Helgarpósturinn - 10.10.1980, Blaðsíða 19

__holgarpÓBturíhrL. Föstudag
ur 10. október 1980
19
I""' I
® % X\ V
Gagngerrar uppstokkunar er
þörf á stjórnun ríkisútvarpsins
Eiður Guðnason útvarpsráðsmaður deilir hart á yfir-
stjórn ríkisútvarpsins á samtali við Helgarpóstinn
Ég hef fengiö þaö sterklega á
tilfinninguna, aö mun skarpari
stjórn þurfi á innanhúsmálum
rikisútvarpsins og þá sérstakiega
hjá hljóövarpinu. Þaö hefur veriö
rekin sú pólitik hjá yfirstjórn út-
varpsins aö kenna stjórnmála-
mönnum um ailt þaö sem miöur
hefur fariö hjá stofnuninni og þvf
boriö viö, aö hún fái ekki þá fyrir-
greiöslu sem þarf. Sannleikurinn
er hins vegar sá, aö þaö er ekki
viö stjórnmálamenn eina aö sak-
ast, heldur hefur yfirstjórn út-
varpsins alls ekki sótt sin mál
meö þeim hætti sem þarf.
Þaö var Eiöur Guönason
alþingismaöur og meölimur i Ut-
varpsráöi sem ofangreint mælti i
samtali viö Helgarpóstinn, en
málefni rikisútvarpsins hafa tals-
vert veriö til umræöu undanfarn-
ar vikur meö tilkomu hinnar svo-
kölluöu vetrardagskrár hjá þess-
um fjölmiðlum. Eiöur hefur auk
starfa í Utvarpsráði aö baki 16 ára
starfsreynslu i fréttamennsku og
var viö störf hjá sjónvarpinu um
áraraöir, og þekkir þar af
leiöandi innviöi rikisfjölmiölanna
til hlitar.
„Fólk kvartar yfir öllu
viövikjandi rikisfjölmiölunum,
nema afnotagjöldunum sem eru
langtundir raunviröi,” hélt Eiöur
áfram. „Hins vegar veröur ekki
hjá þvi horft að gagnrynisradd-
irnar eru háværari þegar rætt er
um hljóövarpið en sjónvarpiö.
Fólk hefur t.d. dvaliö á hinum
Noröurlöndunum skammast yfir-
leitt ekki Ut i i'slenska sjónvarpiö
og viöurkennir aö þaö sé sist lak-
ara en sjónvarpsstöövar hinna
Noröurlandanna. Annaö hljóö
kemur hins vegar i strokkinn
þegar slikur samanburöur á sér
staö varöandi hljóövarpiö. Nú i
desember eru liöin 50 ár siðan
hljóövarpiö tdk til starfa og þaö
verður aö segjast eins og er, að
þaö hefur ekki náö aö fylgja örri
framþróun i Utvarpsrekstri og
stendur þvi miöur aö baki,
sambærilegum hljóövarpstööv-
um i nágrannalöndum okkar.”
„Þar rikir brotalöm
i kerfinu”
Eiöur sagöi siöan, aö ailur
kraftur yfirstjórnar hljóövarps-
ins heföi fariö I baráttuna fyrir
nýju Utvarpshúsi, en minna um
það hugsaö aö huga aö ýmsum
smærri og veigamiklum málum i
rekstrinum sjálfum. „Staöreynd-
in er sú,” sagöi Eiöur, „aö enda
þótt framkvæmdir hæfust strax á
morgun viö „Utvarpshöllina” i
Fossvogshverfinu, þá munu liöa
a.m.k. 4—5 ár þangaö til starf-
semi hljóövarps gæti flust þang-
aö. Þaö er fullljóst aö núverandi
húsnæöiskostur og tækjabúnaöur
hljóövarps þolir alls ekki þá biö
og óhjákvæmilega verður að gera
ýmsar róttækar breytingar á hon-
um á næstu misserum. Ekkert
viröist hafa veriö hugsaö til þess
hjá yfirstjórn útvarpsins að brúa
biliö fram aö þeim tima aö Ut-
varpshús risi. Þar er brotalöm i
kerfinu.”
