Helgarpósturinn - 09.11.1979, Síða 13

13
halrjr^rpnezfl iríhn Föstudagur 9. nóvember 1979
m”
Hrístjðn
Pélursson
í Beigár-
póstsviðiali
„Þaö er ekki nóg aö segja: „Þetta er svona”. Þú veröur aö hafa eitt-
hvaö meira f höndunum.”
Breyia siarfsháltum
lögreylunnar
„Ég tel aö rannsóknar-
aöferöum hér á landi sé mjög
ábótavant, sérstaklega frá tækni-
legu sjónarmiöi. Ég tel til dæmis
aö þaö eigi aö heimila i miklu
rikari mæli en gert hefur veriö aö
beita til dæmis upptökum og
simahlerunum undir ströngu
eftirliti lögregluyfirvalda hjá
grunuöum aöilum, en þá þarf aö
breyta lögunum I þeim efnum. Ég
er viss um aö meö þvi móti er
meö meiri vissu og öryggi hægt
aö leiöa sannleikann I ljós. Þaö
veröur minni hætta á aö saklausir
menn veröi fyrir rangri sök.
Sérstaklega væri ihugandi aö
beita þessu meira i sambandi viö
fikniefnarannsóknir. Eins og til
dæmis varöandi húsrannsókn, —
aö heimildin gildi kannski i
mánaöartima I senn. Þá væri
hægt aö ganga inni viökomandi
hús hvenær sem er á þeim tima,
þegar lögreglan telur þess þörf.
Eins kemur til greina aö leita á
miklu raunhæfari hátt til
almennings viö rannsókn saka-
mála en gert hefur veriö. Til
dæmis mætti aö minu mati vel
greiöa þeim aöilum sem lögregl-
an þyrfti aö beita fyrir sig
ákveöna þóknun fyrir. Meö
þessum oröum er ég fyrst og
fremst aö tala um aö gera rann-
sóknir nákvæmari og auövelda
uppljóstrun mála og koma i veg
fyrir aö saklausir menn séu
bornir röngum sökum,” eöa veröi
frekast er unnt i mlnum yfir-
heyrslum og ég hef veriö heppinn
aö þvi leyti aö aldrei hefur mann-
eskja veriö sett I gæsluvaröhald
aö ósekju af minum völdum. Ég
vil kveöa svo fast aö oröi aö
segja aö til þess heföi aldrei þurft
aö koma að menn voru saklausir i
fangelsi mánuöum saman I sam-
bandi viö Geirfinnsmálið ef
viðhöfö heföi veriö sú aögæsla
sem þurfti. Þá á ég viö, aö heföi
fyrri framburöur þeirra aöila
sem leiddu til þessa gæsluvarö-
halds verið rannsakaöur nægjan-
lega, heföi aldrei fariö svona. Þaö
var ekkert athugaö um eldri mál
sem sömu aöilar áttu aöild aö, —
hversu marktækur fram -
burður þeirra var. Sömu-
leiðis fór engin nákvæm sálfræöi-
leg rannsókn fram áöur en til
þessara gæsluvaröhaldsúrskuröa
kom”.
Ég spyr Kristján hvaö sé eftir-
minnilegasta máliö sem hann
hafi fengist við.
„Ætli þaö sé ekki tveggja ára
eltingaleikur viö menn, sem
stunduðu meiriháttar þjófnaði á
Suðurnesjum fyrir nokkrum
árum. Allur sá breytileiki sem
þeir höföu viö innbrotsþjófnaöi og
aö koma þýfi á markaöinn var
meö óllkindum. Eitt slikt mál
getur kennt manni miklu meira
en aö sitja i lögregluskóla árum
saman.
Ég hef mikiö samband viö
menn sem ég hef komið upp um,
eftir aö ég hef upplýst afbrotin.
Ég reyni að hafa eins mikið sam-
„Allur breytileikinn viö innbrots- „Þaö getur veriö mjög spennandi
þjófnaöi var meö ólikindum”. aö fást viö sakamál.”
fyrir óþarfa óþægindum!’
— Þetta gætu einhverjir túlkað
sem hugmyndir um lögregluriki
þar sem allir njósnuöu um alla?
„Þvi er ég alfariö á móti.
Lögreglan á á engan hátt aö hefta
frelsi einstaklinga. Ég er bara aö
benda á að ýmislegt má betur
fara i starfsháttum lögreglunnar,
sem tryggja mundi betur frelsi og
rétt einstaklinganna.”
band viö þá eins og ég get, bæöi til
aö fylgjast meö þvi hvort þeir eru
hættir á afbrotabrautinni, svo og
til að kynnast viöhorfum þeirra til
þjóöfélagsins, og hvaöa orsakir
lágu til þess aö þeir hófu afbrot.
Ef þú ætlar aö ná árangri viö
uppljóstrun afbrota veröuröu aö
þekkja orsakir afbrota, og jafn-
framt hvaöa hvatir þaö eru sem
leiöa til afbrota.
Tvegyia ára
eltingáleihur
— Hefuröu sjálfur beitt segul-
bandsupptökum viö yfirheyrslur,
eins og gefið hefur veriö I skyn?
