Helgarpósturinn - 17.09.1982, Side 19

rcr.vi'jfr' ; ’_':;r,bu*f.r>:
irinn Föstudagur 17. september 1982
1?
Nú er Danmörk að
rumska eftir langar og góðar
hitabylgjur sumarsins.
Græni liturinn er farinn að
víkja fyrir haustlitunum,
skólatöskumar em dregnar
fram og yfirhafnirnar teknar
fram úr skápum. Fréttabréf
íslendingafélaganna er
komið út eftir sumarið og
búist er við líflegum vetri í
Jonshúsi.
Anker var vart kominn
heim úr íslandsför þegar
hann lýsti því yfir að nú
myndi hann sleppa stjómar-
taumunum. Poul Schlúter
formaður íhaldsflokksins
var fljótur að rankavið sér,
enda var hann búinn að
hvetja Anker óspart til að
víkja úr forsætisráðherra-
stólnum. Og nú hófst um-
stangið. Hvaða borgara-
flokkar áttu nú að ganga í
sæng saman, skyldi þeim
takast að mynda meirihluta-
stjóm?
Gilstrup framfaramanna-
formaður kom með ýmiss
konar hugmyndir. Hann á
yfir sér fangelsisdóm vegna
skattsvika og er þess vegna
ekki sérlega æskilegt ráð-
herraefni, en þó er enn ó-
hugsanlegra að flokkssyst-
kin hans trani sér fram án
hans í brjósti fylkingar. Slík
er lýðhyili hans vegna þess
uppreisnaranda sem ennþá
umvefur hann og gerir það
því þeim flokksmönnum
erfitt fyrir sem dreymir um
að komast inn í borgaralega
hlýjuna. Glistrup gaf sig
fram sem efni í fjármálaráð-
herra en það fór nú fyrir
brjóst á sumum. Annars er
nú lítil ástæða til að rekja
þetta stjórnarumstang nán-
ar, enda h'kist það flestum
öðrum pólitískum þjóð-
dönsum.
Nú er svo komið að Poul
Schlúter er búinn að mynda
ráðherralista. Fyrst fær
drottningin að sjá hann, en
hún situr nú ein í höllinni
með börnin á meðan Henrik
fór fyrir hana á „Scandina-
via Today“. Stjómin hans
Schlúters er minnihluta-
stjóm en treystir á stuðning
Radikale Venstre og Frem-
skridtspartiet. Preben Wil-
hjelm þingmaður Vinstri
sósíalista gat ekki varist að
kalla þessa stuðningsflokka
,,BZ-brigaden“, en B og Z
eru einkennisstafir þessara
flokka og ,,BZ-brigaden“
kallast annars sá hópur fólks
sem hefur verið hvað dug-
legastur við að hertaka hús á
þessu ári. Dagblaðið In-
formation bendir á sameig-
inleg einkenni þessara
tveggja BZ-herdeiIda, eins
og tildæmis að enginn tekur
þær alvarlega og framtíðar-
horfur beggja eru drunga-
legarog óöruggar.
Þessi BZ-herdeild stjóm-
málalífsins er nú Iíka fremur
spaugileg, Radikale hafa
það að einu göfugasta mark-
miði sínu að sitja ekki með
Þannig sér Peder Nyman
tciknari Politiken herinn,
hina heppnu kú sem á eftir
að eiga daga sæla hjá nýju
ríkisstjórninni, enda ekki
vanþörf, eldflaugin sem
lagði fleiri sumarbústaði í
rúst kostaði átta milljónir
danskra króna.
Og svo fór ég að skjóta
Fremskridtspartiet í stjóm.
í nýju stjóminni munu hins
vegar sitja auk íhalds-
manna, vinstri flokkurinn
sem upphaflega var bænda-
flokkur (nöfn danskra
stjórnmálaflokka eru jafn
mikil öfugmæli og nöfn ís-
lenskra flokka), miðkratar
og kristilegi alþýðuflokkur-
inn.