1 framhaldi af þvi, benti Eiöur
Guönason á þá staöreynd, aö
fyrst nú væri fyrirhugaö aö koma
upp tækjum sem geröu kleift aö
senda út í stereó enda þótt slikt
heföi veriö unnt fyrir löngu. Þá
sagöi hann, aö tækjabúnaöur
heföi ekki veriö endurnýjaöur svo
nokkru næmi i áratugi og benti I
þvi sambandi á möstrin á Vatns-
endahæö, sem eru grundvöllur
þess aö fólk getur hlustaö á Ut-
sendingar hljóövarpsins á lang-
bylgju. „Þessi möstur eiga aö
vera fallin fyrir löngu,
samkvæmt niöurstööu
sérfræöinga og endurnýjun þeirra
og ný langbylgjustöö mun ekki
kosta undir þremur milljöröum
króna. Engar áætlanir hef ég
heyrt frá yfirmönnum Utvarpsins
I þá átt, hvernig fjármagna skuli
endurnýjun þessarar móttöku-
stöövar á Vatnsenda. Menn veröa
að átta sig á þvi, aö þaö er til litils
aö flytja i nýtt og fullkomið
Utvarpshús, ef ekki eru siöan
fyrir hendi tæki til aö senda
dagskrána út,” sagöi Eiöur
Guönason alþingismaöur.
— Hvaö meö daglegan rekstur
á stofnuninni?
„Ég verö aö viöurkenna, aö oft
og einatt finnst mér þar of laus-
lega haldiö á málum. A fundum
Utvarpsráös koma stundum upp
ýmis smámál á milli deilda —
deildakrap, sem ættiaö vera utan
funda útvarpsráös og afgreiöast
hjá yfirmönnum. En einhverra
hluta vegna finnst mönnum það
eiga viö aö reka þessi kvörtunar-
mál sln á Utvarpsráösfundum,
enda þótt útvarpsstjóri hafi litiö
mætt á fundum ráösins frá því I
júnf.”
....hjakkað i sama
farinu áfram.”
— Hvaö er til ráöa aö þinum
dómi og hverju á aö breyta?
„Ég held aö óhætt sé aö huga aö
grundvallarendurskipulagi stofn-
unarinnar. NUverandi skipan
mála I sjónvarpinu var komiö á,
áöur en sjónvarpiö byrjaöi fyrir
14 árum og þvi ekki óeðlilegt aö
endurskoöa þá skipan mála, eftir
reynslu þessara ára. Skipulag
hljóövarpsins hefur og litlum
breytingum tekiö um áratugi og
ég óttast ef ekki veröur hugaö aö
breytingum á stjórnsýslustofn-
unarinnar, þá sitji hUn eftir og
það veröi hjakkaö i sama farinu
áfram. Þaö er nefnilega allt of
rikt hjá yfirmönnum stofnunar-
innar, að breytingar séu flestar til
bölvunar. Ég skal viöurkenna aö
vissrar ihaldsemi er þörf hjá
stofnun sem þessari, en allt of
langt hefur veriö gengiö á þeirri
brautinni.
Útvarpsráð hefur oft og einatt
komiö meö nýjar tillögur varandi
dagskrárgeröina, en yfirstjórnin
yfirleitt afgreitt þær meö þeirri
yfirlýsingu aö ekki séu til pen-
ingar til sllkra framkvæmda.
Þannig hafa tillögur um auka-
kvikmynd á laugardagskvöldi,
næturútvarp og fleira veriö
afgreiddar og svæföar. Ég veit
vel aö fjárhagur stofnunarinnar
erafleitur, og hef ég sjálfur barist
fyrir þvi aö afnotagjöldin veröi
hækkuö og aö tolltekjur sem
stofnunin fékk af innflutningi lit-
sjónvarpstækja fáist aftur. Hitt er
svo annaö mál, aö ýmsar þær til-
lögur sem útvarpsráösmeölimir
hafa boriö fram, þurfa ekki aö
vera fjárhag stofnunarinnar of-
viða. Þaö viröist svo sem ýmsum
embættismönnum stofnunarinnar
sé ekki alltaf um þaö gefiö, aö
taka upp nýjar hugmyndir og
útfæra þær. Þannig reyna þeir
stundum aö svæfa og þæfa hug-
myndir útvarpsráös.”
Þannig má nefna, aö þaö var
um áramót aö útvarpsráö
samþykkti aö textar kæmu á
fréttir sjónvarpsins til þjónustu
fyrir heyrnarskerta. Þaö er fyrst
nú sem þaö er aö koma til
framkvæmda.”
