Helgarpósturinn - 26.09.1980, Blaðsíða 2

Föstudagur 26. september 1980 -helgarpásturinn-
Sértrúarsöfnuðir á Islandi:
Allir ?hinn
eini rétti
tslendingar eru yfirleitt ekki
taldir trúhneigö þjóö. Aö
minnstakosti ekki kirkjurækin, og
trúarumræöur eru litt opinskáar.
Flestir eru þó i þjóökirkjunni, en
margir láta þar viö sitja, og þaö
er ekki mikil gróska í sértrúar-
söfnuöum. Þó eru nokkrir slfkir
söfnuöir til þar sem menn iöka
sina útgáfu af kristinni trú, eöa
önnur trúarbrögö og boöa hana
öörum.
Fjölmennastir þessara sér-
trúarsöfnuöa eru Sjöunda dags
aöventistar, hvitasunnusöfnuöur-
inn, Vottar Jehova, Bahaf sam-
félagiö og Mormónar. Þessir
söfnuöir eru meira eöa minna
angar af aiþjóölegum trúarhreyf-
ingum, sumir fá hingaö erlenda
trúboöa sér til hjálpar. Enn finn-
ast nokkrar slikar trúarhreyfing-
ar, og má þar nefna Moons-hreyf-
inguna sem Helgarpósturinn
geröi itarleg skil 27. april i fyrra.
Aö þessu sinni hefur
Helgarpósturinn gert nokkra út-
tekt á hinum fimm fyrrnefndu
sértrúarsöfnuöum og rætt viö for-
ráöamenn þeirra. Eftir samtöl
viö þá erljóst, aö söfnuöirnir hafa
úr mjög svo misjafniega miklu
fjármagni aö spila. Algengast er,
aö safnaöarmeölimir greiöi tfund
af tekjum sinum sem hjá sumum
söfnuöum hleypur á tugum
milljóna og nokkuö er um frjáls
framlög. En nokkurt fé kemur
lika frá „móöursamtökum”
erlendis, og er þar stundum aö
ræöa tugi milljóna.
Hitt ætti aö koma fáum á óvart
að hver þessara trúarhreyfinga
þykist hafa höndlaö hinn eina og
sanna sannleika. Eftir aö hafa
hlustað á rök þeirra allra gætu
þvi reikular sálir oröiö dálítið
ruglaðar.
En hvaö finnst biskupi tsiands,
Sigurbirni Einarssyni, um þessa
sértrúarsöfnuði. Eins og margir
muna eflaust gaf hann fyrir
nokkrum árum út aðvörun gegn
Vottum Jehova, þar sem hann
lýsti þann söfnuö villutrúarsöfn-
uð. Viö báöum hann fyrst aö
skýra hugtakið sértrúarsöfnuöur.
Biskup:
Sumir skaðlegir
— Sértrúarsöfnuöir og sértrú
eru söfnuðir eöa trú sem leggur
mikla áherslu á kristin sér sjón-
armið, þannig aö hlutföll rask-
ast f kenningunni eöa trúaiskoö-
un. Þar er einhliöa áhersla á viss
atriöi þannig aö þau veröa miö-
læg, var skoöun Sigurbjörns
Einarssonar biskups á þessu.
— En hver er afstaða þi'n og
kirkjunnar til þessara sértrúar-
safnaöa, sem viö erum aö fjalla
um?
— Frá sjónarmiöi lútherskra
manna eru þeir mjög ólikir inn-
byrðis. Þaö er ekki hægt aö setja
undir eitt númer Aöventista og
hvitasunnusöfnuöinn annars veg-
ar og Votta Jehova og Mormóna
hins vegar. Bahaiar gera ekki
einu sinni tilkall til að teljast
kristnir, þeirra trú er sprottin upp
úr Islam. Þaö gera hinsvegar
bæöi Mormónar og Vottamir.
En kristnir menn almennt geta
ekki viöurkennt það. Mormón-
arnir hafa aðra trúarbók en
Bibliuna við aö styðjast og þau at-
riöi sem Vottamir leggja áherslu
á eru svo úr lagi gengin aö erfitt
er aökannast viö þaö sem kristin-
dóm.
— Teluröu þessa sértrúarsöfn-
uöi varasama og skaölega?
— Þaö er trúfrelsi i landinu og
sjálfsagt aöþeir sem þessar skoö-
anir hafa njóti frjálsræöis til aö
útbreiöa þær. En samt tel ég
þetta vera skaðlegt. Þaö er oft
þannig á málum haldiö, og hefur
færst i aukana aö sértrúarfólk
gengur i hús og lætur fólk ekki i
friöi meö áróöri sinum. Og rétti
fólk þvi litlafingur i grandaleysi
og vinsemd er varla hægtaö losna
viö þaö aftur. í þessum söfnuðum
rikir lika járnagi og haröstjórn,
sem gildir ekki sist um söfnuöi
eins og Moons og guösbörn.
