Helgarpósturinn - 17.09.1982, Qupperneq 14

14
Föstudagur 17. september 1982
JpSsturinn.
Úr
atvinnuleysinu
í Bretlandi
í Kassagerðina
„Treysti
ekki
lofti
sem
ég
sé
ekki”
Philip Clayton þurfti að flýja til íslands frá atvinnulcysinu í Brctlandi. Atvinnuleysisskrifstofan vildi heldur
halda áfram að borga honum ba-tur en greiða farjð með Smyrli til Islands. En Philip slapp við að fara á
puttanum til Islands. (Mynd: Jim Smart).
skóla 15 ára gamall og fór að
vinna fyrir sér. Og það má segja,
að hann hafi gert allt milli himins
og jarðar. Hann vann í sirkus,
seldi alfræðibækur í Þýskalandi,
rak „Fish and chips" veitinga-
stað, svo eitthvað sé nefnt.
Loksins þegar hann byrjaði
aftur á námi lagði hann stund á
heimspeki, félagsfræði og blaða-
mennsku, með aðal áherslu á út-
varp og sjónvarp og lauk því 25
ára gamall. Hann stefnir á að
verða rithöfundur, en hvað sem
öllum framtíðardraumum líður
verða menn að lifa, og því fór
hann að sækja um vinnu. Hann
reyndi meðal annars hjá blöðun-
um, en komst fljótlega að raun
um, að þúsund til fimmtán
hundruð sækja um hvert starf
sem losnar. Og svipað virðist
vera uppi á teningnum annars-
staðar, og atvinnuumsóknir hans
skipta tugum eftir þessi tvö ár.
— En eins og sést af því að nú
vinn ég í Kassagerðinni í Reykja-
vík er ég alls ekki vandlátur. Ég
hefði engri vinnu neitað, segir
Philip.
Ogjafnframt þvísem hann hef-
ur núna fengið vinnu hefur hann
segir Philip Clayton en saknar einskis að heiman nema pöbbanna og veðreiðanna
Philip Clayton gekk atvinnu-
laus um götur London í tvö ár og
fékk 80 pund hálfsmánaðarlcga í
atvinnulcysisbætur, cinn af mill-
jónum atvinnulausra Breta. Svo
bauðst honum vinna á íslandi.
Með bréf upp á vinnu hjá Kassa-
gerðinni í Reykjavík reyndi hann
að fá þá hjá utvinnuleysisskrif-
stofunni til að borga sér hundrað
pund fyrir fari til Islands, og síð-
an væru þeir lausir við sig.
— En það var of mikið fyrir
skrifræðið. Þeir sögðu við inig,
að þcir skyldu borga fyrir mig
('arið til Scrabster í Skotlandi þar
sem ég gæti tekið Smyril til Is-
lands, segir Pliilip við Helgar-
póstinn. Hann hcfur nú unnið hjá
Kassagcrðinni í rúman mánuð,
og það réð úrslitum um að hann
komst að hann hal'ði samband
við stórhlaðið Guardian og sagði
farir sínar ekki sléttar.
— Ég skrifaði Guardian og
benti þeim á hvað þetta væri vit-
laust. Svo vissi ég ekki meir fyrr
en mér var sagt að bréfið hefði
verið birt í blaðinu. Ég sá það
ekki sjálfur, því ég hafði ekki efni
á að kaupa blöð!
Ritstjórinn skrifaði mér síðan
og tilkynnti, að hann hefði fengið
bréf frá lesendum, sem höfðu
boðist til að greiða fyrir mig farið
til Islands, hvað sem það kostaði.
En úrslitin urðu þau, að Guardi-
an lánaði mér þessi hundrað
pund, og ég kom til Seyðisfjarðar
10. ágúst, með eitt pund í vasan-
um, segir Philip Clayton.
Þá kom sjokkið. Hann hafði
ekki haft hugsun á að líta á ís-
landskort áður en hann lagði af
stað og hélt að Seyðisfjöröur væri
varla meira en svona 50 mílur frá
Reykjavík. En hann komst svo
sannarlega fljótlega að öðru, og
illa klæddur fékk hann far aftan á
mótorhjóli fyrstu 300 kílómetr-
ana norður um.