Eitt fyrsta verk stjórnar-
innar verður að leggja fram
f járlagafrumvarp en þá er nú
smáþrándur í götu. Radi-
kale neitar nefnilega að
skrifa undir niðurskurð á fé-
lagshjálp og öðru, ef ekki
verður líka sparað við hem-
aðarútgjöld. En sjáum nú
hvað setur, fæstir spá nýju
stjóminni löngum hfdögum
en þess fleiri búast við þing-
kosningum, en slíkar fóru
síðast fram í desember fyrir
tæpu ári. Helsta verkefni
hins almenna íbúa í kon-
ungsríkinu er nú að venja sig
við nýjan pabba, enda er
Anker greyptur í hjörtu
flestra sem hinn eilífi faðir.
Vart var Anker búinn að
segja starfi sínu lausu, þegar
danski herinn minnti þjóð-
ina á tilveru sína. Danski
herinn hefur nú ekki þótt
fyrirferðamikill eða merki-
legur, nema helst í fjárlög-
um og vafamál er hvort
þjóðin hefuröðlast meiriör-
yggistilfinningu eftir síðustu
hersýningu. Þannig var mál
með vexti að Peder Skram
eitt stærsta herskip Dana-
drottningar var á leið til
Nató-heræfingar og átti leið
fram hjá norðurströndum
Sjálands. Þegar vakandi
augu áhafnarinnar voru að
ganga úr skugga um hvort
ekki væri allt örugglega með
felldu gerðist ,,óhappið“.
Af óskiljanlegum ástæðum
byrjaði skipið að skjóta.
Fórnarlömb eldflaugarinnar
sem skaust af voru sumar-
bústaðir, tveir þeirra jöfn-
háltum mánuöi urðu slags-
mál úti á Nörrebro á milli
danskra unglinga og tyrkn-
eskra jafnaldra þeirra.
Astæðan var sú að Tyrki
hafði keypt húsnæði undir
grillbar, en það höfðu ungl-
ingarnir dönsku áður notað
sem samkomustað. Fólk er
nú ekki sammála um hvort
um hafi verið að ræða kyn-
þáttaóeirðir eður ei. Síðdeg-
isblöðin voru ekki lengi að
blanda Ku Klux Klan inn í
málið, en útlendingarnir
Kaupmannahafnarpóstur
frá Erlu Siqurðardóttur
uðust við jörðu, aðrir stór-
skemmdust. Yfirmenn í
hernum vilja sem minnst um
málið tala, yfirheyrslur fara
fram um borð og á meðan
rignir inn tilkynningum um
stærri sem minni skemmdir
á sumarbústöðum sem
liggja á hinum óvænta víg-
velli. Lætin heyrðust langar
leiðir og hefur skelkað fólk
skýrt frá skelfingu sinni þeg-
ar það stóð í matvörubúð og
hélt að nú væri öllu lokið.
En friður hefur nú heldur
ekki ríkt á Sjálandi. Fyrir
halda því fram að slagsmál
þessi hefðu eins getað kom-
ið upp milli tveggja danskra
hópa. Morten Sabroe skrif-
aði góða grein í Information
þar sem hann heimsótti
óeirðagötuna eftir lætin.
Sama dag höfðu fyrrnefnd
síðdegisblöð myndskreytt
fréttir sínar með myndum af
brennandi Ku KÍux Klan
krossum. Nú voru dönsku
unglingamir mættir aftur á
staðinn, þrír voru í splunku-
nýjum bómullarbolum með
Ku Klux Klan framan á en
aðrir þrír voru með plast-
poka undir hendinni en í
þeim voru jafn nýir Ku Klux
Klan
Sabroe
bolir.
Niðurstaða
er sú að meðferð
fjölmiðla á slagsmálunum í
Stefansgade hafi beint reiði
unglinganna inn í vissan far-
veg og um leið sett þá inn á
bás. Sem sagt, ungir at-
vinnulausir krakkar í verka-
mannahverfi sem bara eru
núll og nix, sérlega á þess-
um síðustu og verstu tímum
atvinnuleysis. Aðalspenn-
ingurinn felst í bjórdrykkju,
svörtu leðri og slagsmálum.
