrr en ellefu-hálf tólf, og þá fer maður beint I rúmiö”. „Ríghélt sér” Björn varö heltekinn golfdell:- unni fyrir nokkrum árum þegar hann tók þátt i handboltakeppninni, — golfkeppni sem handboltamenn og aöstandendur þeirrar Iþróttar taka þátt I. Siöan hefur hann spilaö eins og brjálaöur maöur, enda mun golfdellan engin venjuleg della. Friöþjófur ljósmyndari og Björn eru báöir golfleikarar, og slepptu brotið samþykktirnar. Þaö ætti auövitaö enginn aö fá aö versla nema hann gangi fyrst I kaup- mannasamtökin.” „Viö erum ekki vondu strákarn- ir, eins og margir vilja meina, sem reynum allt til aö hafa peninginn af fólkinu. Vissir stjórnmálaflokkar hafa stööugt básdnaö aö viö séum einhverjir glæpamenn. Þaö er allt- af verið aö segja aö gróöi sé glæp- ur. Þaö er vitleysa. Gróöi er eng- inn glæpur. Þaö er útilokaö aö reka þjóöfélag ári þess aö græöa pen- inga. Hitt er svo annaö aö dýrtlöin er slik og hækkanirnar aö oft á tíðum veröur maöur aö kaupa nýju send- inguna á hærra veröi I heildsölu, en maöur fékk fyrir næstu sendingu á undan I smásölu. Annars ætla ég ekki aö vera aö væla neitt. Þaö fer samt ekki hjá þvl aö þetta fer minnkandi meö hverju árinu. Beint í rúmið — Þú ráöleggur þá ekki börnun- um aö fara útl blsnissinn? „Nei, þaö geri ég ekki”, sagöi Björn, en hann á börn á aldrinum sex til tutugu og tveggja ára. „Sum þau elstu eru reyndar búin aö kynnast þessu svo vel aö þau vita alveg um hvaö þetta snýst.” Björn otar nú aö mér brauöi meö heimatilbúinni kæfu og hangikjöti. Ég spyr hvort hann eldi sjálfur. „Nei, konan min sér um þaö”, sagði Björn, en bætti viö glottandi aö þaö væri nú ekkert vandamál aö „Húmorinn er nauösynlegur i Iþróttunum” sér útl næsta óskiljanlega samræöu um iþróttina, — um slide og húkk, green, bunker, tlur og niur. Björn dró fram kylfu sem þeir handléku eins og um ættardýrgrip væri aö ræöa. Og Björn tók eina létta sveiflu á stofugólfinu áöur en hún hvarf innl skáp. Þaö er vist útilok- aö aö standa meö golfkylfu i hönd- unum án þess aö taka sveiflu. „Þaö er nú I lagi meöan þaö eru golfkylfur”, sagöi Björn. „Ég tók einu sinni stafinn af gömlum viö- íz skiptavini mlnum þegar hann kom I búöina, rauk útá stétt og sló nokk- ur æfingahögg. Og Laugi vinur minn stóö við búöar borðiö, ríghélt sér og komst ekki neitt.” „Alveg rosalegur” Björn hefur fariö erlendis og spil- aö golf, oftast til Kanarieyja, en núna siöast til Florida. Venjulega spilar hann þó úti á Nesi. Ég spuröi hvort þaö fylgi ekki dálitiö brenni- vin golfiþróttinni. Og hvort hann sé ekki gleöimáöur. „Alveg rosalegur”, sagöi Björn og hló mikiö. „Ég hætti aö reyka fyrir nokkrum árum og er þvi feg- inn. Maöur drekkur bara þess meira. En auðvitaö er þetta allt I hófi. Ég veit ekki til þess aö menn drekki neitt meira viö aö vera I golfi en einhverju ööru. Ég neita þvi ekki aö maöur fær sér stundum eitt eöa tvö glös um helgar, eftir aö hafa tekiö hring á vellinum. En ég kenni hvorki einum eöa neinum um þó ég drekki