— Það var þoka á fjallinu og
mér varð svo kalt, að ég hélt mér
yrði aldrei hlýtt aftur, segir Phil-
ip, og þaö fer hrollur um hann
þegar hann rifjar upp ferðalagið.
Og hann rifjar líka upp, að þeg-
ar þeir stoppuðu á Möðrudalsör-
æfum upplifði hann í fyrsta sinn á
æfinni algjöra þögn. Það þótti
honum merkileg reynsla, jafnvel
svolítið ógnvekjandi. Og þessu
hreina, tæra lofti er hann heldur
ekki vanur, uppalinn í stórborg.
, — Ég treysti ekki lofti sem ég
sé ekki, segir hann og hlær við.
En til Reykjavíkur komst hann
og byrjaði að vinna hjá Kassa-
gerðinni, og eftir nokkra leit fékk
hann meira að segja á leigu lítið
hús vestur við Skerjafjörð, gegn
vægri leigu. í fyrsta sinn í tvö ár
vinnur hann fyrir launum og
kemst sæmilega af. Vinnan er að
vísu ekki skemmtileg, hún er
fólgin í því að stafla öskjunt,
brjóta og líma. En hann hefur lof-
orð fyrir vinnu í frystihúsi á
vetrarvertíðinni — og þá sér
hann líka fram á hærri laun.
— En hvernig stendur á því að
þú ert kominn í vinnu hér á ís-
landi?
— Upphafið var það, að ég
kynntist Jóni Stefáni Hafstein hjá
útvarpinu þegar við vorum
saman í háskólanum í London.
Við höfum haldið kunnings-
skapnum síðan, og það var hann
sem útvegaði mér þessa vinnu í
Kassagerðinni.
En áður en Philip hóf háskóla-
nám í London 22 ára gamall má
segja að ævi hans hafi verið álíka
ævintýraleg og þeíta ferðalag
hans til íslands. Hann hætti í
GLUGGAPÓSTURINN
tækifæri til að skrifa. Guardian
bað hann að skrifa greinar um
dvöl sína hér, og líklega getum
við treyst því að hann beri okkur
vel söguna.
— Islendingar eru menning-
arlegasta þjóð í heiminum og hér
er heiðarlegasta fólk sem ég hef
kynnst. Sjálfur sakna ég einskis
frá Bretlandi nema kannski
pöbbanna og veðreiðanna, segir
Philip Clayton að lokum við
Helgarpóstinn.
—ÞG
Þeir reka blaða- og fréttaþjónustu en voru áður allir á Dagblaðinu. Frá vinstri: Jón Birgir Pétursson, áður
fréttastjóri á DB, Gissur Sigurðsson var í innlendum fréttum og Ólafur Gcirsson var í erlendum fréttum
(Mynd: Jim Smart).
Frilans fréttahaukar með blaóa- og fréttaþjónustu
Leiðinlegast að rukka inn
Það er oft sagt um blaðamenn,
að þcir viti lítið um margt. Sann-
leiksgildi þess er sjálfsagt svona
upp og ofan eins og gengur. En á
einu sviði eru blaðamenn þó
óumdeilanlega sérfræðingar. Því
að koma efni, hvaða nafni scm það
ncfnist, á framfæri við almenning.
Það cr einmitt þessi sérfræði-
þckking sem þeir sclja félagarnir
Jón Birgir Pétursson, Ölafur Geirs-
son og Gissur Sigurðsson. Allt
reyndir fréttahaukar af dagblöðum
og voru síðast á Dagblaðinu sáluga.
Jón fréttastjóri, Ólafur í erlenduin
fréttum, Gissur í innlendum.
Nú deila þeir kontór á þriðju
hæð hússins við Bolholt 6 og reka
Blaða- og fréttaþjónustuna en líta
ásig sem „frílans" blaðamenn, sem
kannski mætti þýða með orðinu
„lausamenn".
-Þetta byrjaði hjá mér þannig,
að ég skrifaði skáldsöguna „Einn á
móti milljón" - gerði það við þetta
litla borð þarna úti í horni og not-
aði hálfónýta ritvél. Vorið 1979 fór
ég síðan að taka að mér allskonar
verkefni m.a. fyrir Lífogfleiri blöð
Jóa Briem, og'vann heima hjá mér
sat mrkið úti og vélritaði. En það
gekk ekki. Ég var stöðugt með
krakkastóð í kringum mig, þetta 20
- 30 krakka, segir Jón Birgir við
Helgarpóstinn.
