Helgarpósturinn - 26.09.1980, Blaðsíða 8

8
Föstudagur 26. september 1980 HolfJ^rpn^tl irínn
_____helgar
pásturinn_
'útgefandi: Blaðaútgáfan VitaðsgjSfi
sem er dótturfyrirtæki Alþýðublaðs-
ins< en með sjálfstasða stjórn.
Framkvæmdastjóri:- Jóhannes Guð-
mundsson.
Ritstjórar: Arni Þórarinsson, Björn
Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Oskar Haf-
steinsson.
Blaðamenn: Aðalheiður Birgisdóttir,
Erna Indriðadóttir, Guðjón Arngríms-
son, Guðlaugur Bergmundsson, Guð-
mundur Arni Stefánsson og Þor-
grimur Gestsson.
Ljósmyndir: Einar Gunnar Einars-
son, Friðþjófur Helgason
Auglýsinga- og sölustjóri: Höskuldur
Dungal.
Auglýsingar: Elín Harðardóttir.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir
Dreifingastjóri: Sigurður Steinarsson
Ritstjórn og auglýsingar eru að Síðu-
múla 11, Reykjavik. Simi 81866. Af-
greiðsla að Hverfisgötu 8-10. Simar:
81866, 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Askrift (með Alþýðublaðinu) er kr.
5000 á mánuði. Verð i lausasölu er kr.
400 eintakið.
Mannúð fremur
en formsatriði
Fá mál hafa komið eins illa við
réttlætistilfinningu tsiendinga
eins og sú ákvörðun dómsmála-
ráðuneytisins að visa Frakkanum
Patrick Gervasoni úr landi —
manni sem á hvergi höföi sínu aö
halla vegna þess eins aö hann
hefur neitað að gegna herþjón-
ustu i heimalandi sinu. Gervasoni
erihópi 18 þús. landa sinna sem
hafa tekiö þann kost að fara huidu
höfði og lifa neðanjarðar eða i út-
iegö án skilrikja, hundeltir af lög-
reglu og með fangelsisvist yfir
höföi, ef þeir nást.
t viðtaii viö Helgarpóstinn i júli
sl. lýsti Gervasoni þvi af hvaða
ástæðum hann legöi allt kapp á
að fá landvist á tslandi. „Hún er
sú að tsland er eina landið sem
hugsanlega tekur við mér. tsland
er eina landiö i Evrópu sem ekki
hefur her og þar gilda þvi engar
reglur um þá sem neita aö gegna
herskyldu.”
Ljóst er að verði Gervasoni
sendur á ný til Danmerkur verður
hann þar framseldur frönskum
stjórnvöldum þar sem biður hans
fangelsisvist og langvarandi
svipting mannréttinda. t
viðtalinu við Helgarpóstinn lýsti
Gervasoni afdrifum eins landa
sins, sem hlaut dóm i Frakklandi
fyrir að neita að gegna herskyldu.
Hann hiaut tiltölulega vægan
fangelsisdóm — 18 mánuði og þar
af aðeins tvo mánuði óskilorðs-
bundna. En sagan var ekki öll
sögð þar með. t þrjú ár á eftir var
hann undir eftirliti hershöfð-
ingjans sem dæmdi hann, sem
jafnframt ákvað hvar hann skyldi
búa og valdi honumatvinnu. Siöan
taka við önnur fimm ár, þar sem
hann verður að mæta reglulega
hjá dómara og má ekki sýna sig
opinberlega —raunar aðeins fara
i vinnuna og heim aftur. Hann má
ekki fara á mannfagnaöi eða
fundi og ekki i samkvæmi til
kunningja sinna. Gervasoni á
áreiðanlega yfir höfði sér lengri
fangelsisvist og sfðan svipaöa
sviptingu mannréttinda og hér er
iýst.
l>að er óhætt aö fullyrða að
meirihluti islensku þjóðarinnar
telur að veita eigi Rátrick Gerva
soni landvistarleyfi hér á landi af
mannúðarástæðum. Augljóst er
af viðbrögöum að sú afstaða er
hafin yfir alla flokkadrætti hér
heima fyrir. Dómsmálaráðherra
hlýtur að viröa þennan almenna
vilja borgaranna fremur en að
standa fast á fyrri ákvörðun, sem
byggð er á litt rökstuddum forms-
atriðum. Friðjón Þórðarson yrði
þá maður af meiri, en ef ekki
kann þaö að draga þann dilk á
eftir sér sem Pétur Gunnarsson
rithöfundur lýsir i grein i Helgar-
póstinum i dag, þar sem hann
segir:
„Fái Patrick Gervasoni ekki
hæli sem pólitiskur flóttamaður á
islandi, er hverju mannsbarni
Ijóst að þeir pólitisku flóttamenn,
sem hér hafa fengið samastað, nú
siðast Kovalenko frá Sovétrikj-
unum, voru ekki pólitiskir heldur
flokkspólitisk andlitslyfting, m.a.