brennivin. Þegar ég er erlendis drekk ég lika bára firgas þegar ég er að spila. Maöur veröur svo sveittur og subbulegur af helvltis bjórnum”. Steinþegja í leikjum Björn er sagöur eini handbolta- dómarinn hér á landi sem dæmt hefur liggjandi. Þaö var I leik I útii handbolta fyrir nokkrum árum aö hann var á haröahlaupum þegar annaö liöið var I hraöaupphlaupi. Dálitil misfella var I malbikinu sem leikið var á, og á sprettinum varö Birni fótaskortur og datt kylli- flatur á magann. Um leiö skoraöi liöiö úr upphlaupinu, svo Björn flautaöi og benti eins og ekkert heföi I skorist — liggjandi á magan- um. „Húmorinn er nauösynlegur I íþróttunum eins og ööru”, sagöi Björn. „En þaö er eins gott aö fara varlega i honum. Menn veröa oft svo æstir i iþróttunum aö þeir þola hreinlega ekki smáskot. Þaö er best fyrir dómara aö steinþegja I leikjum”. Peningana í hausinn Björn hefur fengiö aö kenna á æs- ingi, eins og reyndar sagan af Ets‘ ''iíiSisHÍ 1 1 f W \ f|-| JjÆ Viðtal: Guðjón Amgrímsson Myndir: Fríðþjófur Hansa Smith hér aö framan sannar.Eitt sinn var hannlika grýttur I Hafnar- fii ekki hvaöa leikur þetta var”, sagöi Björn. „Ahorf- endurvoru eitthvaö óánægöir og fóru aö grýta peningum inná völl- inn. Ég fékk einn i hausinn, en mér þótti bara verst hvaö hann var litill. Annars er maður afskaplega fljót- ur aö gleyma þessu öllu saman. Þetta rennur allt saman i eitt. Þaö er miklu léttari vettvangur I búö- inni hjá mér en i iþróttunum. Þar er óhætt aö gera aö gamni sinu.” — Þú þreytist ekki á kaup- mennskunni? „Nei, maöur lætur sig þá aö minnsta kosti hafa þaö. Auövitaö koma bessi leiöiköst eins og annarsstaöar en ég hef aldrei haldiö aö þaö leysti neinn vanda aö flækjast mikið. Þetta fer eftir þvi hvort mikiö er að gera eöa ekki. Ætli maöur veröi ekki I þessu eitthvaö frameftir ævi og fari svo á bæinn!" Nýja ríkisstjórn — Ertu lukkulegur meö llfiö og tilveruna? „Já, já. Ég hef veriö^íeppinn meö börnin mitu^aö^g tali nú ekki um konuna" Ég varö aö leggjatöhlvert míkiö á mig viö (oma upp húsinu, en þaö er bara til þess aö maöur kann bet- ur viö sig i þvi á eftir Þaö eru helst árásirnar á matvörukaup- mennina sem angra mig. Ég er bjartsýnismaöur og ég kvföi ell- inni ekki. Ég er bjartsýnismaö- ur, nema þegar ég er timbraöur og þaö er svo andskoti sjaldan núoröið!” Björn er heldur ekki i neinum vafaþegar hann erspuröurhvort hann hafi nokkurn boðskap handa þjóöinni. „Þjóöin á aö fá sér nýja rikis- stjórn. Menn sem þora aö stjórna. Þaö veröur aö breyta þessu. Þaö hefur heyrst aö ein- ræöisstjórn sé eina ráöiö sem dugi, og þaö getur vel veriö eitt- hvaö til I þvi.” — Þú er sjálfstæöismaöur? „Ég hef veriö og er I dag sjálf- stæöismaöur. Hitt er annaö aö þaö hafa runniö á mann tvær grimur. þegar maöur sér hvernig þeir hafa stjórnaö. En ekki hefur þessi siöasta rlkis- stjórn bætt úr. Nema siöur sé”. „Þótti bara verst aö þetta voru ekki meiri peningar”

x

Helgarpósturinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.