Dag einn koma þeir svo í
blöðin og eru allt í einu
orðnir rosakallar, slagsmál
hafa gert þá fræga. Nú,
blöðin tengja þau við Ku
KIux Klan og án þess að hafa
kannski hugsað út í það
finnst þeim eins gott að
svara væntingunum. Þessi
niðurstaða er umhugsunar-
verð, upp í hugann koma
náttúrulega orð eins og firr-
ing og stéttaskipting en ekki
síður hlutverk og vald fjöl-
miðilsins, vald sem síðdegis-
blöð í mörgum löndum hafa
misnotað hrapallega og þá
hugsa ég líka til íslands. En
það er líklega ekki karl-
mannlegt að hugsa sem svo
að aðgát skuli höfð í nær-
veru sálar, og ekki selur
það, enda þyrstir lesendur
ekki í prédikun heldur í eitt-
hvað sem fær blóðið til að
sjóða og vatnið til að spretta
fram í munninum. Þá getur
lesandinn líka tínt fram eig-
in spakmæli og prédikað
sjálfur.
Poul Schlúter nýr forsætisráðherra (tv) ásamt Uffe
Ellemann-Jensen utanríkisráðherra. Eins og margir aðrir
stökk hann úr sjónvarpsfréttastóinum út í pólitík og er nú
hægri hönd formanns Venstre.
Herforingjar hennar hátignar kanna skaða þá sem eldflaugin á Pcder Skram olli.
En svo ég snú mér nú aft-
ur að slagsmálunum á
Nörrebro, þá er ekki síður
forvitnilegt hversu margir
voru fljótir til að líta á þetta
sem kynþáttaóeirðir. Þá
ekki eingöngu lesendur síð-
degisblaðanna heldur líka
fólk sem tekið hefur málstað
erlends verkafólks hér í
landi. Hvers vegna gat ekki
þetta fólk, sem annars kipp-
ir sér ekki upp við nærveru
tyrkjans, tekið slagsmálum
krakkanna afslappað? Er
það innibyrgð hræðsla eða
e.t.v. samviskubit sem hefur
þurft svo lítið til að blossa
upp? Já, það er ekki auðvelt
að lifa í dag.
En þetta blessaða kyn-
þáttavandamál virðist nú
ekki vera staðbundið við
þau lönd sem drukku í sig
erlent vinnuafl þegar allt lék
í lyndi. í síðasta tölublaði
Helgarpóstsins sá ég viðtal
við mann sem var að stofna
„Norrænt mannkyn". Þessi
maður hefur það nú fram
yfir marga aðra að þora að
segja það sem margir aðrir
aðeins hugsa. Heldur vildi
ég rökræða við þennan
mann en þá íslensku her-
stöðvaandstæðinga sem
segja ,,greyið“ í hvert sinn
sem þeir sjá tyrkneska konu
á götum Kaupmannahafn-
ar. Sjálfsmynd íslendinga
væri nú spennandi verkefni
fyrir einhverja góða fræð-
inga, en annars ætti for-
svarsmaður Norræns mann-
kyns að geta sofið rólegur,
af eigin reynslu og annarra
get ég vart sagt annað en að
Utlendingaeftirlitið sé mjög
duglegt við að halda útlend-
um mönnum frá landinu.
Eitt dæmi af mörgum var
þegar ég sem 17 ára mennta-
skólastelpa fór með suður-
amerískum vini mínum að
sækja um atvinnuleyfi. Þá
kom skrifstofustúlka Út-
lendingaeftirlitsins með
hótanir um fangelsisvist
fyrir okkur bæði þar sem út-
lendingurinn væri greinilega
kominn til landsins á fölsk-
um forsendum. Nú og hvað
með flóttamennina? Hafa
íslendingar tekið á móti
mörgum flóttamönnum
miðað við fólksfjölda? Nei,
hinn norræni kynþáttur er
víst vel geymdur á sögueyj-
unni, það er bara um aðgera
að halda flugverðinu nógu
hátt uppi.