Bahai:
Boðskapur fyrir nútim-
ann
— Þetta eru sjálfstæö trúar-
brögö, ekki kristið samfélag. Þau
byggjast á boðskap Bahá’uTlah,
sem hefur aö okkar mati lagt
grunn aö nýjum trúarbrögöum, á
sama hátt og Kristur,
Múhammeö og Búddha geröu á
sinum tima. Bahái trúin kemur i
beinu framhaldi af fyrri spá-
mönnum og viðurkennir þá alla.
Viö litum svo á, aö þaö sem á viö
um daginn i dag sé aö finná hjá
Bahá’u’llah, á sama hátt að t.d.
boöskapur Krists átti viö þá tima
sem hann lifði. Bahá’i trúin er
svariö viö nútimanum, sagöi
Halldór Þorgeirsson, sem er
meölimur I Bahaisöfnuöinum.
Þessi trú er upprunnin i Iran á
siöustu öld, sem þá hét Persia.
Bahá’u’llah fékk opinberun sina
árið 1863 og liföi til 1892. Hann
sætti mikium ofsóknum , og
ofsóknum á hendur Baháiistum
hefurenn ekki linnt. A siöustu ár-
ff
um er t.d. taliö aö um 30 þúsund
manns hafi látið litiö I Iran fyrir
trú sina.
Opinberun Bahá’u’llah var
alveg ný opinberun guös. Þaö var
ekki um aö ræöa, aö hann „upp-
hugsabi” ný trúarbrögð, læsi i
gegn trúarbrögö sem aörir höföu
skrifaö og byggði ofan á.
— Grundvöllur stjórnskipulags-
ins er niu manna ráð fyrir hvert
svæöi og eitt þjóöráð yfir allt
landiö. Yfir þvi er siöan niu
manna alheimsstjórn. Allar kosn-
ingar hjá okkur eru leynilegar og
óhlutbundnar. Viö höfum ekki
framboö, áróöur né auglýsinga-
starfsemi. 1 stað þess höfum viö
ihugunarstundir, bænir og hug-
leiðingu þegará aö kjósa. Viöhöf-
um enga presta, þeir tilheyra for-
tiöinni, þegar menn gátu ekki les-
iö. Viö höfum heldur ekki messur,
heldur komum saman og lesum
úr ritum Bahá’u’llah. Við lesum
bibliuna ekkert frekar, þvi viö
höfum alla þekkingu okkar frá
Bahá’u’llah, sem viöurkennir all-
ar fyrri bækur.
Hin trúarlega undirstaða er sú,
aö viö viðurkennum aö guö hafi
möguleika á aökoma skilaboðum
til mannanna, og Bahá’u’llah sé
farvegurinn.
— Boöskapur guðs fyrir daginn
I dag, segirðu. Hver er afstaða
ykkar til visinda.?
„Þar eru engir árekstrar. Viö
viöurkennum visindin á sviöi
efnisheimsins. En guö tilheyrir
ekki efnisheiminum, þvi geta vis-
indin hvorki sannaö sé afsannað
tilvist hans, sagöi Halldór Þor-
geirsson sem er sjálfur Hffræö-
ingur.
Nú eru 216 meðlimir i söfnuöin-
um, samkvæmt upplýsingum
Hagstofunnar, en aö áliti
Halldórs eru I honum um 150 full-
orönir. Hvernig er hreyfingin svo
fjármögnuð?
„Þaö byggist allt á frjálsum,
leynilegum framlögum, sem er
hægt aö draga frá skatti upp aö
10% af brúttólaunum. I fyrra var
veltan hjá okkur fimm til sex
milljónir króna. Arið 1968fengum
viöeina milljón króna frá Kanada
til aö kaupa skrifstofuhúsnæbi við
ööinsgötu, og 1972eöa ’73 fengum
viö 20 þúsund kanadiska dollara
til aö byggja musteri á Nónhæð I
Kópavogi. Bygging hússins er
ekki hafin ennþá. Á móti þessu
höfum viölagtfram um 60þúsund
dollara til byggingar tilsvarandi
húss i Færeyjum”, sagöi Halldór
Þorgeirsson
Hvítasunnusöfnuðurinn:
Niðurdýfing og tungutak
>> Viö erum biblfutrúarmenn og
byggjum á grundvelli Jesú Krists
ogpostulanna og tökum til greina
þaö sem hann baúö með skirnir
trúaðra.
En skirn er ekki þaö sama og
að gefa skipi eöa hundi nafn, né
heldurer hún endurfæbing. Menii
endurfæöast fyrir trú, jafnvel
börn sem eru fædd af syndugu
foreldri. Syndin reiknast heldur
ekki meöan ekki er lögmál, og án
lögmáls eru menn ekki dæmdir.
sagði Einar J. Gislason, forstöðu-
maöur hvitasunnusafnaöarins.
„Þetta er annaö þeirra atriða
sem skilja okkur frá öðrum trú-
arsöfnuðum. Við leggjum lika
höfuö áherslu á reynslu trúar-
bragöanna. Fólk meötók heilag-
an anda og skfröist meö heilögum
anda og eldi. Tákn þess aö heilag-
ur andi kemur 1 fyllingu lifsins er
tungutal. Tungutal er bæði tung-
ur sem hægt er að skilja og engla-
mál, og þvi fýlgir sæla og unaöur.
