Helgarpósturinn - 11.03.1983, Page 7

7
Mikado undir leikstjórn Fran-
cesca Zambello frumsýnd í
kvöld:
„Ópera
er þaö
stórkost-
legasta
sem til er“
„Þetta er Marc. Ég er á íslandi,
og þeir ætla að fara að setja upp
Mikado. Hefurðu áhuga?”.
Þannig hófst símtal milli Marc
Tardue hljómsveitarstjóra í Töfra-
flautunni hjá íslensku óperunni og
Francesca Zambello aðalleikstjóra
við óperuna í Colorado. Og því lauk
með þvi að sú síðarnefnda sló til og
ákvað að breyta öllum áætlunum
sínum til að geta farið til íslands og
leikstýrt óperettu Gilberts og Sulli-
van, Mikado, á sviði íslensku óper-
unnar í Gamla bíói.
Hún kom fyrir þremur vikum á-
samt kunningjahjónum sínum,
Michael Deagan og Sarah Conly
leiktjaldamálurum, og fara aftur úr
landi á laugardaginn. En fslenska
óperan frumsýnir Mikado í kvöld,
föstudagskvöld.
Francesca Zambella leikstjóri
og Michael Deagan leikmynda-
málari meö líkan af sviösmynd í
Mikado á milli sín — sviöiö í
Gamla biói hálfkláraö í baksýn.
(Mynd Þorri).
„Mikado er eiginlega óperetta
eða „musical” og ég hef aldrei fyrr
leikstýrt óperu eftir Gilbert og
Sullivan. Ég hef hingað til næstum
eingöngu fengist við „standard” ó-
perur, eftir Puccini, Mozart og aðra
af þessum gömlu. En ég hef haft
gaman af að vinna með Mikado,
eins og alltaf þegar maður gerir eitt-
hvað nýtt”, segir Francesca við
Helgarpóstinn.
„Þetta er alveg stórkostlegt leik-
hús, og þessi hópur sem ég vinn
með er mjög góður. Margt af þessu
fólki er ungt og lítið reynt, en þeirra
á meðal eru gamalreyndir leikarar
eins og Bessi, sem hefur verið til
mikillar hjálpar í þeim efnum”, seg-
ir hún.
— Er ekki erfitt að leikstýra
verki á máli sem maður skilur ekki?
„Nei, það er ekki erfitt. Óperan
er full af kímni, og fyndni er al-
þjóðleg. Hópurinn vinnur líka vel
saman, fólkið kastar hugmyndum á
milli sín og ég á auðvelt með að sjá
hvað fellur að mínum hugmyndum
um uppsetninguna.
Þarna er líka verið að fjalla um
þjóðfélag sem ekkert okkar þekkir
— en eru ekki hugmyndir fólks á
íslandi og í Ameríku um Japan
mjög líkar? Ég reyni ekki að sýna
Japan eins og það er, heldur eins og
við höldum að það sé. Og yfir-
bragðið reyni ég að hafa eins ís-
lenskt og mögulegt er”.
Miðað við aðsókn að sýningum
íslensku óperunnar hefur fjórði
hver íbúi höfuðborgarsvæðisins
sótt leikhúsið. Það þykir Francesca
vera ævintýri líkast.
„í stærstu borgunum í Ameríku
er þetta hlutfall kannski einn á móti
hundrað. Þetta sýnir einstæðan
menningaráhuga íslendinga, og
stofnun þessarar óperu er ekki síst
stórkostlegt átak, miðað við fá-
mennið hér.
En ópera er í mínum huga það
stórkostlegasta sem til er. Hún er
stærri en lífið sjálft, í óperunni höf-
um við allt, leik, dans, tónlist og
stórkostlegar tilfinningar”, segir
Francesca Zambello, leikstjóri
Mikado.
ÞG
„Tónlistarunnendur hafa
áhuga á heimafólki“
— segir Guömundur
Emilsson
stjórnandi
íslensku
hljómsveitarinnar
„Fólk getur enn sýnt fyrirtækinu
velvild og við þurfum á því að
halda, án þess þó að við séum ör-
væntingarfullir”.
Þetta sagði Guðmundur Emils-
son, stjórnandi íslensku hljóm-
sveitarinnar í samtali við Helgar-
póstinn, en fimmtu tónleikar
hljómsveitarinnar á þessu starfsári
og jafnframt hinir fyrstu á síðara
misserinu verða haldnir á fimmtu-
dag kl. 20.30, í Gamla bíói.
Guðmundur sagði, að fyrra miss-
erið hefði gengið vel að því leyti, að
alltaf hefði verið Ieikið fyrir fullu
húsi, en það væri fyrirsjáanlegt, að
endar myndu ekki ná saman, ef
tekjur kæmu eingöngu af tónleika-
haldi.