„Nei.þvl neitaég^Eg tel aö ég
hafi sýnt eins mikla aögæslu og
Sumir þeirra sem ég hef komið
undir lás og slá þekki ég betur en
minu bestu kunningja. Ég á eng-
an óvildarmann sem mér er
kunnugt um, sem ég hef haft til
yfirheyrslu og þaö ætti betur aö
sýna en annaö aö ég viöhef ekki
það haröræöi viö sakborninga
sem sumir vilja vera láta”.
„Lögreglan á ekki aö hefto frelsi einstaklinganna,,
Eins og púsluspil
— hir gaman I þessu stússi?
„Þaö getur veriö mjög spenn-
andi aö fást viö sakamál. Þetta er
eins og púslusp-il. Þú setur
kannski upp spurningalista yfir
allar þær spurningar sem svör
vantar viö 1 sambandi viö eitt-
hvert mál. Svo reynirðu aö afla
svaranna. Stundum koma þau
flest i einu, en stundum ekki og þá
1 getur veriö skemmtilegt aö reyna
, aö koma öllu heim og saman”.
— Nú hefur þú unniö mikiö
sjálfstætt. Er ekki pláss fyrir þig i
rannsóknarlögreglunni?
„Þaö þyrfti aö breyta töluvert
starfsháttum rannsóknarlögregl-
unnar hér ef ég ætti aö hafa áhuga
á aö vinna þar. Einn af þeim
þáttum sem mætti breyta, væri
.að gera lögreglustarfiö meira
hvetjandi — aö leyfa mönnum að
vinna meira sjálfstætt en nú er”..
James Bond íslands
— Þú hefur heyrst kallaöur
James Bond Islands...
„Nafniö er svo sem heillandi”,
segir Kristján og brosir.
— Eru störf rannsóknar-
lögreglumanna eitthvað I likingu
viö þaö sem maöur sér I sjón-
varpinu?
„Ef islenskir lögreglumenn
fengju tækifæri á að rannsaka
ýmis fjársvikamál þá gætu vissir
þættir þeirra rannsókna jafnast
„...Ég þekki f rauninni ekki þá til-
finningu aö vera hræddur”.
fyllilega á við þaö sem sést I
kvikmyndum, aö undanteknum
manndrápum aö sjálfsögöu.
Þetta getur veriö mjög spenn-
andi”.
— Þú sagöist áöan vera hættur
I bili. Af hverju?
„Astæöan er fyrst og fremst sú
aö eftir aö Rannsóknarlögregla
rikisins var stofnuð hef ég viljaö
sjá hver framgangur þeirrar
stofnunar yröi. Ég vil ekki veröa
til þess á einn eöa annan hátt aö
spilla fyrir þeirri viöleitni sem
liggur á bakviö þá stofnun. Hins-
vegar leyni ég þvi ekki aö ef hún
nær engum tökum á fjársvika-
málum kann aö vera aö ég neyö-
ist til aö hefja sjálfstæöa athugun
4 ákveönum brotum”.
Allshonar viineshja
— Hefuröu vitneskju um eitt-
hvaö misjafnt núna?
„Ég hef allskonar vitneskju”,
sagöi Kristján, en minnti um leiö
á aö þaö er brot á landslögum aö
hafa vitneskju um glæpsamlega
starfsemi og skýra ekki frá henni.
— Hefuröu aldrei oröiö hrædd-
ur?
„Ég hef fengiö töluvert af
moröhótunum og oröiö fyrir
árásum, en aö ööru leyti vil ég
ekki tjá mig um þaö”, segir
Kristján, en bætir svo viö eftir
nokkra umhugsun: „Þaö er i
rauninni nauösynlegt fyrir þá
sem fást viö svona störf aö gera
'það upp viö sig strax, hvort þeir
geti mætt hættum sem kunna aö
bíöa eöa ekki. Ég var svo „hepp-
inn” að fá tækifæri til aö kynnast
þessu af eigin reynslu úti I New
York. Þá lenti ég 1 atburöum sem
sannfæröu mig um aö ég þekki i
rauninni ekki þá tilfinningu aö
vera hræddur. Þaö er nauösyn aö
staöreyna þaö. Þaö lærist ekki
smám saman”.
— Séröu sjálfan þig vinna
önnur störf en þessi rannsóknar-
störf?
„Já, mjög auöveldlega. Ég hef
litillega unniö aö æskulýösmálum
og I sambandi við barnavernd, og
slik vinna höföar mun sterkar til
min en svona mál. Ef mér byðist
starf I þágu mannúöarmála,
„Þeir ættu aö útvega mér slikt
tækifæri hiö fyrsta”.
æskulýösmála eöa vinna fyrir
fatlaöa og lamaöa þá mundi ég
ihuga þaö vel. Ég hef geysilega
mikinn áhuga á þvi. Mest
aðkallandi af öllu er þó kannski
fræösla um flkniefnamál sem
getur gert margfalt meira gagn
en nokkrar lögregluaögerðir. Ég
vildi glaöur vinna meö góöum
mönnum aö auka fræöslu um þau
mál. Ég yröi þakklátur þeim sem
vildu veita mér aöstööu til aö
vinna aö slikum málum. Þeir
aöilar innan stjórnkerfisins sem
hafa veriö óánægöir meö störf
min innan dómskerfisins ættu aö
útvega mér slíkt tækifæri hiö
fyrsta ”
Viölal: GuOjön Arngrímsson Myndir: Friöpjólur