Helgarpósturinn - 29.01.1982, Qupperneq 18

iOnej Tjpebjtsön* 1
* .« * '
or\ep\sd
18
Föstudaaur 29.
Falleq ástarsaga
Þjóöleikhúsiö sýnir Uppgjöriö
— eöa hvernig ung kona kemst i
vanda og gerir upp hug sinn —
eftir Gunnar Gunnarsson. Leik-
stjóri: Sigmundur Örn Arn-
haft nána samvinnu við leikhóp-
inn allan timann, sérstaklega þó
Guðmund Magnússon sem nú
kemur i fyrsta sinn fram á sviði
eftir ab hann fatlaðist.
p -
Leik/ist
eftir Sigurd Svavarsson
°9 Gunnlaug Astgeirsson
grimsson. Tónlist: Karólina Ei-
riksdóttir. I.eikendur: Edda
Þórarinsdóttir og Guömundur
Magnússon.
Þjóðleikhúsiö hefur nú hafiö
sýningar á 30 minútna löngum
leikþætti sem unninn var i stofn-
uninni i tilefni af ári íatlaðra.
Ætlunin er aö gera viðreist og
sýna verkið i skólum og á vinnu-
stöðum næstu mánuðina. Gunn-
ar Gunnarsson er skrifaöur
fyrir verkinu en hann mun hafa
Uppgjörið er hugljúf litii ást-
arsaga. Þar segir af kynnum
þeirra Bárðar og Hallgerðar.
Bárður er íyrrum sjómaöur
sem bundinn er viö hjólastól eft-
ir að hafa falliö ofanaf frysti-
hússþaki. Hallgeröur stundar
nám i vélaverkfræöi og býr með
öldruðum föður sinum. Þau eru
um þritugt,heldur ólik að allri
gerð, hann kátur og kjarkmikill
en hún alvörugefin og næsta ó-
örugg. Fyrst i staö er samband
þeirra nokkuð þvingað, einkum
er þó Hallgerður tvistigandi.
Kemur þar einkum tvennt til:
hún hefur slæma reynslu af
karlmönnum frá fyrri tiö og er
þar að auki haldin öryggisleysi
þvi sem svo margir fyllast er
þeir þurfa að umgangast fatlaöa
náiö. Hún er lengi vel óviss meö
þær tilfinningar sem hún ber til
Bárðar. Elska ég hann eða vor-
kenni ég honum aðeins? — En
þau ná að sjálfsögðu saman að
lokum og i raun geta erliðleikar
þeirra tilhugalifs vart talist
meiri en almennt gerist. Það
virðist t.a.m. ekki hafa nein á-
hrif þó þau séu menntunarlega
rækilega aðskilin.
Sagan sem þau Báröur og
Hallgerður rifja upp i Uppgjöri
er látlaus og mjög hófstillt, i
raun fyrst og fremst falleg.
Leikendunum tókst jafnframt
bærilega að skila þeirri hlýju
sem rikir i samskiptum elsk-
endanna. Hlutverk Hallgerðar
er vandmeðfarið og gerir tals-
verðar kröfur til leikarans sem
Guðmundur Magnússon i Upp-
gjörinu — þarft verk og ekki á
Guðmundi að sjá að hann hafi
verið fjarri leiksviði i alliangan
tima segir Sigurður m.a. i um-
sögn sinni.
Eddu Þórarinsdóttur tókst fylli-
lega að uppfylla. Báröur er kar-
akter sem áhorfendur munu æ-
tið taka vel. Hann er sjálfsör-
uggur og i meira lagi spaug-
Jie/garpásturinn—
samur og fær enda stöðugt umb-
un fyrir. Guðmundi tekst mæta-
vel að skila þessum náunga og
það var ekki á honum að sjá að
hann hafi verið fjarri leiksviði
um alllangan tima.
Texti Gunnars Gunnarssonar
virtist i alla staði hinn vandað-
asti, á köflum sérlega hnyttinn
og skemmtilegur. Hiö sama má
segja um uppfærsluna i heild
sinni sem var góð i alla staði og
hnökralaus. Tónlistin var jafn-
framt mjög áheyrileg.bæði hlut-
ur Karólinu og Óskars Ingólfs-
sonar sem flutti hana.
Þjóðleikhúsið er þarna komið
með þarft verk sem vissulega á
erindi inn á sem flesta vinnu-
staði og stofnanir; vonandi
bregðast forráðamenn slikra
fyrirbæra fljótt og vel viö. For-
vitnilegt verður að fylgjast með
ferðum Guðmundar i hjóla-
stólnum milli þessara staða og
væntanlega verða fleiri þrösk-
uldar i vegi hans en hindranir
þær sem þau Bárður og Hall-
gerður mættu á ástarbrautinni.
