Helgarpósturinn - 04.09.1981, Side 20

20
Vaka og Menningarsjóður:
Jónas Jónasson og
Torkild Hansen meðal
höfunda
„Bókaútgáfan Vaka mun senda
frá sér 8—10 bækur á haust- og
jóla markaöinn á þessu fyrsta
starfsári sinu”, sagöi ólafur
Ragnarsson forstjtíri fyrirtækis-
ins I samtali viö Helgarpóstinn.
En eins og kunnugt er, sendi for-
lagiö frá sér sina fyrstu bók i vor
sem leiö, og gekk hún ágætlega aö
sögn ólafs.
Af btíkum Vöku skal fyrsta telja
fyrstu skáldsögu hins gtíökunna
útvarpsmanns Jónasar
Jónassonar, og er þaö jafnframt
fyrsta Islenska skáldsagan, sem
fyrirtækiö gefur út. Bókin heitir
Einbjörn Hansson og gerist i
Reykjaavik nútimans. Eöa eins
og Olafur sagöi, ,,þaö má oröa
þaö þannig, aö hún sé um mann-
inn f næsta húsi”. Jónas hefur
áöur sent frá sér tvær bækur, um
Einar miöilog barnabókina Polli,
ég og allir hinir, sem fékk verö-
laun sem besta frumsamda
barnabókin áriö 1975. Þá hefur
Jónas einnig skrifaö leikrit sem
flutt hafa veriö opinberlega.
Blaöamenn eru nokkuö áber-
andi meöal höfunda bóka Vöku,
og kannski ekki furöa, þar sem
ólafur Ragnarsson er sjálfur
gamall blaðamaöur. Bara Lenn-
on heitir bók, sem Illugi Jökuls-
son blaöamaöur á Timanum hef-
ur tekiö saman um æviferil,
skoöanir og tónlist Lennons. Er
þetta fyrsta bók Illuga. 1 bókar-
auka er upprifjun á bitlaæöinu á
Islandi, sem nokkrir blaöamenn
hafa unniö, þeirra á meðal
Guöjón okkar Arngrimsson á
Helgarpósti. Bókin er prýdd
fjölda mynda, innlendra sem
erlendra.
444 gátur. Glettnar þrautir fyrir
unga sem aidna, heitir bók frá
Politiken, sem Sigurveig Jóns-
dóttir blaöamaöur hefur þýtt og
staöfært. Af blaöamannabtíkum
skal svo loks nefna Eftiriætis-
rétturinn minn, sem Axel
Ammendrup, blaöamaöur á Visi
hefur tekiö saman. Þar gefa
fimmtiu þjóökunnir menn upp-
skriftina aö eftirlætisrétti þeirra
og leiöa lesendur i allan sannleika
um gerö þeirra. Þar koma viö
sögu stjórnmálamenn, sjónvarps-
og útvarpsmenn, landskunnir
sælkerar, auk fjölda annarra.
Sakamái aldarinnar heitir bók
eftir danska rithöfundinn Georg
V. Bengtson. Þar er sagt frá
frægustu sakamálum heimsins á
fyrri hluta þessarar aldar, og er
frásögnin bæöi læsileg og spenn-
andi. Þýöandi bókarinnar er Sig-
uröur Helgason. Siguröur þýöir
einnig aöra bók frá Vöku. Er þaö
barnabók, sem heitir Hús handa
okkur öiium.eftir danska rithöf-
undinn Töger Birkeland. Þetta er
léttog lifandi saga, sem lesin var
upp I útvarpinu i sumar.
Ekki vildi Ólafur greina frá
fledri bókum aö svo stöddu, en
þess má geta, aö bókin um
reynslu gislanna i tran veröur
endurútgefin, og aö þessu sinni
innbundin.
Bókaútgáfa Menningarsjóös
mun gefa út um þrettán bækur á
þessu ári og er þaö svipaöur titla-
fjöldi og í fyrra.aö sögn Hrólfs
Halldórssonar framkvæmda-
stjóra. Af bókum Menningarsjóðs
skal nefna Jens Munk eftir Tork-
ild Hansen, en sú bók gerist á tim-
um Jóns Indiafara. Þetta er
fyrsta bókin, sem kemur Ut á
Dario Fo í Iðnó:
Um fíknilyf
Dario Fo mun enn skemmta
reykviskum leikhúsgestum á
vetri komanda. Aö þessu sinni
er þaö Leikfélag Reykjavikur
sem ætiar aö taka verk eftir
hann til sýningar. Aö venju er
þaö farsi og fjallar þessi um
fikniefni, „á sprenghlægilegan
hátt, aö þvi er okkur finnst”,
eins og Þorsteinn Gunnarsson
ieikhússtjóri sagöi i samtali viö
Helgarptístinn. En meira vildi
Þorsteinn ekki segja um leikrit-
iö þaö, aö svo stöddu.
