Helgarpósturinn - 21.01.1983, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 21. janúar 1983
Helgar--7--
pösturinn
Steina Vasulka í Ameríku:
cr (/>
tí) 'zr.
Cl
•<

Islenskur mynd-
bandaframvörður
merkir venjulega, Þau sjá meö
tækjum sínum í staö þess að sjá í
gegnum þau. Þau verða næstum
óaöskiljanleg vinnutækjum sín-
um, tvinna þannig saman list og
tækni, mannlegri sýn og vélrænn-
ar. Meö því aö nota tölvur og
svuntuþeysara, oft án mynda-
véla, hafa þau útvíkkað tjáning-
armöguleika miöilsins. í verkum
sínum leggja þau meiri áherslu á
skipulagningu en athugun.
Möguleikar myndbandatækn-
innar til persónulegrar tjáningar,
er stórt og ókannáð iand, sem
Steina og Woody eru aö kanna.
Það ætti ekki að vera meira undr-
unarefni að þau skuli vera að
uppgötva nýjar ,.myndir“ en upp-
götvun „hinnar" hliðar tunglsins.
Við vissum af þessari hlið tungls-
ins, en við vissunt ekki hvernig
hún leitút. Steina og Woody vita,
að þeirra bíður eitthvað óþekkt í
rásum tölva þeirra og á bak við
sjónvarpsskjái þeirra. Þeirra
markmið er að finna þaö.
Steina Vasulka heitir íslensk
knna, sem ásanit tékkneskum
ntanni sínum, Woody, hefur búið
í Bandaríkjunum síðan 1965. Það
er í sjálfu sér ekki fréttnæmt
nema vegna þess, að þau hjónín
hafa um langt árabil verið í lrant-
varðarsveit vídeolistamanna þar i
landi.
Ævintýriö byrjaði árið 1959,
þegar Steina hélt til Tékkósló-
vakíu til framhaldsnáms í tónlist,
þar sem hún hitti Woody. Hann
var þá allt í senn iðnaðarverk-
fræðingur, skáld, Ijósmyndari og
djassgagnrýnandi.,
Fyrsti viðkomustaður þeirra í
Bandaríkjunum var New York,
Steina og Woody með tækj-
um sínum.
Vision" eða Véiarsjón. „í þessari
röð fer myndavélin eftir vél-
væddri ákvarðanatöku tækjanna,
þar sem hreyfingar og athyglin
beinast að þeirra eigin vél-til-vél-
ar athugunum".
Steina og Woody skapa sjón-
varp, sent á allan hátt er frá-
brugðið því, sem, „sjónvarp"
. .
vandræðagatnamótin á mótum Breiðholts og Kópavogs: ástandið
er svo slæmt, að það verður gott! Engu að síður kemur vel til álita að
búa til hringtorg á þessum stað. - Mynd: Jim Smart
Eitt stykki hringtorg
Hluti þeirrar aðstöðu, sem Aðstaða býður upp á til kvik-
myndagerðar. Hér er bæði hátt til lofts og vítt til veggja.
„Ef það stendur
undir sér, verð
ég ánægður”
— segir
Hannesson kvik-
myndagerðarmaður um kvikmyndaver,
sem nú hefur verið opnað í Reykjavík
Það er kannski Ijós punklur í
allri ófærðinni: menn eru farnir að
spekúlera svolítið í umferðinni og
götunum, sem eru undir ölltim
þessuni ís og snjó. Ekki veitir af á
umferðaröryggisárinu sam-
norræna.
Sumir Breiöholts- og Kópavogs-
búar hafa til dæmis velt því fyrir sér
að undanförnu hvort ekki mætti
leysa vandann, sem er fólginn í
gatnamótum á mótum Breiðholts-
hverfa og Kópavogs, með einföldu
hringtorgi. Á þessum stað þarf að
taka krappar beygjur og fara jafn-
vel yfir tvær akreinar.
Þetta er ekki ný hugmynd. Þegar
Kópavogur tengdist Reykjavík á
Breiðholtsbraut (sem síöar á að
heita Reykjanesbraut) lét Kristjáu
Haraldsson verkfræðingur hjá
gatnamálastjóra sér detta í hug að
hringtorg gæti einmitt leyst vand-
ann. Hugmyndin fékk ekki hljóm-
grunn enda lítið til af peningum.
„Mér hefur satt að segja komið á
óvart hvernig umferðin þarna hef-
urgengið nteð núverandi fyrirkom-
ulagi", sagði Kristján. „Það er
kannski kostur, að ástandið er svo
slæmt að það fer ekki framhjá
neinum og það hvetur menn til enn
frekari aðgátar".
Kristján sagðist hafa talið á þeim
tíma, að hringtorg ætti ekki að
þurfa að vera mjög dýr lausn, sem
að auki myndi gefa fleiri möguleika
en núverandi ástand. „Reykjanes-
braut er væntanleg að sunnan eftir
þrjú ár eða svo og þá er verið að
tala um að leysa þetta með bygg-
ingu brúar. Breiðholtsbrautin færi
þá á brúna, Reykjanesbraut yrði
undir. En þetta er feiknarlega dýrt.
Trúlega flokkast þetta þó að ein-
hverju leyti undir þjóðvegakerfið
þannig að ríkið myndi væntanlega
taka þátt í kostnaði ásamt Reykja-
víkurborg og Kópavogskaupstað."
Kristján taldi þó að gatnamót
þessi væru ekki sérlega hættuleg né
slysatíðni há, kannski vegna þess
hve mikil aðgát er höfð. „Um-
ferðarálag þarna er svipað og á
Skúlatorgi. Hringtorgin hafa sann-
að gildi sitt mjög rækilega og reynst
býsna slysalaus. Það er helst að það
sé um eitthert smánudd að ræða.
