Helgarpósturinn - 10.10.1980, Side 25

he/garpásturinrL Föstudagur 10. október 1980
25
ÍÞRÓTTIR VETRARINS - 3. GREIN:
Kvennaíþróttir
Eftir Guðjón Arngrímsson
Svokallaöar silperstjörnu-
keppnir eru ekki óalgeng fyrir-
bæri erlendis. Þær eru i þvi
fólgnar aö hóa saman nokkrum
afburöa mönnum úr ýmsum
greinum Iþrótta, og láta þá keppa
saman I einhverskonar fjölþraut.
Keppni af þessu tagi er sjónvarp-
aö, auglýstar vel, en auk þess aö
gefa aöstandendum keppninnar
góðan pening þá er tilgangurinn
að finna „mesta alhliöa iþrótta-
manninn”. Einhvern timann
sigraöi Kevin Keegan i svona
keppni i Bretlandi, en skiöa-
maöurinn Karl Schranz, og borö-
tennisleikarinn Stellan Bengtson,
komu ekki langt á eftir.
Svona keppni er einnig haldin i
Bandarikjunum, og er I svipuðu
formi, nema hvaö þar eru konur
haföar meöi spilinu. Ekki aöeins
lOkarlstjörnur eru látnar keppa,
heldur einnig 10 konur.
Konur ekki síðri
1 þessari keppni i Bandarikjun-
um taka þátt stjörnur sem okkur
hér á landi eru aö mestu óþekkt-
ar, en i einni fyrir svona fimm
árum sigraöi O.J. Simpson, fót-
boltakappi, sem siðan hefur getiö
séroröfyrir kvikmyndaleik. Þaö
var einmitt eftir þá keppni sem
einhverjir glöggir menn fóru aö
bera saman afrekin I karlakeppn-
inni og afrekin i kvennakeppn-
inni. Og i ljós komu furðulegir
hlutir. Bæöi kynin kepptu i sömu
fimm greinunum. Keppni i bow-
ling, og I sundi heföu konur unniö
ef keppnin heföi veriö sameigin-
leg. Tölurnar töluöu sinu máli.
Allir voru lfka á þvi aö konurnar
heföu leikiö betri tennis. 1 hindr-
unarhlaupi stóöu bæði kynin sig
álika vel, og i róöri var karl-
maöur i fyrsta sæti, en kvenmenn
i næstu þrem sætum.
Aörar greinar voru ekki sam-
eiginlegar, svo samanburöur var
ekki raunhæfur. En samkvæmt
þessu voru 10 af bestu iþrótta-
konum Bandarikjanna ekki siöri
alhliöa iþróttamenn, en 10 bestu
karlarnir. Og þaö á algjörum
jafnréttisgrundvelli.
Þetta er ekki ritaö til aö halda
þvi fram aö konur séu meiri i-
þróttamenn en karlar, heldur aö-
eins til aö benda á aö saman-
buröur sem slikur er varla rétt-
mætur. Oft er bent á aö karlar séu
sterkari, þeir kasti lengra,
stökkvi hærra og lengra, séu fljót-
ari og svo framvegis, og þvi sé
eðlilegt aö áhugi almennings
beinist fyrst og fremst aö karlai-
þróttum. En á móti má benda á
aö konur eru fimari, hafa betra
jafnvægi, meiri mýkt og betri til-
finningu fyrir rytma. Og aö meö
breyttum þjóöfélagsháttum og
nýjum viöhorfum, þá dragi konur
stööugt á karlmenn, hvaö mat af
öllu tagi snertir. Þaö er fyrst og
fremst þjóðfélagsgeröin, hin
margumrædda staöa kynjanna,
sem gerir þaö að verkum aö
hingaö til hafa fþróttir fyrst og
fremst verið áhugamál karlkyns-
ins.
Engir landsleikir
Og hvað þetta siöasta varöar,
þá erum viö Islendingar aö
mörgu leyti verr settir en allar
nágrannaþjóöirnar. Við stöndum
hinum Noröurlöndunum furöu-
lega lítiö aö baki I getu á iþrótta-
sviöinu — i karlaiþróttum.