á flokki núverandi dómsmála-
ráðherra. Fái Patrick Gervasoni
alls ekkert hæli, þá er það mann-
úðarleysi sem tonn af skrif-
finnsku fá ekki réttlætt. Veröi
honum visaö til Danmerkur, sem
hefur gagnkvæman samning við
Frakka um framvisun saka-
manna, er um fóiksubragð aö
ræða sem mun aldrei fyrnast og
verður með öllum tiltækum
ráðum að afstýra.”
„Vandadu vel blaö þitt ”
Hingað á Austfirði kom góður
gestur á dögunum. Þaö var
Guðmundur Georgsson læknir
sem tdk hluta af sumarfriinu
landi sem eru þegar komin með
margt á prjónana fyrir vetur-
inn.
Ég mætti auðvitað á fund
Austf jarðapóstur frá Kristjáni Jóh. Jónssyni
sinu til þess að aka um landiö og
kynna málstaö Samtaka her-
stöðvaandstæöinga.
Guömundur fundaði viða um
Austfirði og tókust fundirnir
yfirleitt vel, eftir þvi sem ég hef
frétt. Mætingar voru að vlsu
misjafnar en áhugi mikill og
enginn skortur á starfsgleöi eða
hugmyndaauðgi. Sýndi það sig
glögglega að það er ekkert ann-
aö en bölvaður rógur aö viö
landsbyggðarmenn höfum ekki
áhuga á að reka herinn úr land-
inu. Að visu var þaö nú áður
komið fram hér fyrir austan þvi
I sumar voru stofnuö Samtök
herstöðvaandstæðinga á Aust-
Guðmundar eins og aðrir góðir
menn hér á Egilsstöðum. Það
var fundað i Valaskjálf, og er
ég var bdinn að sitja þar góöa
stund og rugga mér á stólnum
og hlusta á það hve glaEsilega
Guðmundur talaði fyrir sinum
góöa málstaö þá fékk ég hug-
mynd. Því lýstur semsé niöur i
mig eins og eldingu af heiöum
himni ( ég er orðinn leiöur á
þessari þrumu úr heiöskíru
lofti) að þegar fundurinn sé
búinnskuli ég hlaupa sem fætur
toga úr Valaskjálf og niöur i
Söluskála K.H.B., kaupa dag-
blöðin og lesa nýjustu fréttir af
Samtökum herstöövaand-
stæðinga. Ég íhugaöi jafnvel aö
gerast áskrifandi að öllum
blööunum svo aö ég gæti fylgst
með mismunandi túlkunum
þeirra á stefnuog starfi þessara
samtaka. Þaö vakti nú reyndar
llka annaö fyrir mér. Ég vissi aö
I vændum var þing Rauösokka-
hreyfingarinnar og mig langaði
til þess að sjá hvernig skil
blaöamenn geröu þvl að þessu
sinni. Ég keypti Moggann og
Vísi, Helgarpóstinn og Þjóðvilj-
ann og Dagblaðið og Bósa en
ekkert þessara merku rita hafði
neitt um þessi mál aö segja
daginn þann.
Þetta vakti mér satt að segja
allmikla furðu. Hér stóö ég fyrir
utan söluskála K.H.B.,
nýhlaupinn út af fréttnæmum
fundi — nánast að segja
nýhlaupin út Ur stórfrétt — og
þaö var ekki orö um málið I
blöðunum. Það var ekki einu
sinni minnst á aö fulltrúi frá
Miönefnd Samtaka herstöðva-
andstæðinga væri á ferð hér hjá
okkur Austfirðingum. Sfðan
þetta var hef ég lesið blöðin
reglulega og ekki einu sinni get-
aö fundið fréttir af þvl hvort
rlkisstjórninni ætli að takast að
koma Flugleiöum á spena hjá
hemum eða hvort þetta fræga
einkafyrirtæki —sem erlýsandi
dæmi um einkarekstur fyrr og
Baráttan um völdin á næsta ASÍ
þingi, sem hingað til hefur aðeins
verið talað um i hálfum hljóðum
manna á meðal, er nú að koma
upp á yfirborðið. Fylkingar eru
að myndast, og ef ekki hefur
þegar skorist I odda með þeim,
liöur ekki á löngu þangaö til aö
svo veröur.