SS
TVÆR FYRIR BÖRNIN:
Sýningin á Súrmjólk með sultu
— börn allt niður fyrir þriggja
ára aldur geta skemmt sér kon-
unglega, segir Gunnlaugur m.a.
i umsögn sinni.
Morgunærsl
á syfjuðu
heimiJl
Alþýðuleikhúsið— Pældiðí
liópurinn:
Súrmjólk mcð sultu — ævintýri
í alvöru.
tlöfundur: Bcrtil Almark o.fl.
Þýðing: Jórunn Sigurðardóttir.
Ijeikstjdri: Thomas Ahrens
Leikmynd: og búningar: Grétar
Reynisson.
Leikendur: Sigfús Már Péturs-
son, Jórunn Sigurðardottir,
Margrét ólafsdóttir, Gunnar
Kafn Guðm undsson, Guðlaug
Maria Bjarnadóttir, Thomas
Alirens.
Súrmjólk með sultu er barna-
leikritsem ættað er úr Sviþjóð.
Þaö var samið af barnaleikhús-
hóp við borgarleikhúsiö i Gauta-
borg undir stjórn Bertil Almark.
Leikurinn mun hafa verið sýnd-
ur um öll Noröurlönd.
Þó aö leikritið sé frá Sviþjóð
er það samt alls ekki staðbundið
á nokkurn hátt, gæti gerst hvar
sem er.
Þaðersunnudagsmorgunn hjá
fjögurra manna og eins hunds
fjölskyldu. Fólkið er að tinast á
lappir og foreldrarnir eru ekki
beinlinis geislandi af lifsfjöri
yfir komu nýs dags. bau eru
grútsyfjuð og hálf rotuð til að
byrja með að minnsta kosti. En
það verður ekki sagtum börnin.
Þau eru stelpan Jóhanna sem af
fjölskyldunni er stundum kölluð
„hryllingurinn” sjö ára, og
strákurinn Sigmundur Hlynur
sem er sennilega rétt að skriða
yfir á annað árið. Hundurinn
Hamlet hefureinnig veigamiklu
hlutverki að gegna i heimilislif-
inu.
Grunnþema leiksins er af-
brýðisemi Jóhönnu vegna þess
að foreldrarnir sýna henni alls
ekki eins mikla athygli og litla
barninu. Þessi afbrýðisemi
bitnar þóekki á bróðurnum eins
og oft vill verða heldur kemur
hún fram í ýmsum örþrifa-
ráðum sem hún gripur tU, til
þess að ná athygli foreldranna.
Eru þessi uppátæki meginuppi-
staðan i ærslum leiksins.
Leikurinn gerir ser einnig
góðan mat úr ýmsum hvers-
dagsatvikum sem gerast eða
geta að minnsta kosti gerst á
öllum heimilum þar sem börn
eru.
Meginmarkmið leiksins er
annars að skemmta börnum
eina dagstund og tekst það
ágætlega með hæfilegri blöndu
af skrýtnum uppátækjum og vel
þekkjanlegum heimilisatvikum.
Boðskapur verksins er langt frá
því að vera uppáþrengjandi en
hann er þegar allt kemur til alls
aðaluppistaðan i allri uppeldis-
fræði: Verið góð við börnin og
sýnið þeim hæfilega athygli. Og
eru ekki allir sammála um þaðv
Hinsvegar getur praxisinn verið
dálitið erfiður i framkvæmd.
Það er ekki hægt að segja að
það fari fram sérstakur stjörnu-
leikur i þessari sýningu, en þar-
fyrir skila allir leikendur sinu
verki ákaflega skilmerkilega.
Þaö er helst að hundurinn i
meðförum Gunnars Rafns veki
nokkra athygli enda er það
mjög þakklátt hlutverk. Eins er
þó vert að geta sérstaklega sem
skiptir m jög miklu máli ibarna-
sýningu. En það er að leikendur
leggja sig sérstaklega eftir að
bera textann skýrt og skil-
merkilega fram. Jafnvel svo að
mér fannst stundum nóg um, en
krakkar i salnum þurfa ekki að
missa af einu einasta oröi.
Leikmyndin er einföld og
haganlega gerð. Þjónar hún vel
tilgangi sinum, en ætlunin mun
að fara með leiksýninguna i
skóla og dagheimili og er það
mjög vel til fundið.
