Helgarpósturinn - 29.01.1982, Qupperneq 11

11
hol/Jrirpncztl irinn Föstudagur 29. janúar 1982
Hringborðsumræður 4
H: Já, þetta á að gerast innan mögu-
legra fjárhagsmarka Sjónvarpsins.
HP: Merkir þetta að Sjónvarpið hefur
tekið upp nýja stefnu og að i stað eins
stórs verks eins og t.d. Snorra á s.l. ári,
verði i staðinn leitast við að gera fleiri
minni verk?
H: Ég veit nú ekki alveg við hvað menn
eiga þegar þeir tala um „stefnu” Sjón-
varpsins i þessum efnum, en það má
kannski kalla það stefnu núna, að það
verður ekkert stórverk af þvi tagi sem
Snorri Sturluson var á næstunni. Það er
að minnsta kosti ekki sjáanlegt. Snorri
var gerður i tilefni af vissum hátiðisdegi
og ég held að menn hafi verið sammála
um að þvi þyrfti að gera einhver skil, þó
menn hafi svo ekki verið sammála um
það, hvernig hafi tekist til, en það verður
jafnan þannig. Mannanna verk eru dæmd
misjafnlega. En hér er ekki í rauninni um
að ræða framkvæmd á „stefnu”, þó það
viröist svo. Ég spyr: Hvaða stefnu fylgja
leikhúsin? Fylgja þaueinhverri ákveöinni
stefnu sem maður sér birtast i hverju
leikverki? Fylgja þau stefnu um þaö hve
mörg islensk leikrit skuli vera á móti
hverju erlendu, eða öfugt? Hver er stefna
leikhússins — t.d. Iðnó?
JH: Það hlýtur að vera stefna leikhúsa
og þá ekki siður Sjónvarpsins, að fjaila
um eitthvaö sem kemur áhrofendunum
við, að þaðsé fjallaðum eitthvað sem á á-
horfandanum brennu.
H: Einmitt. Stefnan er aö halda uppi
góðri list, er það ekki?
ÞJ: Hinrik, má ég spyrja þig, hverju
myndir þú vilja breyta hjá Sjónvarpinu til
að ná þeim markmiðum sem þú hefur
nefnt hér.
H: Ég vildi gjarna vilja fá meiri
peninga, með þvi að hækka afnotagjöldin,
ef að það dæmist vera sú aðferð sem á að
nota. Og ég myndi vilja breyta fyrir-
komulagi afnotagjaldanna. Sjónvarpið er
fjölmiðill sem allir nota og þvi fyndist
mér rétt að hafa þetta nefskatt.
JH: Er ekki dáldið hæpið að vera með
þetta Útvarpsráö sem ráðandi aðila i
dagskrármyndun, ber þetta ekki keim af
ritskoðun?
H: Ég veit það ekki. Kitskoðun? Það
getur vel verið. Útvarpsráð getur náttúr-
lega starfað á ýmsan máta. Það má hugsa
sér að það starfi annars vegar sem um-
sjónaraðili með framkvæmdri dagskrá og
á hinn bóginn umsjónaraðili með gerð
dagskrár eins og það er núna. Það er i
sjálfu sér ekki óeðlilegt að það starfi eins
og nú er, þó get ég mjög vel hugsað mér
að hlutverk þess beindist frekar að eftir-
liti dagskrár.
ÞJ: Væri ekki skynsamlegra að Út-
varpsráð fjallaði meira um dagskrána
eftir á, en að dagskrárstjórar fengju
meiri völd til að framfylgja sinni stefnu
og það án þessarar ihlutunar pólitisku
flokkanna sem Útvarpsráð skipa?
H: Það má vel vera. En það hefur ekki
verið neinum vandkvæðum bundið að
gera dagskrártillögur til útvarpsráðs
hverju sinni. Þeim hefur jafnan verið
mætt af velvilja. Það eru enda ekki mörg
dæmi um það að tillögur dagskrárstjóra
hafi verið felldar.
ÞJ: Þannig að dagskrárstjóri hefur
raunverulega völd til að setja fram sina
stefnu?
H: Já.
HP: Getur verið að samningar sem
Sjónvarpið hefur gert við utanaðkomandi
aðila, svo sem leikara, standi stofnuninni
fyrir þrifum —aðframleiðsla leikins efnis
sé of dýr vegna verkkostnaðar?
H: Leikið efni er það dýrasta sem við
búum til, en þvi ræður fleira heldur en
samningar við leikara. Það er almennur
misskilningur að helsti kostnaðarliður
við gerð eins leikverks sé laun leikara.