1 tungutali heiörar maöur Jesú
Krist, elskar hann, á djúpt sam-
band viö hann og elskar meö-
bræöur sina.”„Frelsisgjöf er iör-
un og afturhvarf”
— Þiö sem eruð frelsuö, eruð
þiö heitttrúaðri en aörir, litiö þiö
niöur á okkur hina vesælu synd-
ara?
— „Nei, við litum ekki niöur á
aöra, langt I frá. En viö erum
reynslunni rikari meö þessari
gjöf, tungutalinu og skirn andans,
enekkimeiri enaörirné komnir á
æðra plan. En við höfum mögu-
leika á að nálgast guö, en erum
sjálf bara duft og aska, bara hold.
Hroki er alltaf undanfari falls,
auömýkt er undanfari viröingar'.'
— Hver er afstaða ykkar til
þjóökirkjunnar?
— „Viö trúum ekki á almenna
kristilega kirkju. Trúin veröur
ekki fyrir alla, viö fáum ekki alla
meö okkur. Hins vegar eigum viö
góöan biskup þar sem Sigurbjöm
Einarsson er. En viö teljum okk-
ur vera hina sönnu kirkju?
— Þiö gerið strangar siðferöi-
legar kröfur til trúbræðra.
— „Algjörs bindindis er krafist.
En viö syngjum og borðum góðan
mat og feröumst og tökum þátt I
öllu sem er hreint.En viö förum
ekki I danshús né stundum svali
eöa lauslæti, og viö ráöum ungu
fólki I okkar rööum frá þvi aö
stunda þaö.”
— Trúiö þið þvi, aö til séu illir
andar?
— „Já, viö trúum aö þeir séu til
og rekum þá út i nafni Jesú
Krists. Þaö er mikiö um að fólk
veröurfyrir reimleikum. Þá biðj-
um við fyrir viðkomandi húsum
og förum þangað, og þetta hverf-
ur. Þaö er mikið um þetta hér i
Reykjavik.”
— Um hverskonar anda er að
ræða?
„Myrkraöflin eru á bakvið
áfengisandann, þau nota áfengið
sem freistingavopn. Svo eru til
hórdómsandi og þjófnaðarandi og
allt eru þetta andlegar veilur,
sem ekkert er yfirsterkara en
andi Jesú Krists.
— Hvernig er starfsemi safnað-
arins fjármögnuð?
„Fjármögnunin fpr fram með
boðun tiundar. Safnaöarfólk gef-
ur tiu prósent af brúttótekjum
sinum, sem má draga frá skatti
sem framlag til menningar-, og
liknar- og trúboðsmála.
— Hver var velta ykkar á sið-
asta ári?
„Hún var 25 milljónir af tiund
safnaðarfólks, en i söfnuöinum
eru um 800 manns, þar af talsvert
af tekjulausu fólki og tekjulágu.
Sjálfur hef ég 300 þúsund krónur I
launá mánuöi, sem forstööumaö-
ur safnaöarins.
Vottar Jehóva:
Ekki langt i dómsdag
„Viö trúum þvi sem stendur i
Bibliunni I einu og öllu”, sagöi
Guðmundur Guðmundsson, efna-
verkfræðingur, einn Votta
Jehóva. Samkvæmt tölum frá
Hagstofunni eru 306 Islendingar
sem játast undir þá trú. Guö-
mundur sagöi hinsvegar um þá
tölu, aö aðeins um 120 væru virkir
meölimir hópsins og tækju þátt i
hópstarfinu af heilum hug. „1
tölum Hagstofunnar eru einnig
talin börn fólks I söfnuöi Votta Je-
hóva, á svipaöan hátt og með-
limir þjóökirkjunnar. Þaö er ekki
rétt, þvi okkar fólk skirist ekki til
trúarinnar fyrr en það hefur náö
nægilegum þroska til aö neita eöa
játa mikilvægum spurningum
eins og þeim á hvaö skuli trúa”,
sagöi Guðmundur.
— Hvers vegna hefur þjóö-
kirkjan sérstaklega varaöfólk viö
Vottum Jehóva og sagt söfnuöinn
ókristilegan, enda þótt þiö segist
trúa á biblluna?
„Ætli þaö sé ekki fyrst og
fremst vegna þess, aö viö höfum
verið óhræddir viö aö gagnrýna
ýmsar villutrúarkenningar sem
þjóökirkjan hefur komiö meö,
eins og kenninguna um hina heil-
öguþrenningu, Guö, Jesú og Heil-
agan anda. Þaö er ekkert I
Bibliunni sem segir aö þetta hafi
verið ein persóna, og viö visum
Safnaöarheimili sértrúarsafnaöanna: Aöventistakirkjan á horni Ingólfsstrætis og Hallveigarstigstt.v.)
og Safnaöarheimili Votta Jehóva, viö Sogaveg. Filadelfia, safnaöarheimili Hvftasunnusafnaöarins
(neöst t.v.) og Skrifstofa Bahai safnaöarins viö óöinsgötu.
eftir Þorgrím Gestsson og Guðmund
Árna Stefánsson
myndir: Valdís Óskarsdóttir