Leiksýningin er fremur stutt
um það bil 45 minútur. Er hún
einkum ætluð yngstu leikhús-
gestunum. Ég get ekki betur séð
en að börn allt niðurfyrir
þriggja ára aldur geti skemmt
sér konunglega á þessari sýn-
ingu.
Það er mjög þarft framtak
sem Alþýðuleikhúsið stendur
fyrir að hafa á sinum snærum
sérstakan hóp leikara sem sér-
hæfir sig i barnasýningum. Er
þarna i rauninni kominn visir að
barnaleikhúsi og er vonandi að
þessi starfsemi blómgist i fram-
tiðinni. G.Ast
Skraut/egar
dýrasögur í
brúðu/eik-
húsi
Leikbrúðuland:
Eggið lians Kiwi.
Brúður, tjöld og texti: Hallveig
Tliorlacius.
Tónlist: Næturfiðrildin eftir
Atla Heimi Sveinsson.
Stjórn brúða og raddir: Helga
Steffensen og Hallveig Tliorlac-
ius.
Og
Hátið dýranna.
Brúður, leikmvnd og texti:
Helga Steffensen
Tónlist: Hátið dýranna eftir.
Saint Saéns.
Raddir: Viðar Eggertsson, Brí-
et Héðinsdóttir, Sigriður Hann-
esdóttir, Hallveig Thorlacius,
Helga Steffensen.
Stjórn brúða: Hallveig og
Helga.
Sýningarstaður: Frfkirkjuveg-
ur 11, kjallari.
Hér í blaðinu hefur þvi miður
dregist alltof lengi að segja frá
brúðusýningu Leikbrúðulands
sem frumsýnd var rétt fyrir jtíl-
in. Biðég afsökunar á þessu og
reyni nú að bæta úr.
Leikbrúðuland er fyrirtæki
sem ekki lætur mikið yfir sér en
er ákaflega mikilvægur þáttur i
menningarlífi borgarinnar þvi
ekki er alltof mikið efni á boð-
stólum fyrir yngstu áhorfend-
urna. Leikbrúðugerð er æva-
forn listgrein og hefur brúðu-
leikhús verið stundað mjög
lengi i mörgum löndum, einkan-
lega uin miðja Evrópu.
Hér á landi hefur þessi list-
grein verið stunduð um nokkra
hríð og er Leikbrúðuland orðið
nokkuð fast i sessi, þó ekki sé
beinlinis hægt að halda þvi fram
að það starfi við bestu möguleg-
ar aðstæður. Mættu borgaryfir-
völd vel sjá af svolitilli hungur-
lús til þess að flikka uppá kjall-
arann á Frikirkjuvegi 11, i ann-
að eins er nú eytt.
Sýningin sem nú er á boðstól-
um hjá Leikbrúðulandi saman-
stendur af tveimur einþáttung-
um sem hvor um sig eru um það
bil hálftíma langir. Ekki er
ástæða til að fara að rekja efni
þáttanna, en i báðum eru dýr
aðalpersónur. Hafa slikar per-
sónur löngum höfðað til barna
ogvar ekki að sjá annað en þær
gerðu það enn á þessari sýn-
ingu.
Leikbrúðurnar eru það sem
skiptir mestu máli I brúðusýn-
ingu. Þær brúður sem koma fyr-
ir i þessari sýningu eru hinar
kostulegustu og eftir þvi sem
mitt vit hrekkur til þá eru þær
mjög haglega gerðar. Flestum
þeirra var siðan i textanum eða
öllu heldur framsögninni ljáður
sérstakur persónuleiki sem skar
sig vel frá öðrum. Varð þar Ur
hið fjölbreytilegasta persónu-
safn.
Leikmyndin er hið skrautleg-
asta verk og beinlinis falleg
stundum. Ljósunum var oft
haganlega beitt og varð einatt
úr öllu saman einkar fallegt
myndlistarverk.
Textinn var hæfilega einfald-
ur fyrir ætlaða áhorfendur, fjör-
legur og spennandi.
Ég get með góðri samvisku
hvatt alla sem eiga börn á for-
skólaaldri og fyrstu árum
barnaskóla tilaðfara með þau á
þessa sýningu.
Sýningar eru á Frikirkjuvegi
11 á sunnudögum kl. 15.
G.Ast.
Leikbrúöuland sýnir hið fjöl-
breytilegasta og kostulegasta
persónusafn.
