Helgarpósturinn - 23.06.1983, Side 6
6
Fimmtudagur 23. júní 1983
_f~lelgai-
_Oosturinn
...svo sem vér og fyrir
gefum vorum skuldu-
nautum, þegar þeir
borga
Börn hafa litla, odd-
hvassa hnúa. Börn geta
barið að dyrum klukku-
stundum saman. Til þess er
vitað, að fjölskyldur hafi
farið í sumarleyfi og
nágrannabörn barið á
dyr þeirra í þrjár vikur
samfleytt án þess að gefast
upp.
Svona barn kom og
barði á útidyr okkar eina
nóttina um tíuleytið um
morguninn. Barnið, sem
hverfismethafinn í sker-
andi banki var að reyna að
vekja til lífsins, svaf allt af
sér. Lengi veitti ég þögula
mótspyrnu í rúminu mínu
á þriðju hæð. Allt þar til
litlu, beinaberu hnúarnir
voru orðnir eins og tann-
læknabor. Þá gafst ég upp,
fór í nærbuxurnar öfugar
og riðaði niður tvær hæðir.
Vonaði heitt, að ég væri
svo andfúl, að barnið með
stálhnefana dytti dautt
niður þegar ég opnaði
dyrnar. Það gerði hann
ekki, greinilega vanur.
Síðan aftur upp í rúm.
Þar lenti ég utan í fjallshlíð
með hóp af fólki. Við vor-
um ofsóttir írar á flótt.
Komumst í felur í fjalla-
kofa. Þá ruddist Gestapo
inn og handtók okkur. Við
vorum nefnilega ekki bara
írar, eins og við höfðum
haldið, heldur írskir gyð-
ingar. Gestapo barði okkur
með kylfum og þá heyrðist
holt tréhljóð. Því við vor-
um líka Gosar.
Tréhljóðið í írsku gyð-
inga-gosunum barst úr al-
íslenzkri útihurð. Þyrnirósi
var vaknaður og kallaði:
„Þetta eru menn frá borg-
arfógeta, á ég nokkuð að
opna fyrir þeim“?
„Opnaðu endilega",
hreyfði ég varirnar, „þeir
geta ekki viljað okkur
neitt“. Alltaf heldur maður
að menn með möppur eigi
vantalað við hitt fólkið í
húsinu. Síðan sneri ég nær-
buxunum rétt og fór
niður að ræða við útsend-
ara borgarfógeta.
„Hæ“, sagði ég, „fólkið
niðri er ekki heima“.
„Við ætluðum að tala við
þig"-
„Það getur ekki verið. Af
hverju“?
„Þú veizt nú vel af
hverju“.
Það vissi ég ekki.
„Það er út af sköttunum
þínum. Ógreiddum. Frá í
fyrra“.
„Viljiðið kaffi, strákar?"
Þeir vildu ekki kaffi.
Þeir vildu skrifa.
Fyrir nokkru var okkur
gefið gamalt skrifborð sem
hafði verið í unglinga-
höndum áður en okkur
hlotnaðist það. Af völdum
þessa unglings er borðið
bleikt með blómum og
hjörtum. Hjörtun eru
appelsínugul. Þetta skrif-
borð er ég alveg að fara að
slípa og lakka. En efsta
skúffan er læst og enginn
fylgdi lykillinn. Því hef ég
beðið í nokkra mánuði eft-
ir að skúffan opnaðist af
sjálfs sín eða manna völd-
um, svo ég geti hafið verk-
unina. Það hefur ekki
gerzt, en á meðan ég bíð,
stendur skrifborðið á stiga-
pallinum.
„Strákar mínir“, sagði ég
og dustaði horn á skrif-
borðinu, „ég hefi útbúið
aðstöðu fyrir ykkur hér.
Hingað koma ákaflega
margir í svipuðum erinda-
gjörðum"....
„...já, er það?“ lesist
„borgaröu aldrei neitt?“
„...jájá jájá, maðurinn
með gulu miðana og
maðurinn með stjörnu-
miðana og maður með
kvaðningu sem gekk barn-
ið niður í stiganum og var
kominn upp á fjórðu hæð
áður en hann uppgötvaði
að húsið er aðeins þrjár
hæðir og hann var í vit-
lausu húsi, hann kom
tvisvar. Þetta er út af lausa-
fjárstöðunni í þjóðfélag-
inu. Á ég ekki að ná í stól
fyrir þig“?
„Neitakk, ég stend bara“.
hrinqboröiö
I dag skrifar Auður Haralds
„Ertu viss um að þú viljir
ekki stól? Ég held þetta fari
ekki vel með bakið á þér“.
„Þetta er gott svona“.
„Á ég að ná í handklæðin
svo þú getir talið þau“?
„Neineinei.við erum ekki
þannig, við skrifum ekkert
niður, við ætlum að lesa
þetta fyrir þig“.
Morgunstund fyrir
lengra komna. Á fastandi
maga. Og án þess að þeir
flokkuðu óhreina tauið.
„Ég verð að fá kaffi fyrst.
Og ég heyri ekki fyrir vatn-
inu“.
„Þú vilt kannski bara lesa
þetta sjálf“?
Ég las, að hér með viður-
kenndi ég að mér hefði ver-
ið tjáð og væri ljóst að lög-
tak yrði gert í eignum mín-
um ef ég greiddi ekki nú
þegar 15.903 krónur.
„Ég skrifa ekki undir
þetta. Ég skulda engar
15.903“.
„Æ, skrifaðu, þetta er
bara formsatriði“.