„Við lýstum því yfir í haust að við
ætluðum að reyna að leita ekki til
opinberra aðila um styrki. Það er
kannski óþarfa stolt, en við höldum
enn í það. Við ætlum að reyna að
brúa bilið með hugviti okkar, eins
langt og það nær. En við höfum
sýnt og sannað það, sem við ætluð-
um okkur, að tónlistarunnendur í
bænum hafa áhuga á heimafólki og
geta vel hugsað sér að sækja tón-
leika, þó þar leiki ekki erlend stór-
stirni”, sagði Guðmundur.
Tónleikarnir á fimmtudagskvöld
eru helgaðir þýska tónskáldinu
Kurt Weil, sem kunnastur er fyrir ó-
perur sínar eins og Túskildingsó-
peruna. Sjöttu tónleikar ársins eru
með tónverkum þekktra tónskálda,
sem voru samin er höfundar þeirra
voru undir tvítugu. Einleikari verð-
ur Sigrún Eðvaldsdóttir. Á sjöundu
tónleikunum verður lögð aðalá-
herslan á hið sjaldgæfa. Þar verður
t.d. saxófónkonsert og leikið verður
á óvenjulegt japanskt hljóðfæri.
Áttundu og síðustu tónleikar ársins
verða svo helgaðir konum. Leikin
verða verk eftir konur, tileinkuð
konum eða þar sem kona leikur ein-
leik.
íslenska hljómsveitin hefur í
hyggju að starfa áfram næsta vetur
og þeir, sem vilja leggja henni lið,
geta enn gerst áskrifendur að tón-
leikunum. Síminn er 22035 kl.
9—12. — GB
Lilja Þórisdóttir i hlutverki
sínu í nýjustu íslensku
kvikmyndinni,
Húsinu—trúnaðarmál.
né spil. Þetta er kvikmynd. Hún er
spennandi og skilur kannski eitt-
hvað örlítið eftir. Að öðru leyti læt
ég öðrum eftir að dæma um hvaða
sess hún skipar í íslenskri kvik-
myndasögu", segir Egill.
Kostnaður við Hus*ð—trúnaðar-
mál er orðinn mikill. Endanlegt
uppgjör hljóðar upp á 4,3 milljónir
króna.
„Þetta hefði ekki verið hægt hefði
Saga film ekki átt nokkurt reiðufé í
byrjun og þau tæki sem til þurfti.
Viðskiptabanki okkar veitti Iíka
góða fyrirgreiðslu, og starfsmenn
lánuðu hluta af launum sínum. Auk
þess voru nokkrir þeirra fyrir á
launum hjá Saga film og Hugmynd,
sem stóðu að gerð myndarinnar“,
segir Jón Þór Hannesson fram-
kvæmdastjóri myndarinnar.
„SPENNANDI OG
SKILUR KANNSKI
ÖRLÍTIÐ EFTIR"
— segir leikstjórinn
Egill Eövarösson
„Ég held að við séum með kvik-
mynd sem á eftir að skipta ein-
hverju máli í þessari nýbyrjuðu
bylgju í íslenskri kvikmyndalist. Að
minnsta kosti er þetta öðruvísi
mynd en áður hefur verið gerð“,
segir Egill Eðvarðsson, leikstjóri
nýjustu íslensku kvikmyndarinnar,
Húsið — trúnaðarmál.
Eftir að hafa sýnt myndina
nokkrum íslendingum í Svíþjóð í
litlum sýningarsal hjá AB Film
Teknik höfðu aðstandendur
myndarinnar ekki aðeins filmurnar
meðferðis til íslands í tösku á
þriðjudaginn, heldur líka þá til-
finningu að efni hennar hefði
komist til skila hjá þessum „til-
raunahópi“.
„Ef þetta fólk var dæmigert fyrir
venjulega íslenska kvikmynda-
áhorfendur, eins og ætlunin var, er
ekki langt frá því af viðbrögðum
þess að dæma að við séum með það
efni sem ætlunin var að koma til
skila“, segir Egill við Helgarpóst-
inn. Aðrir íslenskir kvikmyndagest-
ir fá svo að dæma fyrir sig á næst-
unni, en myndin verður frumsýnd á
morgun, laugardag.
„Það vil ég að komi fram, að þetta
er hvorki bókmenntaverk, kassetta
Af þessum fjórum milljónum
lagði Kvikmyndasjóður aðeins 200
þúsund til myndarinnar, auk 50
þúsund króna láns. Stærsti
kostnaðarliðurinn var smíði leik-
myndarinnar við hús upp á tvær
hæðir. Hún kostaði hvorki meira né
minna en rúmlega 600 þúsund
krónur. Þá er ótalin dvöl kvik-
myndafólksins í Vinarborg, þar
sem hluti myndarinnar gerðist.
Hún var óhemju kostnaðarsöm,
þrátt fyrir að Flugleiðir veittuþar
góða fyrirgreiðslu.