Hringtorgahugmyndin stendur
fyrir sínu þarna".
Og það væri allt í lagi að rifja þá
hugmynd upp þegar snjóa tekur að
leysa - hvenær sem það verður.
„Eg hef séð nokkur stúdíó er-
lendis, m.a. stúdíó Europa Film í
Svíþjóð, og þetta gefur þeini ekkert
eftir."
Svo mælti Jón Þór Hannesson
kvikinyndagerðarntaður um nýtt
kvikmyndaver, sem hefur tekið til
starfa í Reykjavík.
Kvikmyndaverið er til húsa inni í
Vatnagörðum og er þar góð
aðstaða til að taka kvikntyndir, vi-
deo og 1 jósmyndir, og á hún eftir að
batna. Meðal annars er verið að
smi'ða fullkomna Ijósagrind. bar
sem á verður fjarstýring fyrir ljós-
kastara. Upptökusalurinn er 430
fermetra stór, og einnig er í húsinu
aðstaða til förðunar, skrifstofa og
kaffistofa.
Þeir. sem standa að hinu nýja
kvikntyndaveri eru kvikmyndafé-
lögin Saga-Film og Hugmynd og
hafa þau stofnað fyrirtækið
Aðstöðu, sem rekur það. Fram-
kvæmdastjóri Aðstöðu er Marta
Eiríksdóttir.
MULTI MEDIA í JL-HÚSINU

þar sem þau tóku þátt í tilrauna-
starfsemi með myndbönd. Woody
fékk áhuga á myndböndum sem
„orkukerfum", sem hann og
Steina fóru.að kanna út frá eiek-
trónískum forsendum en ekki
myndlcgum. Árið 1971 stofnuðu
þauThe Kitchen(Eldhúsið),sýn-
ingarstað fyrir elektróníska iist,
sem brátt varð eins konar Mckka
fyrir myndbandatilraunamenn.
Arið 1973 fluttu þau til borgar-
innar Buffalo, þar sem Woody
kenndi m.a. við SUNY's Center
for Media Study, en þrem árum
síðar fluttu þau svo til Santa Fe í
Nýju Mexíkó.
„Venjulega er sjónarhorn
myndavéiarinnar tengt mannlegu
sjónarhorni og það tekur tillit til
mannlegra aðstæðna, sem eru til
staðar", segir Steina, þegar hún
ræðir um myndaröðina „Machine
GLUGGA
PÓSTUR
„Það niá kalla þetta „multi me-
dia show“. Eg reikna með, að
þarna verði hátt í eitt hundrað
listamenn, myndlistarmcnn, tón-
listarmenn og Ijóðskáld, sem koina
til með að experimenta og vinna
saman.“
Þorlákur Kristinsson segir hér
frá alls herjar listahátíð, eins
konar listahátíð listamanna, sem
haldin verður í húsakynnum
Hringbrautar 119 á næstunni.
Fyrirbæri þetta, sem enri hefur
ekki hlotið nafn, opnar dyr sínar
fyrir almenningi laugardaginn 29.
janúar og stendur til 13. febrúar.
Þeir listamenn, sem þarna munu
sýna listir sínar verða fulltrúar
yngri deildarinnar, fólk, sem borið
hefur á að undanförnu. Tónlistin
verður af öllum tegundunr, pönk,
rokk, djass og klassík, og svipað
verður með aðrar listgreinar.
Það eru 20 myndlistarmenn, sem
leigja hluta þessa rnikla húss, sem
flestir þekkja sem JL-húsið. Þar
hafa þeir vinnustofur st'nar og
verða þær notaðar fyrir sýninguna.
Það má því allt eins búast við því,
að nokkrir þeirra verði ;ið vinnu á
nreðan á sýningunni stendur.
- Er þá verið að gera þetta hús
að einhvers konar listamiðstöð?
„Ekki með burókratíi, en það
liggur í hlutarins eðli, að þegar svo
margir listamenn konta saman,
hljóta menn að nota það."
Þorlákur segist ekki trúa öðru en
að framhald verði á þessari starf-
semi, ef vel tekst til í þetta skipti.
„Gildi þessa liggur í því hve það.
er spontant. Það tekst ekki nema
nteð góðum hug allra þeirra, sem
að þessu standa. Hugsjónin er að
koma saman, gera eitthvað og
láta það ganga", segir Þorlákur
Kristinsson.
Þeir sem eru bíllausir taka þrist-
inn.
Listamenn hafa nú hreiðrað um sig í JL-húsinu. Verður það
næsta og stærsta listamiðstöð borgarinnar?
„Við ætlum fyrst og fremst að
nota þetta til þess að mynda eigin
verkefni", sagði Jón Þór ennfrem-
ur, „en við viljum líka, að aðrir
-njóti þess, og húsnæðið stendur
þeim til boða, senr viija leigja
það."
Jón Þór sagði, að ekki yrðu
neinar stórmyndir teknar þarna
upp á næstunni, en þau verkefni,
sem biðu upptöku væru auglýsing-
amyndir m.a. fyrir Sambandið og
Flugleiðir.
Hann sagði, að kvikmyndaver
sem þetta væri ákaflega dýrt fyrir-
tæki.
„Svona stúdíó kemur aldrei til
með að græða peninga, en ef það
stendur undir sér. er ég ánægður",
sagði Jón Þór Hannesson.
Kvikmyndagerðarmenn okkar
geta því óhræddir farið að undir-
búa „kammerspiele" í gamla góða
stílnum. Nú eða þá þeim nýja. Til
hamingju strákar og stelpur.