„Breytinga og bóta
þörf ’
— Er útvarpsráö algerlega
saklaust I öllum þessum ferli,
sem þú hefur lýst??
„Viö veröum aö átta okkur á
þvi hver staöa Utvarpsráös er.
Þaö sér á engan hátt um
fjármálastjórn rikisUtvarpsins né
daglegan rekstur, heldur er eins
konar ritstjórn dagskrár.
Útvarpsráö á aö móta heildar-
Eiöur Guönason: „útvarpsstjóri
hefur litiö mætt á fundum út-
varpsráös sföan i júni ...”
stefnu dagskrárinnar og gera
athugasemdir eftir á, ef þvi finnst
aö snuröa hafi hlaupiö á þráöinn
viö framkvæmd hennar. Þaö er
t.d. mikill misskilningur aö Ut-
varpsráö sé á nokkur hátt aö rit-
skoöa þaö efni sem heyrist I
Utvarpi. Viö gerum okkar athuga-
semdir eftir á, en komum ekki I
veg fyrir aö eitt og annaö sé sent
Ut. Menn hafa þarna stundum
snúiö hlutum viö og ruglaö saman
hugtökum. Þegar viö deilum á
ákveöna þætti Idagskrá.þá erum
viöaögagnrýna, en ekki ritskoöa,
enda fæ ég ekki séð hvernig rit-
skoöun veröur framkvæmd eftir
á.”
Aö lokum sagði Eiöur Guöna-
son: „Þaö má margt um stjórnun
á rlkisútvarpinu segja, en
almennt held ég að gagngerrar
uppstokkunar sé þörf. 1 fyrsta
lagi er nauösyn á virkri
framkvæmdastjórn á þessari
stofnun, en þaö er nokkuð sem
þar ekki fyrirfinnst i dag. öflug
framkvæmdastjórn gæti leitt til
þess, aö útvarpsráö t.d. þyrfti
ekki aö koma saman nema ef til
vill einu sinni á mánuöi og að
verkefni þess yröi þá einvörðungu
aömóta heildarstefnu idagskrár-
gerö og fara yfir og gera athuga-
semdir viö áöur Utsenda dagskrá.
Smámálin yröu þar meö Ur hönd-
um Utvarpsráös og þau yröu leyst
innan stofnunar eins og eölilegt
er.
Þegar á heildina er litið getur
enginn neitaö þvl aö bóta og
breytinga er þörf á innri gerö
islenska rikisútvarpsins,” sagöi
Eiöur Guönason útvarpsráös-
meölimur.
Að sjá stjörnur
Þegar klámhundur-
inn gerði kvikmynd
Austurbæjarbió: RothÖggið
(The Main Event)
Bandarisk. Argerö 1979.
Handrit: Gail Parent og
Andrew Smith. Aöalhlutverk:
Barbra Steisand, Ryan O’Neal.
Leikstjóri: Howard Sieff.
Hollywood og Barbra
Streisand tengjast órjúfanleg-
um böndum i minum huga,
sennilega vegna þess aö sú
siðarnefnda sést ekki I öörum
myndum en þeim sem halda i
heiðri gamla Hollywood sjarm-
anum. Ef sjarma skyldi kalla.
Myndirhennar eru á vlxl mikil-
fenglegnar söngva og dans-
myndir, og léttar grin og ástar-
myndir, eins og Rothöggiö.
HUn er ekta Hollywood glans-
mynd, meö tveimur kynþokka-
fullum stjörnum I aöalhlutverk-
um, fjallar um lífið I og viö
rlkramannahverfin I Los
Angeles, byggir spennuna ann-
arsvegar á Iþróttakeppni, og
hinsvegar á ástarsambandi
stjarnanna, húmorinn er býsna
fágaður og byggir oft á flóknum
orðaleikjum, kynllfiö er gefiö i
skyn og ofbeldiö er lengstum
fyndiö. Reyndar er ekki mjúkur
fókus á myndavélunum, en stlll
Rothöggsins er allur I þá átt —
sykursætur.
Flestir hafa gaman af þessu.
Mér þótti hUmorinn I myndinni
oft á tlöum ágætur, og I
skemmtimyndum frá Holly-
wood kemur ekki dautt augna-
blik. Þeir eru of flinkir þar I sinu
fagi til að láta slikt koma fyrir.
Spurningin er liklega: Hefurðu
gaman af Barbru Streisand?