Eftir stendur um tveggja milljón
króna skuld, sem þýðir meðal
annars, að Saga film mun ekki ráð-
ast í nýtt verkefni á þessu ári. Það
sem aðstandendur myndarinnar
binda nú vonir sínar við er að hún
fái þá 60 þúsund áhorfendur sem
nauðsynlegir eru til að hún standi
undir sér.
„En við erum ekki með neinn
barlóm, á það vil ég leggja áherslu.
Þvert á móti erum við bjartsýnir og
erum á þeirri skoðun að íslensk
kvikmyndagerð hefði ekkert betra
af því þótt greiðsla á öllum kostnaði
við kvikmyndagerð væri tryggð
fyrirfram. Slíkt væri bara til þess að
drepa niður þann listræna metnað
og þá starfsgleði sem nú ríkir meðal
kvikmyndafólks“, segir Jón Þór
Hannesson. Þ.G.
Að láta sér líða vel
Á fimmtudagskvöld í síðustu
viku léku tveir svartir Bandaríkja-
menn og tveir hvítir íslendingar á
Borginni. Það voru orgelleikarinn
Lou Bennett og gítarleikarinn
Paul Weeden svo og tenórsaxist-
inn Rúnar Georgsson og tromm-
arinn Guðmundur Steingríms-
son.
Þeir Bennett og Weeden eru
ekki í hópi hinna miklu djassein-
leikara. Þeir fylla þann stóra
flokk handverksmanna sem er
undirstaða hverrar listgreinar.
Eitt kunna þeir félagar þó til hlít-
ar — það er að fá fólk til að líða
vel og taka þátt í tónlistinni af lífi
og sál.
Efnisskráin samanstóð af blús-
um og gömlum standördum.
Fyrsta settið var svolítið stirt og
Guðmundur Steingrímsson dálít-
ið utanveltu í upphafi, enda höfðu
þeir ekkert æft saman og efnis-
skráin ekkert ákveðin fyrirfram.
Bennett fór þó oft á kostum og
var sérílagi gaman að hlusta á
bassaleik hans. Með öðrum fæti
lék hann hinn ljúfasta bassa og
var sóló hans í Autum Leaves hinn
ágætasti einsog þeir bassasólóar
þar sem hinn hefðbundni kontra-
bassaleikur var ekkert að þvælast
fyrir honum.
Hitt er svo annað mál að raf-
magnsorgelið er eitthvert erfið-
asta djasshljóðfærið. Eðli þess er
slíkt að auðvelt er að falla í gryfju
smekkleysis og væmni. Bennett
var ansi hætt kominn í Lament
J.J. Johnsons. Þar bjargaði bass-
inn honum einsog endranær.
Paul Weeden hefur lengi búið í
Evrópu og þykir hann ágætasti
kennari. Hann er smekklegur gít-
arleikari, þótt ekki hafi hann hinn
gullna þumal Wes Montgomerys.
Sólóar hans eru oft góðir, en yfir-
leitt er einsog herslumuninn vanti
og tilvitnanir hans lýta þá stund-
um. En Weeden er mikill sjómað-
ur og tókst að fá fólk til að klapþá
og raula og í lokin söng ung stúlka
blúsinn með bandinu, hárri sópr-
anröddu.
Rúnar Georgsson bættist í hóp-
inn í öðru setti og ekki hafði hann
blásið Dolphin strætið lengi þegar
heyra mátti að hann hefur engu
gleymt, en nú er um það bil ár síð-
an hann lék síðast djass opinber-
lega. Það er mikill skaði að annað
eins náttúruundurog Rúnar skuli
ekki rækta gáfu sína betur og mér
er til efs að nokkuð hafi verið bet-
ur gert þetta kvöld en blústenór-
inn sem hann blés í lokin. Þvilíkur
tónn, þvílík tilfinning! Sem betur
fer virðist Rúnar ætla að láta oftar
heyra i sér á næstunni og hann
mun blása í tenórinn á tónleikum
sem haldnir verða í minningu
Gunnars Ormslevs þann 22. mars
í Gamla bíói. Þar verður Rúnar í
Bennett, Weeden og Georgsson á
Borginni — fengu áhorfendur til að taka
þátt í tónlistinni af lífi og sál.
samfloti með tenóristanum sem
Iengi blés í Basiebandinu, Ernie
Wilkins.
í upphafi virtist svo vera sem
mars yrði súperdjassmánuður, en
Gerry Mulligan frestaði Evrópu-
ferð sinni frammí október og
kemur hann þá vonandi hingað á
vegum Jazzvakningar. Áhuga-
hópur um jazz ætlaði að halda
tónleika méð Lester Bowie og
gospel sönghóp hans í lok mars,
en við það var hætt. Jazzdeildin
fékk svo Weeden og Bennett hing-
að og einsog fyrr sagði verða
minningartónleikar um Ormslev
þann 22. n.k.
Það er bara vonandi að djass-
unnendurnir láti sig ekki vanta á
það sem uppá er boðið.