Helgarpósturinn - 18.12.1981, Blaðsíða 2

Föstudagur 18. desember 1981 hí^lgarpásturinn
0 Dagbókin
farið, þvi konan skrapp i bæinn á
bilnum og kom heim meö þær
fregniraö keyrt heföi veriö á sig.
Var þó i fullum rétti og fær allt
tjóniö greitt Undirbjó æfinguna á
morgun og sofnaöi um hálf tvö
leytið.
sömu lifsreynslusögur breska
leikstjórans Peter Brook i hinni
merku bók hans The Emty Space.
Það sem gerir leikhúsiö nefnilega
svona spennandi er að þetta er
vinna meö lifandi fólki, þar verð-
ur ekki unnið á uppbyggilegan og
skemmtilegan háttnema vinna Ut
frá fólkinu sjálfu og með þvi á
staðnum hverju sinni. Þaö er
mikill léttir þegar maður finnur
oröið hjá sér öryggi til að vinna
þannig.
Siðasta klukkutimann asfi ég
bara með þeim þremur: Sölku,
Sigurlinu ogSteindóri, þ.e. Gunnu
Gísla, Möggu Helgu og Steina, at-
riðisem við höfum unnið þó nokk-
uð i áöur þegar Steindór snýr aft-
ur og gefur Sigurlinu skóna á Sig
urlinna, sem þá er dáinn og þegar
hann reynir við Sölku og gefur
henni hringinn. Það er mikill létt-
irað horfa á þessi atriði eftir alla
ringulreiðina á hópæfingunni og
þau leika atriðin eins og englar
aftur og aftur, smálagfæringar
hér og þar og Margrét Helga
grætur jafn fögrum tárum í hvert
skipti sem Steinþór fær henni
skóna. Makalaust fólk, leikarar
og unun að vinna með þeim, þeg-
ar hæfileikar, áhugi og gagn-
kvæmt traust er fyrir hendi.
í hádeginu kemur Tóta Sigga
með búningateikningarnar, það
er farið yfir þær allar með hópn-
um, sérhver persóna skoðuð og
rædd, mér virðist fólkið yfirleitt
nokkuð ánægt. Á þessu stigi
hugsa að sjálfsögðu allir fyrst og
fremst um sjálfa sig og ýmislegt
sem við höfum haldið opnu fram
að þessu vekur spurningar eins
og: Á hann að vera með gler-
augu? Verðum við þá ekki i stig-
vélum? Búningarnir eru unnir út
fráklæðnaði þess tima, sem verk-
ið gerist á, en við leyfum okkur
ákveðið frjálsræði, þegar svo ber
undir, við erum ekki að setja upp
sögulega heimildarsýningu. Ým-
islegt sem i raun mætti flokka
undir timaskekkju, getur komist
nær þvi að hafa þau áhrif sem
æskileg eru á leiksviðinu en endi-
lega sögulegu „réttu” hlutirnir.
Eftir æfinguna kemur reiðar-
slag vikunnar: Fjárhagsáætlun
borgarinnar hefur verið lögð
fram. Framlag til Borgarleik-
hússinssem var i lágmarki á yfir-
standandi ári og hefði þurft að ti-
faldast (þótt við geröum okkur
kannski ekki vonir um að slikt
fengist) hefur verið lækkað fyrir
næsta ár. Katastrófa! Verktaki
gaf greiðslufrest fram yfir ára-
mót i ljósi þess að þá yrði hægt að
greiða honum af fjárveitingu
næsta árs, nú nægir hún ekki einu
sinni fyrir skuldahalanum hvað
þá áframhakiandi vinnu. Akveðið
að efna til aukafundar i' leikhús-
ráði með byggingarnefnd hið
snarasta. Það er blóðugt, að allur
sá timi og sú orka sem Leikfé-
lagsfólk hefur á undanförnum ár-
um og áratugum lagt i húsbygg-
ingarmálin skuli enn ekki bera
árangur. Hvar er menningarleg
ábyrgðartilfinning borgaryfir-
valda? Takmarkið er þó enn opn-
un 1986. í fyrra var skotið upp
flugeldum á gamlárskvöld fyrir
nokkurn veginn þá upphæð, sem
dugað hefði til byggingu Borg-
arleikhúss eða var það áfengis-
