Helgarpósturinn - 27.10.1983, Blaðsíða 5

hlelgai-----
pústurinn.
Fimmtudagur 20. október 1983
gera hluti sem þeir virðast ekki
alveg klárir á. Einu sinni setti einn
þeirra þvaglegg í konu. Stuttu
seinna stóð hún æpandi á bjöllunni
og bað um verkjatöflu. Lækna-
neminn gaf henni töflu og kláraði
svo sína vakt. En hún hélt áfram að
hringja og þegar komið var að
henni var þvagpokinn fullur af
blóði. Hvað hefði gerst, hefði þetta
ekki verið athugað?“ spyr Dagmar.
Þetta eru ófagrar lýsingar.
„Hvers vegna sagði Dagmar okkur
ekki frá þessu?“ spyr Sigrún
Reynarsdóttir. „Hún hefur aldrei
kvartað við okkur, yfirmennina
hérna. Auðvitað koma upp alls
konar hlutir í svona starfi. En þettá
sem hún nefnir eru að sjálfsögðu
,,Þaö þarf aö
tvöfalda kvöld- og
næturvaktirnar“
,,Viö áttum ekki
aö ónáöa lækninn á
næturnar heldur hafa
samband viö nætur-
lækninn í Reykjavík.
Hann neitaöi stund-
um aö koma..
,,Stína lá brotin í
þrjá sólarhringa áöur
en nokkuð var
gert...“
,,Nokkrum sinn-
um hefur þurft aö
senda fólk til baka á
Klepp“.
,,Vistfólki hefur
fækkaö á Grund síö-
ustu árin. Viö viljum
láta fara betur um
fólkið“
sérstæðar undantekningar. Svona
hlutir gerast örsjalda.
Ég held að það hafi farið fyrir
brjóstið á Dagmar að hún var ekki
endurráðin eftir sumarafleysingar.
Hún sótti um, en það var búið að
fylla í allar lausar stöður. Þetta ber
keim af einhverjum hefndarhug í
garð stofnunarinnar", segir Sigrún.
Eins og fram hefur komið eru
það ljósmæður sem gegna hlutverki
vakthafandi hjúkrunarfræðinga á
Grund. Ástæðan er einfaldlega sú,
að hjúkrunarfræðingar hafa ekki
fengist þar til starfa. Stofnunin
gafst upp við að auglýsa eftir þeim
í sumar og auglýsti eftir ljósmæðr-
um í blöðunum við nokkra undrun
og kátínu blaðalesenda. En það er
vissulega umhugsunarefni, að fólk
sem menntað er í því að hjálpa
börnum inn í þennan heim skuli
hafa þann starfa að hjúkra fólki,
sem er á leiðinni ut úr honum.
Enn er eitt atriði ótalið sem
Dagmar Sævaldsdóttir nefndi í
samtali við HP og gerði athuga-
semd við. Þetta er vistun gamálla
sjúklinga frá Kleppsspítala.
Dagmar sagði, að einu sinni í sumar
hefði komið til handalögmáls á
næturvakt þegar einn fyrrum vist-
maður á Kleppsspítala hefði tekið
æðiskast. Hún sagði að hann hefði
ráðist á ljósmóðurina og veitt henni
nokkra áverka. Eftir það hafi hann
verið látinn í friði „vegna þess að
það þorði enginn að reyna að
tjónka við hann eða gefa honum
lyf“.
Árni Tómas Ragnarsson, yfir-
læknir á Grund, sagði að læknar á
Kleppi mætu það hverja væri hægt
að vista á Grund. „Þetta er við-
kvæmt og erfitt mál fyrir okkur,
aðstandendur og Klepp. Þetta er oft
fólk sem hefur elst úr geðveiki sinni,
er orðið senilt. Þetta hefur oftast
gengið vel en það hefur líka nokkr-
um sinnum þurft að senda fólk til
baka á KIepp“.
Árni Tómas mótmælti kröftug-
lega þeirri staðhæfingu Dagmarar
við HP, að legusár á Grund væru
allt of algeng. „Staðreyndin er þvert
á móti sú“, sagði hann, „að hér er
óvenjulega lítið um legusár. Það er
varla hægt að segja að þau finnist
hér“.
Af samtölum HP við Dagmar og
yfirmenn á Grund virðist mega
ráða að lítið samráð sé milli
almenns starfsfólks og yfirmanna,
og e.t.v. er það ástæða þess að ein-
staka hlutir fara úrskeiðis. Dagmar
sagði t.d. að hjúkrunarkonur eða
ljósmæður gæfu oft á tíðum hver
annarri ekkert „rapport" um vist-
menn við vaktaskipti eins og ætlast
væri til.
„Yfirleitt líður fólki vel hérna.
Langflestir sem hérna eru hafa það
gott“, sögðu þær Sigrún Reynars-
dóttir og Guðrún Gísladóttir.
Undir þetta tók starfsstúlka sem
vann við afleysingar á Grund í sum-
ar og fyrrasumar en vill ekki að
nafn sitt komi fram. „Það er alls
ekki farið illa með fólkið á Grund“,
segir þessi gangastúlka. „Aðbúnað-
urinn er yfirleitt góður, þó að auð-
vitað mætti ýmislegt betur fara.
Margt af því sem betur mætti fara,
væri hægt að laga ef starfsfólkið
legði sig meira fram. Mér finnst það
oft of áhugalaust, gera lítið í bví að
gera gam la fólkinu til hæfis. Fólk inu
gæt.i liðið betur, en það getur ekki
greitt sér, karlarnir geta ekki rakað
sig, o.s. frv. Fólkið getur margt ekki
séð um sig sjálft og er upp á starfs-
fólkið komið. Vellíðan þess hvað
þessa litlu en mikilvægu hluti varð-
ar er undir framtakssemi og velvilja
starfsfólksins komin. Þarna mætti
gera átak“.