Allt útlit er fyrir að það veröi
ekki tvær eða þrjár fylkingar sem
anna og á Snorri mikiö undir hon-
um við úrlausn ýmissa flókinna
kjaramála, þar sem hagfræöi
kunnáttu þarf til. Snorrier sagður
hafa verið hálfpartinn upp á
kannt við Alþýðubandalagiö frá
þvl I síöustu kosningum, og ef til
vill finnst honum hann geta náö
sér niðri á forystunni með því að
negla Asmund sem fulltrúa
Alþýöubandalagsins til þessa
nefndir eru Karl Steinar Guðna-
son, skærasta verkalýösstjarna
flokksins, Karvel Pálmason og
Jóhanna Siguröardóttir nú siðast.
Það eina sem þetta ágætisfólk
hefur sameiginlegt er að þau eru
öll þingmenn Alþýðuflokksins.
Sagt er að Karvel Pálmason
hafi ekki slst átt þátt i þvi að setja
I kjaramálayfirlýsinguna á Vest-
fjörðum aö sérfræðingar sem
Forsetaslagur í ASÍ
munu berjast um völdin, heldur
kannski fleiri fyrst I stað, en þeim
fækkar svo væntanlega eftir þvi
sem nær dregur þinginu.
Alyktun Alþýöusambands Vest-
fjarða um síöustu helgi, var að
margra mati bein árás á Asmund
Stefánsson framkvæmdastjóra
Alþýöusambands Islands. Svo
sem kunnugt er þá lýsti Snorri
Jónsson fyrsti varaforseti ASI þvl
yfir á dögunum aö hann myndi
ekki gefa kost á sér til embættis
forseta samtakanna. Hann hefur
gegnt forsetastörfum nú að und-
anfömu I veikindum Björns Jóns-
sonar sem kjörinn var forseti á
siðasta þingi. Stuttu eftir að
Snorri gaf þessa yfirlýsingu tók
hann það upp hjá sjálfum sér, aö
þvi er sagt er, aö lýsa yfir stuön-
ingi slnum við Asmund
Stefánsson til embættis forseta.
Asmundur hefur nú um tima ver-
iö framkvæmdastjóri samtak-
embættis. Að sjálfsögðu koma þó
nokkrir aðrir en Asmundur til
greina I þetta embætti úr röðum
Alþýðubandalagsins og má þartil
dæmis nefna Benedikt Davfðsson
ogjá, ekki má gleyma Guömundi
J. Guðmundssyni formanni
Verkamannasambands Islands.
Innan flokks allaballanna eru
sem sé þó nokkrir sem renna hýru
auga til forsetastólsins.
Kratar vilja
halda stólnum
Björn Jónsson var Alþýðu-
flokksmaöur þegar hann var kos-
inn forseti ASI og Kratar vilja
gjarnan halda þessu embætti inn-
an sinna raða, enda hafa verka-
lýösskrautfjaörirnar týnst af
þeim á undanförnum árum. Inn-
an Alþýðuflokksins er ekki eining
um kandidat fremur en innan
Alþýöubandalagsins. Þeir kandi-
datar sem einkum hafa veriö
aldrei hafa dýft hendi sinni i kalt
vatn, eigi ekkert erindi til forystu
fyrir verkalýðshreyfinguna.
Þarna mun Karvel hafa átt við
Asmund Stefánsson, sem er
danskmenntaður hagfræðingur,
var ráöinn til ASI fyrir nokkrum
árum, og ávann sér þá þegar
traust margra I erfiðum kjara-
samningum. Asmundur á hins-
vegar ekki upp á pallboröið hjá
öllum. Hann er harður Alþýðu-
bandalagsmaður og á sér þvi
marga pólitiska andstæðinga, og
svo er hann langskólagenginn og
fellur því til dæmis ekki i kramiö
hjá Karvel.
Alþýðubandalagið
ræður þessu ekki
Nú þegar eru hafnar kosningar
til þings Alþýöusambandsins,
þótt enn sé langt I þaö. Sumir
segja að sjálfstæðismenn verði
þá voru að vaxa úr grasi og búa
sig undir að veröa fréttamenn,
hafa ekkert frétt siöan. Enginn
hefur sagt þeim neitt.
Um fólksflóttann mikla inn og
út um gluggann á Kúbu, ætla ég
ekki að tala hér. Ég ætla ekki
einu sinni aö minnast á hann.