Dispúterað við Chinotti
Ibyrjun ársins gerði undirrit-
aður snöggsoðna úttekt á djass-
árinu að beiðni ritstjora og
einnig lét ég undan valds-
mönnum og valdi plötu ársins
og tónleika á islenskri grund.
Við slikt val er aðeins einn
mælikvarði sem nothæfur er:
eiginsmekkur og tilfinning. Þvi
þarf engan aö undra þótt allir
djassboðberar landsins yrðu
ekki undirrituðum sammála svo
sem heyra mátti i djassþætti
Gerard Chinottis á dögunum.
Gerard var undirrituðum
hjartanlega sammála um plötu
ársins: Tin Can Alley með
Special Edition Jack Ðejohnette
en eins ósammála og mögulegt
var um ttínleikana og taldi big-
bandkonsert Clark Terrys sæta
meiri tiðindum en dúótónleikar
Niels-Hennings og Philip Cathe-
rine. Slíkt er að sjálfsögðu fyrst
og fremst spurning um smekk.
Undirritaður nautdúósins imun
rikara mæli en bigbandsins. Að
visu var indælt að hlusta á sólóa
Terrys og altistans Chris
Woods, en unglingarnir i band-
inu voru allt annað en hug-
myndarikirog inspireraðir. Það
er dálitið hæpið fyrir stórstirni
einsog Clark Terry að smala
saman skólakrökkum i band og
ætlast til þess að það verði jafn-
okar hljómsveita sem hafa full-
þroska einleikara á hverjum
fingri. Samleikurinn getur verið
jafn góður en einleikurinn ekki.
Clark Terry er ekki einn um
slíkt, ég hef td. hlustað á Woody
Herman með svona unglinga -
band. Þarvar enginn sólisti frá-
bær þvi Herman er enginn
sólisti á við Terry.
Það er dálitið merkilegt
hvernig djassunnendur standa
saman um tónlist sina eins ólik
og hún er innbyrðis. Hvað eiga
þeir sameiginlegt sem dá
annarsvegar aðeins þann djass
sem leikinn var fyrir 1930 og
þeir sem hlusta á ekkert sem
gert var fyrir 1960? Ekki margt
og þó. Ég hef oftar en einu sinni
minnt á það i þessum pistlum
hversu þeir straumar er fram-
sæknastir eru i djassi okkar
tima leita fanga i frumdjass-
inum. Það hafa alltaf verið
deilur um hvaða djass sé ekta
og hvaða djass ekki.
Slikt er yfirleitt úti hött og
helst til skemmtunar. Hér á ts-
landi var mikil deila og góð m illi
Jóns Múla og Svavars Gests um
Hljómleikar Clark Terry og
svcitar hans — hæpið að stór-
stirni cins og hann smali saman
skólakrökkum í band og ætlist
til þess aö þeir standi jafnfætis
stórsveitum segir Vernharður
m.a. i svari við útvarpsþætti
Gerard Chinottis.
hvort negrar lékju beturdjass en
hvitir. Jón taldi svo vera en
Svavar ekki. Þetta var um 1950
þegar boppið var I algleymingi
og þar voru flestar hetjurnar
svartar,svohafðiog verið alltaf
áður. Ástæðan fólst ekki i húð-
litnum heldur þeim þjóðfélags-
lega veruleika er rikti i Banda-
rikjunum. Djassinn hafði verið
tónlist hinna svörtu, túlkað
veruleika þeirra, vonir, þrár.
Hvitir gátu náð jafn langt sem
hljóðfæraleikarar en þeirra var
ekki að umskapa tónlistina. Til
þess höfðu þeir díki hinn þjóð-
félagslega bakgrunn. Það var
ábyggilega jafnmikið hvitt blóð
i Lester Young og fleiri höfuð-
snillingum og svart en það
skipti ekki neinu máli. Þeirvoru
jafn kolsvartir fyrir það!
A siðustu árum hefur djassinn
orðið æ útbreiddara listform
viða um heimog þá verður hann
að spegla annan veruleika en
þann ameriska. Það getur eng-
inn skapað list úr lifi annars
manns! Ég tel að Daninn Niels-
Henning og Belginn Philip Cat-
herineséu ihópi þeirra snillinga
sem tekist hefur að gefa djassi
sinum nýja vidd, að djass þeirra
sé evrópskur en ekki ameriskur
en jafnmikill djass fyrir það!
Þvi þóttu mér tónleikar þeirra
svona miklu betri en tónleikar
unglingasveitar Clark Terrys.