Það þarf ekki að vera raunin — getur
verið það i vissum tilvikum — en er engin
regla. Samningar við leikara eru aðeins
kjarasamningar eins og þeir ganga og
gerast og mönnum kunna aö þykja þeir
háir eða lágir eftir atvikum. En það er svo
margt fleira sem kemur til. Hvernig
verkiðer sviðsett. Hvernig leikmyndin er
o.s.frv. Samningar leikara einir og út af
fyrir sig, hafa ekki staðið leiklistarstarfi i
Sjónvarpinu fyrir þrifum. En samt sem
áður er þetta dýr vinna og það þarf mikla
peninga til að ráðast i hana.
HP: Finnstþérkoma til mála að setja á
stofn sérstakt Sjónvarpsleikhús, ráða
nokkra leikara til Sjónvarpsins?
H: Það þyrfti nú að kanna það náið
áður heldur en að i það yrði ráðist. En þau
laun til leikara sem Sjónvarpið greiðir,
eru það mikill kostnaðarliður að þau
jafngilda þónokkrum stöðugildum. Ég
geri reyndar ráð fyrir, að það yrði nóg
fyrir slikan leikflokk að gera, og að leik-
arar ráðnir að Sjónvarpinu nýttust jafnt i
leikverkum sem skemmtiþáttum og öðru
sliku.
JH: Ég held nú að það væri varasamt
að ráða leikara fast til Sjónvarpsins —
ekki nema þá til skammst tima. Það
mætti frekar hugsa sér meiri samvinnu
milli leikhússins og Sjónvarpsins.
H: Égheld nú að það hafi einmitt verið
með þeim hætti við þær sjónvarpsstöðvar
þar sem leikarar hafa verið fastráðnir, að
þeir hafa verið ráðnir til tiltölulega
skamms tima, eins eöa tveggja ára,og
hafa svo horfið aftur að stöðum sinum i
leikhúsinu, eða þar sem þeir voru áður.
Það er erfitt aðhugsasér þetta örðuvisi —
ef um slfkar ráðningar verður hugsað, þá
get ég ekki séð það fyrir mér, nema þá til
tiltölulega skamms tima.
HP: Eraukiösamstarf Sjónvarpsog
kvikm vndagerðarmanna á einhvern hátt i
bigerð?
H: Nei, en það mætti gjarna vera, það
er engin spurning um það. Við höfum
núna fyrirliggjandi áætlun fyrir árið 1982
og við eigum að geta unniö eftir henni.
Hvernig tekst að framkvæma hana, er svo
annað mál. En svona snemma á árinu er
ekki ástæða til annars en að vona það
besta.
ÞJ: Hvað segirðu um að ýta undir
frumkvæöi starfsmanna, t.d. dagskrár-
gerðarmanna og kvikmyndatökumanna,
að þeir beri aukna ábyrgð á verkefninu —
að þeir hafi meiri möguleika á að koma
með eigin hugmyndir, sem þeir svo leggi
sinn metnað i og geta tekið ábyrgð á?
H: Ég er ekki viss um að ég skilji þig..
þaðersifellt taiað um ábyrgð, ogþaöer
ágætt, en ég veit ekki hvernig menn hugsa
sér þetta — segjum að það komi tillögur
og uppástungur að úr ýmsum áttum og
svo framkvæmir einhver einn aðili
verkiö. Ber hann þá ábyrgð á þessari
uppástungu margra?
ÞJ: Ef hann hefur fengið verkefnið og
hefur verið látinn skila þvi, þá hlýtur það
að vera. En ég á nú við það, að það verði
t.d. sett á fót tökulið innan sjónvarpsins
sem fengi þá meira frumkvæði og gæti þá
frekar lagt metnað sinn i' verkiö heldur en
nú er.
II: Ef þúáttviöaðtillögureigi að verða
til i nefndum þá hefur t.d. áætlunin fyrir
1982 einmitt orðið til með þeim hætti —
hluti af starfsliði hverrar deildar eyddi
heilum degi, nei sjálfsagt miklu lengri
tima, i að koma með tillögur að dagskrár-
gerð og útkoman er niðurstaða þess. Og
þannig held ég að flestar áætlanir verði
til. Menn ræða saman og draga siðan álit
sin saman i niðurstöðu.Égá sjálfur ákaf-
lega litið i þvi sem birtist siðan sem áætl-
un ársins 1982.
HP: Er uppi vilji innan Sjónvarpsins
núna að mæta þessari vídeó-þróun sem
enginn virðist hafa séð fyrir?
II: Já, menn ræða náttúrlega margt um
þessa vídeó-þróun. Þessari þróun verður
ekki snúið við. Þetta mun verða á meðal
okkar áfram, er sambærilegt við þá þróun
sem hefur orðið á sviði hljómílutnings.