„Við erum 95% með fyrsta flokks
starfsfólk", segir Guðrún Gísla-
dóttir.
Nýlega var tekin í notkun sund-
laug í kjallara Grundar. Hún hefur
sama og ekkert verið notuð. „Það
er mjög lítill áhugi á henni“, segir
Guðrún. Lítil sem engin endurhæf-
ing fer fram á Grund. í tengslum
við sundlaugina hefur verið auglýst
eftir sjúkraþjálfara en án árangurs.
5
„Það stendur ekki á okkur að vilja
ráða fólk til starfa hérna“, segir
Guðrún, „það stendur á fólki að
vilja ráða sig hingað".
Kröfur fólks um aðbúnað á
stofnunum fyrir aldraða fara sívax-
andi. Það fólk sem dvalist hefur á
elliheimilum síðustu áratugi hefur
sætt sig við sinn hlut. „Þetta fólk,
sem er fætt um aldamótin, hefur
aldrei verið kröfugerðarfólk", segir
Dögg Pálsdóttir, deildarstjóri
öldrunarmálefna hjá heilbrigðis-
og tryggingaráðuneytinu. Deildin
sem hún veitir forstöðu er ný — var
komið á laggirnar á þessu ári með
nýju lögunum um málefni aldraðra.
„Það hefur Iengi verið opinbert
leyndarmál að á Grund hafa allt of
margir verið hafðir í of fáum her-
bergjum. En það hefur aldrei verið
kvartað hingað í ráðuneytið vegna
elliheimilisins Grundar, og Grund
hefur verið að breytast. Þar hafa
orðið grundvallarbreytingar á síð-
ustu árum, m.a. fyrir þrýsting frá
heilbrigðisyfirvöldum. Svokölluð-
um „þungum“ sjúklingum hefur
fækkað þar. Droplaugarstaðir í
Reykjavík og Hvítabandið hafa létt
undir í þessu sambandi og með til-
komu B-deildar Borgarspítalans
fækkar langlegusjúklingum enn
meira“, segir Dögg Pálsdóttir.
Á síðustu þremur árum hefur
vistmönnum á Grund fækkað úr
um 330 í rétt rúmlega 300 án þess að
starfsfólki hafi verið fækkað að
sama skapi. „Við viljum láta fara
betur um fólkið“, segir Guðrún
Gísladóttir. Árið 1968 voru um 380
vistmenn á Grund.
Með lögum um málefni aldraðra
voru gerðar verulega auknar kröfur
til stærðar og búnaðar stofnana
fyrir gamalt fólk. Samkvæmt
lögunum er gert ráð fyrir að þær
stofnanir sem starfandi eru fái
framlög úr nýstofnuðum Fram-
kvæmdasjóði aldraðra til að standa
straum af nauðsynlegum breyting-
um.
Þessa dagana er starfshópur að
semja reglugerð um þann aðbúnað
sem krafist verður samkvæmt hin-
um nýju lögum að verði á stofnun-
um fyrir aldraða. Starfandi stofn-
unum verður veittur þriggja ára
frestur til að aðlaga sig nýju reglu-
gerðinni eftir að hún tekur gildi.
Á meðan vinnur Grund að ýms-
um nýmælum í starfsemi sinni.
Vistmönnum fjölgar á Minni—
Grund, þar sem gert er ráð fyrir
íbúðum og rýmri herbergjum og
unnið er að uppbyggingu almennr-
ar öldrunarþjónustu fyrir gamalt
fólk í Vesturbænum í tengslum við
stofnunina.
eftir Hallgrím Thorsteinsson
Smartmyndir
A/KUEÐNING
klæ&skerasaumuð á hvert hús.
Aö undanförnu hafa farið fram miklar umræður um hinar gífurlegu steypuskemmdir
sem orðið hafa á íslenskum húsum óg öðrum mannvirkjum af völdum
veðrunar og annarra þátta.
Nýleg könnun Rannsóknarstofnunar byggingariðnaðarins á steypuskemmdum og
sprungumyndunum í íslenskum húsum leiddi (Ijós að ein haldbesta vörnin gegn leka og
áframhaldandi skemmdum, er að klæða þau alveg til dæmis með áli.
A/klæðning gefur góða möguleika á einangrun. Besti árangurinn fæst
með því að einangra hús að utan með t.d. steinull eða plasti þannig að veggir nái ekki að kólna.
Með aukinni einangrun sparast hitakostnaður sem getur numið verulegum
fjárhæðum þegar til lengdar lætur. Aukin einangrun er sérlega þýðingarmikil á eldri
hús þar sem einangrun var verulega ábótavant hér áður fyrr.
[ A-klæðningu hefur verið hugsað fyrir hverjum hlut til þess að gera uppsetningu
sem einfaldasta og spara bæði tíma og peninga.
Framleiddir hafa verið ýmsir aukahlutir svo sem gluggakarmar, mænar, vindskeiðar §
og margt fleira sem hefur þurft að sérsmíða fyrir aðrar tegundir klæðninga. ^
£ A/klæðning er nýtískuleg lausn - í eitt skipti fyrir öll á veggi, loft og þök. 4
A/klæðning klæðskerasaumuð á hvert hús.
INNKAUP HE
ÆGISGÖTU 7, REYKJAVÍK - S(MI 22000