„Ætlarðu að segja mér að
þið vafrið um, tveir full-
burða karlmenn á fullum
launum með formsatriði,
sem skipta ekki meira máli
en svo að fólk getur skrifað
undir rangar upphæðir?
Ég hélt að þessi tölva
spýtti stanzlaust út úr sér
ferskum upplýsingum, en
maðurinn með gulu mið-
ana var líka með rangar
upphæð. Svo rífið þið fólk
upp klukkan sex fimmtán
til að myrða það með röng-
um upphæðum".
„Sko, við lögðum af stað
í ágúst“...
„Og hvað eruð þið með í
kaup“?
„Það er nú voða lítið“...
„Af hverju eruð þið
tveir“?
„Hann heldur á bók-
inni“...
„.. og þú lest upphátt. Er
það svona, sem er farið
með peningana mína? Það
er ekki furða að það þurfi
að hundelta mann fyrir
smápeninga“...
„Þú getur bara borgað“...
„Þú hefur ekki heyrt um
lausafjárstöðuna? Ég heyri
um hana í hvert sinn sem ég
reyni að rukka fyrirtækin
sem ég vinn hjá“.
„Æ, skrifaðu hérna í lín-
una. Veiztu, ég las eina
bókina þína, hún var fynd-
in, mikið asskolli var hún
fyndin“...
„Viltu 'caupa áritað ein-
tak? Á 15.903?“
Hann vildi það ekki. Á
endanum skrifaði ég undir
þessa ómerku tölu sem þeir
höfðu rekist á í Tryggva-
götunni í ágúst. Síðan fóru
sendiboðar keisarans án
þess að hafa fengið það
sem keisaranum bar, með
eiginhandaráritun í pússi
sínu sem þeir höfðu sann-
að að var bæði ómark og
alfarið verðlaus.
Ég hjúkraði særðri
sjálfsmyndinni með kaffi
og hugsaði um frú
Kennedy-Onassis, sem
skrifar og skrifar ávísanir
og enginn leysir þær út, því
eiginhandarkrafsið er
verðmætara en upphæðin
á blaðinu. Og ég get ekki
að því gert, en mér finnst
þetta aðlaðandi og finnst
að við ættum að taka þetta
upp.
r fiö\S
IvriY ö 16 & «-*?»•
......
r\o wv ~ ce
Vistir
sern sp'
, daerósW^°9á^Sassa.
ietnH
ve9-
0,u*u9a«f
Vc
bp'Öa"a^fSS^ann^
l-yrsta
Islensk hernaðarleyndarmál 18
fœkkun liðsmanna varnarliðsins,
tók póst- og símamálastjórnin með
samningi við U.S. Coast Guard við
rekstri stöðvarinnar undir eftirliti
þeirrar stofnunar og er fulltrúi
staðsettur á Keflavíkurflugvelli I
þeim tilgangi. Tœkjabúnaður og
hús eru eign Bandaríkjanna.
Póst- og símamálastjórnin fékk
jörðina Gufuskála með eignarnámi
12. júlí 1955 og er eignin þinglesin
stofnuninni 1963. Eigandi jarðar-
innaráður varMargrét Lydia Thejil
Þórðardóttir, sem hafði eignast
hana árið 1942.
Fundargerðir varnarmálanefnd-
ar eru að öðru leyti trúnaðarmál.
F.h.r.
Helgi Ágústsson
Þetta er ágætt bréf. Það svarar að
vísu á engan hátt þeim spurningum
sem ég var að leita svara við, vekur
þvert á móti upp ýmsar nýjar spurn-
ingar. Athyglisvert er hversu
snemma er tekið að undirbúa upp-
setningu loranstöðvar eða sama ár
og Nautilius, fyrsti kjarnorkukaf-
báturinn, hljóp af stokkunum.
Eignarnámsaðgerðin er einnig um-
hugsunarverð og einkennileg. Engu
er líkara en varnarmáladeild geti
látið taka hvaða skika sem er af
landinu eignarnámi og skotið hon-
um undir bandarískar herstöðvar.
Nokkrar spurningar
Þetta er staða málsins í dag,
spurningunum fjölgar hraðar en
svörunum. Þær spurningar sem nú
brenna manni á vörum eru eftirfar-
andi:
1. Hvað vissu íslensk stjórnvöld um
hernaðarhlið loranstöðvarmáls-
ins þegar samningar við Banda-
ríkjamenn voru undirritaðir?
2. Stóðu samningar um þessi nýju
hernaðarmannvirki yfir á árum
vinstristjórnarinnar 1956-1958,
þeirrar stjórnar sem hvað á-
kveðnust þóttist í að reka herinn?
3. Af hverju gaf Tómas Árnason
þáverandi formaður varnarmála-
deildar en núverandi alþingis-
maður út villandi fréttir um til-
gang Loranstöðvarinnar er fyrst
var greint frá fyrirhugaðri bygg-
ingu hennar?
4. Hvað er það í samningum og um-
ræðum um loranstöðvamálið frá
6. áratugnum sem enn þolir ekki
dagsins ljós?
5. Hversu lengi getur utanríkis-
ráðuneytið skýlt hinum óopin-
beru (og skuggalegu) hliðum
starfsemi sinnar bak við reglur
um trúnaðarmál og skjalaleynd?
Hvenær fá t.d. herstöðvaand-
stæðingar að glugga í fundar-
gerðir varnarmáladeildar?
Nú lýsi ég sem sagt eftir svörum
við þessum spurningum. Það er
langbest fyrir viðkomandi aðila að
svara þeim strax því áður en langt
um líður verður aflétt skjalaleynd á
bandarískum gögnum um þessi mál
og þá kemst allt upp hvort eð er.
Arni Hjartarson