Ég gæti átt það áhættu að fara
að hágráta af samúð meö
islenskum fréttamönnum út af
þvi máli. Þess i staö ætla ég að
segja ykkur tvær fréttir (kæru
fréttamenn) úr því að ég hef nú
loksins skilið hvað þetta sarfs-
heiti merkir: Sú fyrri er að
Samtök herstöövaandstæðinga
og Rauðsokkahreyfingin starfa
af fullum kraftiog sú siðari að i
þessum tveim samfylkingum er
fullt af hjartagóöu fólki sem
myndi örugglega ekki telja það
eftir sér að segja ykkur fullt af
fréttum. Ef þið eruð hins vegar
feimin við að vaða bara beint á
ókunnugt fólk og heimta af þvi
fréttir þá kynni aö vera gott að
fara tvöog tvö saman. Munið að
þið eigið skýlausan rétt á þvl að
fá fréttir eins og annað fólk.
Látiö þvl ekki deigan siga og
strikiö yfir vísuna sem
ritstjórinn kvað foröum:
Vandaöu ætiö vel þitt blaö,
ver þaö heimsins táli.
Skrifaðu aldrei orð um það
sem einhvern skiptir máli.
Kristján Jóh. Jónsson.
HÁKARL
nú — eigi að fara á spena hjá
rikinu og rikiö siðan aftur á
þennan margfræga herspena
svo þaö geti mjólkaö bisniss-
köllunum hjá Flugleiðum.
Þetta endaðiauðvitaö með þvl
aö það rann upp fyrir mér hvað
viö hér I dreifbýlinu fréttum
fátt. Ég er ekki einu sinni viss
um að allir á svæðinu hafi frétt
hvaðþeir borga mikið i skatt til
þess að fá fréttir. Þetta eilifa
fréttaleysi leiöir hugann satt að
segja aö öðru vandamáli: Hing-
að til hafa trúlega flestir álitiö
að allir þessir fréttamenn á
blöðum, sjónvarpi og útvarpi
væru menn sem störfuðu við aö
segja þjóöinni fréttir en þaö er
misskilningur. Fréttamenn eru
menn sem hafa áhuga á að fá
fréttir, rétt eins og matmenn
vilja fá góðan mat, skákmenn
vilja fá skákir meistaranna til
þess að tefla yfir þær og svo
framvegis. Þetta veit þjóðin
ekki. Þess vegna segir hún
fréttamönnunum aldrei neitt I
fréttum og þess vegna vita þeir
heldur aldrei neitt. Hugsiö ykk-
ur til dæmis hve mikill hluti af
fréttatlma sjónvarpsins fer I
„fréttir” af því hvort Rússar
eöa Bandarikjamenn eigi
flottari skriðdreka. Einhvern
tima stuttu eftir slöari heims-
styrjöldina hefur einhver
þrjótur komiö þvl á kreik að
þetta væri mikilvægt mál og
fréttamenn sjónvarpsins, sem
sterkariá þessuþingi en áður.en
þrátt fyrir þaö þýðir ekki fyrir
sjálfstæðismenn að bjóöa forseta-
efni úr slnum rööum. Þá er
Framsókn algjörlega dottin út úr
verkalýösmálum, og á sama og
engin tök þar lengur. Eftir stend-
ur þvl að forsetinn verður úr röö-
um Alþýðubandalags eða Alþýöu-
flokks. Þaö er svo eiginlega undir
Sjálfstæðisflokknum komið úr
hvorum þessara flokka forsetinn
verður. Dæmiö hjá Sjálfstæðis-
flokknum getur oröið dálitið erfitt
nú, þvi einn aðalverkalýösforingi
innan raða hans er Björn Þór-
hallsson formaður Lahdssam-
bands Islenskra verslunarmanna.
Hann hefur þótt hallur undir
Gunnar Thoroddsen svo ekki sé
meira sagt, svo átökin á milli
Gunnars og Geirs geta haft sin
áhrif i þessum efnum.
Ef gengiðer út frá þvisem visu,
að sjálfstæöismenn á ASI þingi
kjósi ekki kommúnista i stöðu
forseta ASl, þá berast böndin að
krötum. Jóhanna Sigurðardóttir
mun ekki eiga almennt fylgi inn-
an verkalýðshreyfingarinnar I
þetta embætti, og llklega treysta
menn Karvel ekki I þaö, svo eftir
stendur Karl Steinar. Ef hann á
hönk upp I bakiö á Guðmundi J.
ogspilarrétt úrkortunum i vetur,
gæti hann á þessari stundu verið
liklegasti forsetinn.
Hákarl