Þetta mun breytast og veröa handhægara
— en verður áfram til staðar og aðgengi-
legt hverjum sem er. Hvernig mætir
sjónvarpið þessu? Ég held að það séu
þrjár eða f jórar aöalleiðir sem Sjónvarpið
geturfarið. 1 fyrsta lagi stóraukin innlend
þjónusta. 1 öðru lagi getur það stóraukið
beina móttöku þátta gegnum gervitungl
og i þriðja lagi þá getur það haft á boð-
stólum sina eigin kasettu-íramleiðslu
fyrir þennan markaö, sem er þá byggður
á aukinni innlendri framleiðslu. Ég held
að það sé aðallega þetta, sem Sjónvarpið
getur gert til að mæta þessari þróun.
ÞJ : Já — manni finnst að það hljóti að
vera komið að þvi að Sjónvarpið sýni af
sér aukið frumkvæði og leiti eftir sam-
vinnu við kvikmyndagerðarmenn utan
stofnunarinnar. Reyndar er það svo, að
mér skilst að ílestir starfsmenn kvik-
myndadeildar séu hættir hjá Sjónvarpinu
— ég veit ekki nákvæmlega hvernig á-
standið er núna — en mér skilst að það sé
næsta litil kunnátta eftir innan veggja
Sjónvarpsins. Hvers vegna þá ekki að
stiga skrefið til fulls og hafa miklu meiri
samvinnu við utanaðkomandi aðila; kvik-
myndagerðarmenn, leikara og þá aðra
sem hafaeitthvaðfram að færa og athuga
með sliku starfi, hvort gæöin aukist ekki?
II: Ég get verið sammála þér um þær
einkaframtakshugmyndir sem þú setur
fram, en sjálfur er ég þrátt fyrir allt það
mikill kerfishundur, að ég vil helst að það
fólk sem er fastráðið við þessa stofnun
hafi nóg að gera og þess vegna held ég
mér við það, að þau verkefni sem helst
þykja bitastæð, að þeim sé ekki alfarið ýtt
frá föstum starfsmönnum stofnunarinnar
og þeim aðeins látið eftir það sem
flokkast undir rútinuna. Ég er ekki sam-
mála þvi, að það sé engin fagþekking eftir
við stofnunina, þótt mannaskipti hafi
verið þar tið. Það kemur maður i manns
stað.
Jll: Mér virðist nú af þvi sem maður
hefur séð af Sjónvarpinu siðustu árin, aö
þetta hafi verið allt of mikið bundið við
það sem ég kalla bara ómerkilega fram-
leiðslu — sköpunarlega séð. Það vantar á-
berandi metnað sem miðar að þvi að
yrkja á myndmáli. Ég sé ekkert á móti
þvi að þessi miðill sé þróaður þannig að
þangað geti komiö menn sem eru með
hugmyndir og að þá sé þessi miðill tilbú-
inn til að þjóna þeim — hafi þeir eitthvað
fram að færa sem vit er i og stofnunin
getur fleytt áfram með sinni tækni og
mannskap. En ég skil auðvitað sjónarmið
Hinriks, að stofnunin eigi að hafa þann
metnaö lika að framleiöa af eigin hvöt-
um. Ég sé ekkert á móti þvi að stórauka
samvinnu við fólk utan stofnunarinnar —
og eins þá aö fá þangað i'ólk til þess að
nota hana.
II: Þaö er ekkert metnaöarmál út af
fyrir sig, aö hugmyndirnar komi endilega
innan frá. En það er eölilegt að þær geri
þaö i flestum tilfellum. Það gildir einfald-
lega um þetta, að það er sama hvaðan
gott kemur. En eins og svo oft, þá er þetta
fyrst og fremst peningamál. Vitanlega er
það ekkert höfuöatriði hvaðan hugmynd
kemur eða hvort hún er unnin innan
stofnunar eða utan þegar allt kemur til
alls.
Jll: Ég hef á tilfinningunni að Sjón-
varpið sé haldið einhvers konar tækni-
hroka —stórorð aðsegja —en mér finnst
þetta samt. Sjónvarpið á ekki að vera
neitt annaö en miðill fyrir fólk sem vill
koma hugmyndum á framíæri. Þetta
apparat er náttúrlega ekki annað en eins
konar prentsmiöja — tæknin á að koma
númer tvö en hugmyndirnar númer eitt.