salandaginnfyrir gamlársdag?A
að skora á þjóðina að notast við
stjörnuljósogsötra berjasafa iár
og gefa andvirði hins til leikhúss-
ins? Hvar er töfrasproti ævintýr-
anna? Hann er greinilega að
verða það eina, sem bjargað get-
ur málinu á þessum kaldranalegu
efnishyggjutimum, þegar ekkimá
lengur fjárfesta i andlegum verð-
mætum. Það er svo erfitt að
reikna út aröinn skilst manni. —
Kvöldiö ererilsamt. Reyni aö
vinna heimilisverk i klukkutima,
þvæ eina vél og skelli mér svo i
Þriðjudagur
Afæturhálf átta með Baldri. í
dag er leikhúsráösfundur. Þeir
eru vikulega á hverjum þriöju-
dagsmorgni. Tóta fer með Unni á
dagheimilið i dag, mikill léttir að
hafa endurheimt hana úr útlegð-
inni á Akureyri, þar sem hún hef-
ur verið undanfarnar fimm vikur
við að sviðsetja Dýrin i Hálsa-
skógi, en komin aftur i bili, þvi
frumsýning verður ekki fyrr en
eftir jól. Það tók óneitanlega
nokkuð á kraftana á meðan hiln
var i burtu að vera „einstæður
faðir”með tvö börn, vera á kafi i
hinni viðamiklu Sölku-sýningu og
stjóma auk þess leikhúsinu, þó i
raun sé það kannski það auðveld-
asta af þessu þrennu þessa dag-
ana. Kollegi Þorsteinn annast
meirihlutann af daglegu amstri
meðan ég vinn i Sölku auk þess
æm Leikfélagið nýturþess að hafa
frábæran framkvæmdastjóra,
Tómas Zoega. Leikhúsráösfund-
urinn án stórákvarðana, þó end-
anlega gengið frá ráðningu leik-
stjóra að siðasta verkefni vetrar-
ins, irska leikritinu Translations
eftir Brian Friel. Rætt um nokkur
væntanleg verkefni næsta leikárs
og hlut LR i Listahátið i' vor, en
þar sem allar þær bollaleggingar
eru leyndarmál i bili, er ekki
meira um fundinn að segja.
Oti er óbærilega kalt og þvi
miðurer ástandið litið betra inni.
A æfingunni kemur i ljós að þetta
er einn af þeim ógæfudögum,
beear ekki tekst að ná udd hita i
hitalögnum hússins vegna frosts
og iskalt alls staðar i húsinu.
Leikararnir dúða sig i úlpur og
trefla, idag ættuþeirað geta lifað
sig vel inn i frosthörkur og skjól-
leysi hreysEinna á öseyri. 1 raun
er fólki ekki boölegt að vinna viö
slikar aðstæður, ekki síst þar sem
atriðin i dag eru fremur kyrrstæð
og fámenn og litill hamagangur á
sviðinu. En viö þraukum til
klukkan þrjú.
Eftir æfinguna tek ég Unni af
dagheimilinu og leyfi henni að
koma með mér inn á smiðaverk-
stæði, sem er inni i Súðarvogi.
Ætla að skoða leikmyndina og gá
hvernig gengur, hún er væntan-
lega á sviðið eftir helgina. Að
sjálfsögðu hefur allt staðist sem
smiðirnirlofuðu, sú deild er í góð-
um höndum Ragnars Hólmars-
sonar og félaga. Reyndar er erfitt
að gera sér grein fyrir öllu fyrr en
myndin er komin á sviðið, en bní-
in hans Bogesens virðist ætla að
koma vel út. Við ræðum um,
hvort við'gætum sleppt þvi að
hafa handrið á brúnni eins og gert
hafði veriö ráð fyrir i' módeli, er-
um sammála um að reyna að
sleppa þvi, svo framarlega sem
leikararnir treysta sér tilað leika
þar án þess, en hæst er brúin tæp-
ir 2 metrar. Dóttir min leyfir sér
að lýsa þviyfir skýrtog skorinort
að þeir hafi ekki vandað sig nóg,
þetta séallt „beyglaö”. En svona
á það nú einu sinni að vera, ieik-
hússmiði er stundum svo undar-
leg.