Konurnar aftur á móti standast I
fæstum tilfellum samanburö við
kynsystur sinar i nágranna-
löndunum. Ahuginn á kvennai-
þróttum viröist vera meö allra
minnsta móti hér á landi,og hefur
sáralitiö aukist núna á allra siö-
ustu árum. Aöeins einu sinni
hefur kona veriö hiörin iþrótta-
maöur ársins á íslandi, og þaö
varfyrir meira en 10 árum, þegar
Sigriöur Siguröardóttir, fyrirliöi
islenska kvennalandsliösins I
handbolta, var valin. Þá haföi
hún leitt islenska liöiö til sigurs á
Noröurlandamóti, sem haldiö var
undir berum himni hér i Reykja-
vik.
Siöanhefur heldurhallað undan
fæti hjá handboltakonunum, og á
siöustu tveim til þremur árum
hefur varla veriö spilaöur full-
gildur landsleikur. Einu sam-
skiptin hafa verið viö Færeyinga.
1 körfuboltanum, svo þessar tvær
vinsælustu innanhússboltaiþróttir
séu teknar, er ástandiö enn
dapurlegra. Þar hafa konur
aldrei spilaö landsleik.
Karlar leiðbeina
og stjórna
Stærstu kveniþróttastjörnurn-
ar hér, eins og erlendis, eru þær
sem keppa i einstaklingsl-
þróttum, — fimleflcum, sundi,
frjálsum iþróttum og öörum I-
þróttum þar sem þær eru ekki
uppá aöra komnar. Hjá körlum
er þessu ögugt fariö, stórstjörn-
urnar eru flestar úr knattspyrn-
unni I Evrópu, og úr baseball og
amerlska fótboltanum I Banda-
rikjunum. Or hópiþróttunum.
Kannski er þetta ástæöan fyrir
litlum áhuga á hópiþróttum
kvenna hérlendis — mannfæðin er
slik, sérstaklega hjá iþrótta-
konunum, aö leiti þær einkum á
einstaklingsiþróttasviöiö, þá eru
hreinlega ekki nógu margar eftir
til aö bera uppi öflugt hópiþrótta-
starf. Þaö er ein ástæöa, og
ástæöan fyrir mannfæöinni er ef-
laust aö finna i þjóöfélagsgeröinni
islensku, þar sem allir vinna eins
og brjálæöingar, og uppeldinu aö
sjálfsögöu. Myndist einhvers
staöar tóm stund er þaö karl-
maöurinn sem fer i sport, ekki
konan. En yfir þessum málum
má eflaust velta vöngum enda-
laust.
Ekki hef ég nákvæmar tölur
yfir iþróttakennara á landinu, en
■veit þó aö á siöustu árum hafa Ut-
skrifast álfka margir kvenkyns
iþróttakennarar og karlkyns.
Samt er mæstum allt leiðbein-
andastarf I kvennaiþróttum (full-
orðinna) unniöaf karlmönnum, —
þeir þjálfa, sitja i stjórnum og
ráöum. Og stjórnir hinna al-
mennu iþróttafélaga, sem eru
bæöi fyrir karla og konur, eru
fylltar næstum alfariö af karl-
mönnum, og karlmennirnir
kvarta yfir þvi aö fá ekki kvenfólk
til starfa.
Átak
Agæt dæmi um mismuninn á
umfangi karl- og kveniþrótta hér
á landi er aö finna i þeim tveim i-
þróttagreinum, sem áöan voru
nefndar, handbolta og körfubolta.
Fjárhagsáætlun Handknatt-
leikssambands íslands fyrir þetta
ár, hljóðar upp á 124 milljónir
króna. Af öllum þessum mill-
jónum fara 9 I konurnar.
Alls taka 22 liö, i þremur
deildum, þátt i tslandsmótinu i
körfubolta karla. I kvennadeild-
inni eru þrjú liö.
Samt sem áöur er veriö aö gera
átak til aö efla báöar þessar i-
þróttagreinar. Á vegum Körfu-
knattleikssambandsins hefur
veriö skipuö nefnd til aö finna
leiðir til eflingar kvennakörfu-
boltans, meö þaö I huga aö halda
hér Polar Cup, Noröurlandamót,
áriö 1982. Og I mai á næsta ári er
ráögert aö handknattleikslands-
liöið taki þátt i forkeppni aö
heimsmeistaramóti kvenna.