Leikár Leikfélgasins hefst 12.
september meö þviaö frumsýnt
veröur nýtt islenskt leikrit, Jói
eftir Kjartan Ragnarsson, sem
jafnframt er leikstjóri. Fjallar
þaö um fatlaðan pilt og
fjölskyldu hans. Næsta frum-
sýning veröur svo I lok október.
Er þaö leikrit eftir bandariska
höfundinn Eugene O’Neil og
hefur vinnuheitið Ymja álm-
viðir. 1 millitföinni veröa svo
tdkin upp fjögur stykki frá fyrra
ári, Rommi, Ofvitinn, Barn i
garöinum og Skornir
skammtar, revian vinsæla.
Þess má geta, aö hún hefur nú
veriö aukin og endurbætt og
verður sýnd I Austurbæjarbiói.
Þá hefur Gisli Rúnar Jónsson
tekið viö hlutverki Kjartans
Ragnarssonar, sem nú er i leyfi.
— GB.
1 nýrribók sinnilýsirMárta Tikkanen geöveiki sonar sins.
Ný bók eftir Mörtu Tikkanen:
Myrkrið, sem dýpkar gleðina
Finnska skáldkonan MSrta
Tikkanen, sem hér á landi er
þekktust fyrir bók sina Astarsaga
aldarinnar, þar sem hún iýsir lffi
sfnu meö alktíhólista, hefur sent
frá sér nýja bók, sem I lauslegri
þýöingu mætti gefa nafniö
Myrkriö, sem dýpkar gleðina.
Bókin fjaliar um son hennar, sem
varð mest fyrir baröinu á sam-
bandi foreldranna, soninn, sem
var sá eini, sem gat veitt henni þá
ást, sem hún þráöi. Þetta veröur
slfkt álag fyrir soninn, aö hann
veröur geöveikur.
í bókinni sem er röö kvæða skil-
greinir Tikkanen upplifun sina á
sjúkdómi sonarins, hún segir frá
baráttu sinni til aöbjarga honum,
þegar jafnvel læknar og hjúkr-
unarfóik fjýöi af hólmi.
Bókin f jallar um myrkrið, og
gleöin, sem er í titli bókarinnar,
kemir fram i siöasta kvæöi
bókarinnar, þegar sonurinn er
farinn aö ná heilsu á ný.
Föstudagur 4. september 1981 helgarpÓStUrinrL-
Islensku eftir Torkild Hansen og
þýöandi er Magnús heitinn
Kjartansson fyrrverandi ritstóri.
Tvær ljóöabækur koma út hjá
forlaginu.Þæreru eftirGuðmund
Inga Kristjánsson frá Kirkjubóli
og Jón úr Vör.
Griskar fornbókmenntir eru
lika á dagskrá. Út kemur bók,
sem hefur aö geyma þrjú ieikrit
um hetjur eftir Askilos, i þýöingu
Jóns Gíslasonar, fyrrverandi
skólastjóra. Leikritin þrjú heita
Prómeþeifur fjötraöur, Persar,
og Sjö gegn Þebu.
1 ár eru liöin eitt hundraö ár frá
fæöingu Stefáns Zweig og af þvi
tilefni veröa endurútgefnar tvær
af bókum hans, Manntafl I
þýöingu Þórarins Guönasonar og
Leyndarmál i þýöingu Jóns Sig-
urössonar frá Kaldaöarnesi.
Steindór Steindórsson frá
Hlööum sendir frá sér æviágrip
Islenskra náttúrufræöinga frá 16.
öld til loka þeirrar 19. Dr. Jakob
Jónsson sendir frá sér bók, sem
heitir Um Nýja Testamentiö.
Menningarsjóöur hefur gefiö út
bækur I samvinnu viö
Rannsóknarstofnun Háskólans I
bókmenntum og I ár kemur út bók
um sagnaritun á 17. og 18. öld eft-
ir Inga Sigurðsson. Þrettánda
bókin i Alfræöi Menningarsjóös
kemur einnig út. Hún er um dýra-
fræöi og er eftir örnólf Thorla-
cius.
Arsritin koma aö venju út. I
Andvara er höfuögrein um Þór-
berg Þóröarson eftir Sigfús Daöa-
son. Þá kemur út Almanak
Háskólans, og einnig Almanak
Þjóðvinafélagsins, en þvi fylgir
Arbók lslands.
Kortasaga Haraldar Sig-
urösson, fyrra bindi, er væntan-
iegt i endurútgáfu á þessu hausti.
Ýmislegtannaö er i uppsiglingu
hjá Menningarsjóöi, eins og
annaö bindi lslenskra
sjávarhátta eftir Lúövlk
Kristjánsson, og islenska oröa-
bókin er í endurskoöun, og mun
hún stækka verulega I næstu
útgáfu.
Skal þetta látið nægja af bóka-
fréttum I bili.
Nýbylgjusveitin Fall mun pirra iandann á næstunni.