Sæki Baldur i vinnuna á heim-
leiöinni, hann vinnur sem sendill
þrisvar iviku. Um kvöldið er for-
eldrafundur á Osi, það kemur i
hlut Tótu að fara núna. siálfur
geng ég frá með börnunum, les
fyrir Unni og hlýði Baldri yfir
boðoröin tiu. Blaða i bibliusögun-
um hans ileiöinni og kemst aö þvi
aö viökomandi kennslubók hljóti
að vera óbærilega leiðinieg fyrir
Æfing á Sölku Völku — f.v. Steindór Hjörleifsson, Guðrún Snæfriöur Gfsladóttir, sem leikur Sölku,
Hanna Maria Karlsdóttir, Sigurður Karisson, Sigrfður Hagalfn og Soffia Jakobsdóttir: Kafiinn sem
fjallar um hina pólitisku vakningu f plássinu og við Þorsteinn áttum f einna mestum vandræðum með i
leikgerðinni virðist ætla að ganga upp.
Stefán, Tóta og börnin Unnur ösp og Baldur f eldhúsinu heima að loknu dagsverki.
10 ára börn. Mér sýnist hún
reyndar sú sama og ég las sjálfur
i gamla daga. Skrýtið! Eins og
mér fannst alltaf gaman að
bibliusögum. Hann fellst á aö
passa systur sina seinna um
kvöldið og ég þeytist i bæinn og
vinn með búningateiknaran-
um i klukkutima, þvi að við ætl-
um að sýna leikurunum teikning-
arnar næsta dag. Við Tóta hitt-
umst þar eftir ós-fundinn og
kvöldinu lýkur i ánægjulegum fé-
lagsskap bandarisku sendiherra-
hjónanna, sem hingað eru ný-
komin og hafa hóað f okkur ásamt
Þorsteini og Vallý, Kjartani
Ragnars og Gunnu As. Sendi-
herrahjónin höfðu verið að sjá
Jóa um kvöldið, mjög hrifin.
Setið við notalegt rabb fram til
klukkan tvö og brandaramir
fljúga. Kjartan og Guðrún ný-
komin úr þriggja mánaða ferða-
lagi um Evrópuog Bandari'kin og
frá mörgu að segja og þau
Brement-hjón vfðförul, viðfelldin
og með einlægan áhuga á menn-
ingarmálum, enda er hún fyrr-
verandi leikkona, nú rithöfundur
og hann greinilega málasjenf,
flytur reiprennandi ræður á is-
lensku eftir tveggja mánaða dvöl
hér.
Miðvikudagur
í dag er aðeins hlýrra í húsinu
en i gær, þó langtfrá þvi aö vera
viðunandi. 1 dag er strembin æf-
ing. Fyrsta æfingin á stofnfundi
verklýösfélagsins á Óseyri. Tólf
til fjórtán leikarar á sviðinu i
fimmtimaæfingu þar sem éndur-
taka þarf tiu tuttugu og þrjátiu
sinnum sömu hlutina, þvi að allt-
af þarf að líta i ný horn, fá öllum
verk að vinna, skapa lif, átök og
eldmóð hugsjónanna á sviðinu.
Þótt æfingin sé þreytandi er hún
skemmtileg frá minu sjónar-
horni. Ég minnist þess þegar
maður var aö stiga sin fyrstu spor
i leikstjórn og reyndi að vinna
fyrirfram heima út hreyfingar og
hegðunpersónanna og rak sig svo
á það, þegar á sviðið var komið,
að þótt krossar á pappir eöa rak-
bursti og eldspýtustokkur færðu
sig eins og hæstvirtum leikstjóra
þóknaðist á grunnplani af sviðinu,
fór allt úr skoröum þegar gera
átti sömu hluti með leikurunum.
Þeir voru misstórir, hreyfðu sig
mishratt, höfðu mishátt osfrv.
þannig að útkoman varð gjörólik
þvi sem til stóð. Það var lika
skemmtilegt að lesa nokkrum
mánuðum seinna nákvæmlega