Liöin þrjú, sem taka þátt i is-
landsmóti og bikarkeppni i körfu-
boltanum eru IR, KR og IS. Stór-
veldi i körfuboltanum, eins og
Valur, hefur ekki séö ástæöu til að
taka upp kvennadeild. Þessi þrjú
liö eru svipuö aö getu, nema hvaö
liö IS hefur veriö hvaö sterkast
þeirra uppá siökastiö. Keppnin i
vetur milli þessara þriggja liöa
gæti oröiö skemmtileg — og þá
einkum fyrir stúlkurnar sjálfar,
vegna þess aö áhorfendur aö
leikjum kvenfólksins eru sára-
fáir.
1 handboltanum eru fleiri liö,
eöa átta talsins, enda á hann sér
meiri hefö hérlendis en körfubolt-
inn. Liöin 1 fyrstu deild eru Fram,
Valur, FH, Vfkingur, KR,
Haukar, Þór, Akureyri og Akra-
nes. Fram-stúlkurnar unnu mótið
meö yfirburöum i fyrra, en ýmis-
legt bendir til aö keppnin veröi
jafnari i ár. Tvær styrkustu stoðir
Fram-liösins á siöasta ári, Jenný
Grétarsdóttir og Guöriöur Guö-
jónsdóttir veröa fjarverandi,
Jenný i' Utlöndum og Guöriöur i 1-
þróttakennaraskólanum aö Laug-
arvatni. FH-ingar hafa fengiö
Margréti Theódórsdóttur Ur
Haukum til liös viö sig og verða
liklega sterkar I vetur, og sömu-
leiöis Valur sem hefur ungu og
frisku liði á aö skipa. Þaö sama
má segja um Vikinga. Þessi
fjögur liö eiga liklega eftir að
berjast um titilinn, en KR-stúlk-
urnargætu komiöá óvart eins og i
fyrra.
Áhugaleysi
Þaö sama á viö um handbolt-
ann og körfuboltann i sambandi
viöáhorfendur. Þeir eru sárafáir,
ogfátt bendir til að einhver breyt-
ing verði á. Fjölmiölar gera
kvenfólkinu sáralitil skil. Iþrótta-
fréttaritarar, sem allir eru karl-
kyns, telja eflaust, og liklega
réttilega, aö takmarkaöur áhugi
sé meðal lesenda blaðanna á
kvennaiþróttum. Þvi miöur.
Einver góöur maöur sagöi aö
fólk iökaöi iþróttir af þremur
ástasöum. Sér til heilsubótar, sér
til ánægju, og til að skemmta
öörum. Ljóst er aö kvenfólk iökar
iþróttir af tveimur fyrri
ástæöunum, enekki þeirri þriöju.
Þvi fyrr sem breyting veröur á
þvi, þvi betra fyrir alla aðila.
Kjördæmisþing AlþýðufSokksins
í Norðuriandskjördæmi eystra
verður haldið á Hótel Varðborg Akureyri
laugardaginn 11. október og hefst kl. 10,30.
Til þingsins eru boöaöir allir aöalmenn og varamenn í
kjördæmisráöi. Alþýöufiokksins i kjördæminu. öllu Al-
þýöuflokksfólki i kjördæminu er gefinn kostur á aö sitja
þingiö meö málfrelsi og tillögurétti, en atkvæöisrétt hafa
aöeins þeir sem sæti eiga I kjördæmisráöi. Dagskrá þings-
ins veröur i aöalatriðum á þessa leiö.
1. Þingsetning.
2. Framsöguræður: Magnús H. Magnússon um stjórn-
málaviöhorfiö, Arni Gunnarsson um kjördæmismálefni.
Jón Heigason um kjaramál.
3. Skýrsla stjórnar kjördæmisráðsins.
4. Starfshópar munu aö framsöguræöum loknum taka til
starfa og fjalia um efni þeirra og landsmálin aimennt.
5. Almennar umræöur munu fara fram um framsögu-
ræöur og álitsgeröir starfshópa.
6. Kosningar.
7. Lögö veröa fram til kynningar drög aö nýrri reglugerö
fyrir kjördæmisráöiö.
Aætlaö er þinginu ljúki kl. 18.00 en um kvöldiö veröur
sameiginlegt boröhaid i Sjálfstæöishúsinu.
Formaöur kjördæmisráös
Snælaugur Stefánsson.