-Um haustið byrjaði ég fyrir al-
vöru að skrifa fyrir tímarit. Ég tók
að mér auglýsingatexta og tók á
leigu skrifstofuhúsnæði við Skúla-
tún. Um vorið stofnuðum við Óli
svo Blaða- og fréttaþjónustuna og
fengum þetta húsnæði hér við Bol-
holtið, og í sumar bættist Gissur
við.
-í hverju erþessi þjónusta ykkar
fólgin?
Þeir þremenningarnir líta hver á
annan, og eftir andartaksþögn
verður Jón Bigir fyrir svörum.
-Við höfum alltaf átt heldur erf-
itt með að skýra það og höfum ekki
komist nær því en í klausu í íslensk-
um fyrirtækjum. Það tók okkur
heilan dag að berja hana saman!
Dagsverkið hljóðar þannig:
„Almannatengsl fyrir fyrirtæki og
stofnanir, frétta- og greinaskrif
fyrir blöð og tímarit, einkum í sam-
bandi við markaðsöflun fyrirtækja.
Umsjón með blöðum og tímaritum
stofnana, fyrirtækja og félaga". Þá
vitum við það.
-Við höfum haft umsjón með
blöðum, séð um útlitið og komið
þeim í gegnum prentsmiðju - sáum
meðal annars um blöð Sjálfstæðis-
félaganna á Seltjarnarnesi, Kópa-
vogi og Garðabæ fyrir síðustu
kosningar. Sjálfir gefum við út
Húsbyggjandann, handbók fyrir
húsbyggjendur, sem á að koma út
einu sinni á ári. Við dreifum þessu
frítt en látum kostnaðinn ballans-
era með auglýsingum. Þetta er lík-
lega það eina sem húsbyggjendur
fá frítt!
Auk þess skrifum við auglýs-
ingatexta í bæklinga og útbúum
fréttatilkynningar fyrir fyrirtæki og
sendum á blöðin ásamt myndum,
segir Jón Birgir.
-Það er ákaflega erfitt að skil-
greina þessa frílansvinnu, hér á
landi hefur hún varla þekkst til
þessa, bætir Ólafur Geirsson við.
En okkar styrkur er sá, að við erum
allir með víðtæka reynslu á þessu
sviði, alveg frá því að láta okkur
detta í hug efni til að skrifa um, út í
að ná blöðunum tilbúnum út úr
prentsmiðju. Við þekkjum líka
markaðinn, vitum hvernig blöðin
vilja fá aðsent efni. Þess vegna höf-
um við t.d. engar tvær fréttatil-
kynningar um sama efni eins. Enda
virðast blöðin taka þeim með
þökkum og birta þær yfirleitt
óbreyttar, segir Ólafur, og Jón
Birgir skýtur því inn í, að þeir geti
auk þess gért allt þetta á styttri
tíma en „almenningur".
-Hvernig gengur að afla verk-
efnanna?
-Ég hef aldrei þurft að afla mér
verkefna. Hver stafur sem ég skrifa
hefur gengið út, og það hefur verið
allt frá framhaldssögum fyrir börn
út í ferðasögu frá Kína. Það er Jón
Birgir sem segir þetta, og hann
bætir við:
-Annars var ég að lesa það í
World Paychecks, að frílans blaða-
mennska sé áhættusamasta starf í
heimi. Það dugir ekkert annað fyrir
okkur en halda á spöðunum og
vinna, en stundum hríslast ónotin
uppeftir hryggnum á mér á kvöld-
in, þegar ég hugsa um hvað gerist
ef vinnan bregst. Og það er dýrt að
reka þessa skrifstofu.
-Leiðinlegasta verkið hérna er
að rukka inn. En það gerum við þó
þegar allt um þrýtur, segir Ólafur
og bætir því svo við, að óneitanlega
sé gaman að þessu. Félagar hans
kinka kolli og samsinna því, en ein-
hver þeirra læðir því út úr sér að
þeir verði að vera ansi hreint reglu-
samir í fjármálum til að láta allt
ganga.