ÞJ: Það getur þó gerst, að tæknin taki
völdin af fólkinu, eins og ég held að sé að
gerast á Sjónvarpinu. Núna siðustu mán-
uðina hafa menn verið að leggja þar inn
vídeo-kerfi,upptökukerii og manni verður
á að spyrja hvers vegna ekki séu keyptar
kvikmyndatökuvélar og klippiborö og slik
áhöld sem þarf til að vinna kvikmyndir
eins og þær hala verið unnar og eins og
þær verða unnar. Það er eins og komnar
se’u upp hugmyndir um að elektróníski út-
búnaðurinn leysi lólk undan þeirri vinnu
sem felst i þvi að taka myndir, lýsa og
hljóðsetja og'að nú sé allt i einu hægt að
ýta á takka og þá er komin mynd og svo
ýtir maður bara á anna’n takka og hókus
pókus það er búið að klippa. En þetta er
ekki svona einfalt. Ég er dálitið hræddur
um að Sjónvarpið sé á villigötum i þessum
efnum, einblini á eða hafi fengið oftrú á
þessari elektrómsku upptökuleiö. Ég er
ekki innangarðsmaður, en mér virðist aö
þaðséhætta á þviað tæknin taki völdin og
skapandi kraftar verði undir.
H: út af fyrir sig held ég að sé ekki
hætta á þvi að vídeó-tæknin taki völdin
frekar en kvikmyndatæknin. En ég vil
taka fram.að það álit sem uppi hefur verið
innan Sjónvarpsins um að videó-tæknin
myndi alfarið taka yíir kvikmyndatækn-
ina — ég hef ekki verið sammála þvi.
HP: Það eru semsagt ekki lengur ráðn-
ir kvikmyndatökumenn að Sjónvarpinu,
heldur þurfa menn að vera útvarps-
virkjar eða simvirkjar?
II: Það er miklu nær aö tala við verk-
fræöinginn um tæknimál þessarar stofn-
unar og þá stefnu sem þar er ráðandi. Ég
hef skýrt frá minni skoðun.
ÞJ: Fyrir nokkrum dögum var auglýst
eftir myndatökumanni og það var tekið
fram i auglýsingu Sjónvarpsins að við-
komandi þyrfti að vera útvarps- eða sim-
virki. Það var hvergi minnst á kvik-
myndatöku. Þelta er hneyksli, sem ekki á
að líðast.
JH: Já, þótt þetta sé ekki Hinriks mál
alfarið, þá kemst maður ekki hjá aö nefna
þessa þróun — það virðist miklu meira
hugsað um einhverja fingra-kunnáttu,
fremur en þekkingu á byggingu myndefn-
is og þess háttar hlutum. Hugsunin á bak
viðhvert verk hlýtur að vera miklu meira
aðalmál, heldur en aö kunna á einhverja
takka.
ÞJ: Geta y firmenn Sjónvarps gert eitt-
hvað til þess að sanníæra stjórnvöld um
nauðsyn þess að Sjónvarpið íái meira
fjármagn og útvega þvi þær aðstæður sem
þarf til að framleiöa innlent efni — hafa
allar leiðir verið reyndar i þessum efn-
um?
II: Ja.það eru kannski einhverjar leiðir
eftir sem maöur hefur ekki komið auga á.
Ég tel að bæði embættismenn og Útvarps-
ráð hafi lagst á eitt varðandi það að gera
ráðamönnum ljóst hvernig ástatt hafi
verið i Sjónvarpinu á liönum árum og ég
held að þaö veröi varla mikiö meira gert i
þeim efnum.
Handmenntaskólinn
Við bjóðum þér upp á námskeið i heima-
námi i:
1. Teiknun og málun 1. önn (frá 12 ára): Linuteikning,
skissun, isómetria.ljós og skuggi, uppstilling, hluta-
teikning, umhverfisteikning.
2. Teiknun og málun 2. önn (frá 12 ára) (fyrir nemcndur
sem hafa lokið 1. önn): f jarvidd, mynduppbygging,
höfuðteikning, plöntuteikning, teikning manns-
likamans.
:i. Barnanámskeið 7—12 ára: TFL: Teiknun, föndur,
brúðuleikhús.
4. Barnanámskeið 7—12 ára: TF: Teiknun og föndur.
5. Barnanámskeið 7—12 ára: TL: Teiknun og brúöuleik-
hús.
(!. Barnanámskeið 7—12 ára: T: Teiknun.
7. Barnanámskeið 6 ára: 6B: Teiknun og föndur.
8. Námskeið i skutlugerð fyrir alla aldursflokka.
9. Námskeið iskrautskrift (frá 15ára).
10. Námskeið i skiita- og leturgerð (frá 15 ára),
Innritun stendur yfir
Frekari upplýsingar i sima 27644 eða að Veltusundi 3, 2.
hæð, Reykjavik.
Ég óska eftir að:
fá sent kynningarrh HMf már að Éostnaðaria—u □
fó sent I póstkröfu námskeíð 1LJ - 20 - 3D - 4D - 5D -
— — __ ,no)( . .nsri n’ul'
Nafn:
Heimilisfang:
HANDMENNTASKÓLI ÍSLANE