Fall á uppleið
Breska nýbylgjuhljtímsveitin
The Fall er væntanleg til landsins
á næstunni og mun haida hér
þrenna tónleika.
Hljómsveitin kom fyrst fram I
mai 1977 og vakti þegar mikla at-
hygli, bæöi fyrir sviösframkomu
og ttínlistina sem þykir tíhefluö.
Einar Ben oröaöi þaö svo I sam-
tali viö Helgarpóstinn, aö
tsiendingar gætu ekki fengiö
pirraöri hljómsveit”.
The Fallhefur sentfrá sér fjór-
ar breiöskifur og hafa þær hlotiö
misjafnar viötökur. Þrátt fyrir
þaö er hún talin stefnumarkandi
fyrir þessa tegund tónlistar.
Aðalmaöur hljómsveitarinnar
er söngvarinn Mark E. Smith og
er sagt, aö hann stjórni henni eins
og einræðisherra. T.d. fá aörir
limir ekki aö vita hvaö þeir eiga
aö spila á tónleikum fyrr en
nokkrum mlnútum áöur en þeir
hefjast. Hinir biöa bara rólegir en
þrátt fyrir þaö eiga þeir allir jafn
mikiö í tónlistinni.
Eins og áöur segir, heldur Fall
þrenna tónleika hér. Þeir fyrstu
veröa miövikudaginn 9. septem-
ber á Hdtel Borg. Þá leika meö
þeim Bodies sem er sprottin upp
úr Utangarösmönnum og
Fræbbblarnir. Daginn eftir veröa
tónleikar á sama staö og þá leika
meö Q4U og Þeyr. Siöustu tón-
leikarnir veröa svo i Austur-
bæjarbiói laugardaginn 12. Þar
leika llka Micky Dean og Purrkur
Pillnikk.
Eitt af nýjustu verkum Asu „Fragiie'
aö listsinni.
Þaö sem ég varö fyrst var við,
þegar ég leitá verk hennar, var
aö hér er á ferö listamaður sem
tekur á viöfangsefnum sínum af
alvöru og vandvirkni. Asa sýnir
21 verk sem öll eru unnin I ull,
bómull og hör, utan 4 en þar
sleppir hún bómullinni, jú I einu
er silki.
Þegar litið er yfir myndirnar
þá veröur maður fljótlega þess
áskynja aö þær skiptast aö
megin inntaki I þrjá flokka.
Fyrst skal nefna þau verk sem
flokkast gætu undir fantasiur og
eru flestar þeirra mjög
skemmtilegar og vil ég nefna
myndir nr. 9 Endurfæðing, 15
Fjaðrafok og 10 Lúpinur en þar
fer listakonan á kostum. Þaö er
eftirtektarvert aö eitt form er
sem rauöur þráöur og er nær þvl
I öllum vertainum og þaö er hiö
fallega mynstursem hefur verið
landanum kunnugt af hnausa-
hleöslu gamalla torfbæja.
I framhaldi af þvi er ég kom-
inn aö öörum flokknum en þar
er um eins konar heimþrár-
myndir að ræða og finnst mér
mynd nr. 12 Sumarið eftir, og
frá siöasta ári nr. 11 dæmigerð
hvaö þetta varðar en þar eru
samankomin i einni mynd mörg
þau tákn sem eru endurtekin i
flestum hinna verkanna en það
er hnausahleðslumynstrið og
lamb og kemur það einna skýr-
Myndvefnaður á KJarvalsstöðum
Nú virðist sem haustvertií
myndlistarmanna sé aö hefjast
og nú um helgina opna hvorki
meira né minna en þrjár sýn-
ingar á Kjarvalsstööum. Hér er
um aö ræöa Septem hópinn,
Hallsteinn Sigurösson, mynd-
höggvari og Asa ólafsdóttir
myndvefari, en verk hennar
ætla ég aö gera hér aö umtals-
efni.
Þegar ég leit inn á Kjarvals-
staöi nú i vikunni var Asa
önnum kafin viö aö setja upp
sýningu slna, hægra megin i
anddyri hússins. Ása hefur
veriö búsett I Sviþjóð um
nokkurra ára skeiö og stundaöi
þar nám framan af en hefur nú
vinnustofu og vinnur sjálfstætt
astfram I myndinni Stökkiö ’79.
Mér dettur einna helst I hug að
þaö standi fyrir dulda löngun
listakonunnar til aö losa sig viö
fjötra hins jaröbundna og
veraldlega sem oft vill veröa
kunstnerum til trafala. Þaö er
mjög þess viröi að hafa þaö I
huga aö Asa hefur veriö I
nokkurskonar útlegð undan-
farin ár og ber aö hafa það I
huga þegar myndvefnaður
hennar er skoðaöur. Oft er eins
og maður sjái hlutina skýrarúr
fjarlægö, og sannast þaö best
hér. Sýningin opnar á laugar-
daginn 5. september kl. 14. og
stendur til 20. september.