Hún leikur rika konu, sem
verður gjaldþrota og á ekkert
eftir nema samning við
uppgjafa hnefaleikara (Ryan
O’Neal). Myndin snýst svo um
Barbru og tilraunir hennar til að
koma kappanum i keppni á ný.
Þessi tvö léku saman I sam-
bærilegri mynd fyrir nokkrum
árum ( For Tete’s Sake — eftir
Bogdanovich) og tókst þar mun
betur upp en nú, að minum dómi
ekki slst vegna þess að Barbra
var þar ekki alveg jafn yfir-
gengileg. Leikstjórinn Howard
Zieff geröi lika góöa mynd fyrir
nokkrum árum, Hearts of the
West, en i Rothögginu eru
hvorki aðalleikarar né leikstjóri
uppá sitt besta. Hæfileikarnir
eru þarna greinilega, en neistan
vantar. Það er svosum
skiijanlegt. Þaö sækir enginn
innblástur i handritið aö Rot-
högginu.
Laugarásbió: Caligula.
Bandarísk. Árgerð 1980. Hand-
rit: Gore Vidal. Leikstjórar,
Bob Guccione, Tinto Brass.
Aöaihiutverk: Malcolm
McDowell, Peter O’Toole.John
Guilgud.
Ofangreindur nafnalisti yfir
þátttakendur I gerö myndar-
innar um Caligula er dálltiö
hæpin. Þeir hafa nefnilega hver
af öbrum svariö hana af sér.
Gott ef ekki allir helstu aðstand-
endur og leikarar myndarinnar
hafa firrt sig allri ábyrgð á
endanlegri útgáfu
hennar, — allir nema Bob
Guccione. Penthousekóngurinn
sem æltaði aö verða ódauölegur
sem kvikmyndaframleiöandi.
Guccione réö mætan ame-
riskan rithöfund, Gore Vidal til
aö skrifa handrit ab kvikmynd
um hinn geðveika keisara Róm-
verja Caligula, leikstjórann
Tinto Brass, sem reyndar þykir
ekki sérstakur snillingur, til aö
stjórna henni, og ýmsar stórar
stjörnur til aö leika. Ætlun Vi-
dals viröist hafa veriö aö skapa
listræna alvarlega kvikmynd
um gjörspilltan einstakling I
einveldisstööu og sýna hvernig
hann eitrar og smitar allt sitt
umhverfi uns þaö breytist I
hamslaust villidýrasamfélag.
Þetta listræna markmið gæti
svo réttlætt og jafnvel hreinlega
krafist opinskárra kynlifs- og
ofbeldisatriöa.
En einhvers staðar á leiðinni
til klippiborösins hefur Pent-
houskóngurinn afhjúpaö raun-
verulegt ætlunarverk sitt, þ.e.
að búa til klámmynd af áöur
óþekktri stæröargráöu I skjóli
frægra nafna og listræns yfir-
skins. Útkoman er óneitanlega
forvitnileg, sem dýrasta klám-
mynd sögunnar. En hiö metn-
aðarmeira listræna markmiö
hefur vikið fyrir gróöa-
hýggjunni, og ágætir listamenn
úr leikarastétt, handritshöf-
undur og leikstjóri fara trúlega
hjá sér þegar þeir sjá starf sitt
sett i þaö samhengi sem hin
endanlega kvikmynd er eftir aö
hún hefur farið gegnum hendur
Gucciones.
Ég tek fram, að ég sá þessa
mynd i Bandarikjunum i sumar,
og má mikið hafa gerst hér hjá
kvikmyndaeftirlitinu ef hún
hefur sloppiö llttklippt upp á
tjald Laugarásbiós. Flest
hugsanleg afbrigöi úrkynjunar
kynferöislegrar náttúru og
ónáttúru og ofbeldisnautnar
grassera i Caligula. Mega þeir
Malcolm McDowell og Penis
O’Tool ...eh... Peter O’TolI láta
sig hafa sitt af hverju, en gera
einnig, ásamt nokkrum öörum
góöa hluti þar sem glyttir I hina
upprunalegu hugmynd Gore Vi-
dals. Myndataka er misjöfn aö
stil og áferð, en oft falleg. Þessi
mynd er fenómen og hnýsileg
sem slik. _ aþ
Barbra Streisand og Ryan O’Neal I Rothögginu.