Helgarpósturinn - 13.09.1984, Blaðsíða 21

Karóllna.
Þórarinn.
endilega að gera mér grein fyrir því
sjálf."
— Bíddu nú við; hvað er þá tón-
smíð? Hún fær sér kaffisopa, bara
einn í þetta sinn: „Ekkert endilega
tónar," svarar hún, „heldur hljóð
sem raðað er saman á einhvern vit-
rænan hátt. Sko, hver tónn einn og
sér er jafn meiningarlaus og stakur
stafur í setningu rithöfundar. Það er
verkið í heild sinni sem hefur mein-
ingu."
Eg spyr næst að hjátrú, en hún
segist enga slíka hafa, „nema strok-
leðrið mitt sem mér finnst gott að
hafa við höndina og er óróleg án.
Það er það eina, plús náttúrlega
þögnin.“
— Getur hún aldrei orðið yfir-
þyrmandi?
„Það er engin hætta á því. Þögnin
er aldrei svo alger."
eins og heilinn
vindþurrkist
Þórarinn Eldjárn
rithöfundur
Ur vinnuherberginu nœr hann ad
fylgjast med fíugumferðinni, alla
vega þeim vélum sem koma inn til
lendingar að norðan, sennilega
mestan part frá Akureyri. Þetta er út
um gluggann á efri hæð Sóleyjar-
götu eitt þar sem Þórarinn hefur
hreiðrað um sig í litlu herbergi hjá
móður sinni. Hann festir þar flestar
hugmyndir sínar á blað; þó einnig
heima hjá sér á Ásvallagötunni „en
ég á mikið afbörnum og mér finnst
því gott að komast í svona afdrep
öðru hvoru," eins og hann segir
sjálfur.
Það er ýmislegt að finna í þessu
litia herbergi; ég sé ónotað skrifpúlt
úti í horni, útskorinn ránfugl í fullri
stærð í tré, gamlan bedda þakinn
orðabókum og allra handanna öðr-
um gögnum sem koma að góðum
notum við þýðingar. Hann er nefni-
lega að þýða; núna Jólaóratoríuna
hans Görans sænska Tunströms. Og
svo, það sem mér finnst skrítnast á
staðnum; þarna er rosaleg tölva
með skermi á gömlu skrifborði, en
skúffurnar á því dregnar út svo að
lyklaborðið geti hvílt í tilhlýðilegri
hæð.
— Hvað ertu að gera með tölvu
hérna, Þórarinn?
„Mér hafa bara fundist svona
gripir spennandi Iengi og ákvað því
að prufa. Þetta er líka vinnuspar-
andi...“
— Og hvernig líkar?
„Það má eiginlega segja að mér
finnist þetta algjört æði. Tölvan er
göldrótt, og verulega miður að ég
skuli bara hafa hana að láni þessa.
Ég á örugglega eftir að fjárfesta í
svona löguðu í framtíðinni."
— Skemmir hún ekkert stemn-
ingu sköpunarinnar?
„Mér finnst það ekki. Það er einn
galli við gömlu góðu rafmagnsrit-
vélina sem ég hef eiginlega aldrei
þolað: Suðið og djöfulgangurinn í
lyklunum fer í mig. Það er eins og
þessi hávaði reki á eftir manni.
Tölvan þegir hinsvegar næstum
alveg. Hún gefur betra næði.“
Þórarinn segist geysilega spennt-
ur fyrir möguleikum þessa undra-
tækis. Hann hafi verið að prófa að
yrkja ljóð á hana um daginn.
„Skemmtilega nýstárlegt," hafði
honum fundist það. „Maður má þó
ekki gleyma því að þótt tölvan sé
óskaplega fullkomin í eðli sínu og
geri margt fyrir mann, þá gerir hún
aldrei það mikilvægasta. Til dæmis
fær hún engar hugmyndir.“
Vinnutempó; ég vil fá að vita
hvernig því er farið hjá Þórarni.
Hann segir það alveg ráðast af því
hvað hann sé að skrifa hverju sinni
og einnig á hvaða stigi verkið sé.
„Þó má segja að þegar líður að lok-
um verka þá komi tarnir, og þær
iangar. Margt í lokavinnslunni er
nefnilega hrein handavinna. Og
hvernig ég vinn að öðru leyti? Ég er
alltaf að skrifa hjá mér allskonar
hugdettur. Ég safna þeim í skúffur.
Ef vel lætur, rís eitthvað upp úr því
drasli síðar meir. Það er þegar ég
gef mér tíma til að ráðast á þessar
hirslur. Þetta á við um ljóð og smá-
sögur. Slíkt rottast saman eftir á.“
— Skiptir umhverfið þig máli?
„Það gerir það og allir hlutir sem
í kringum mig eru. Eg hef fastar sér-
viskur og nota ákveðin áhöld öðr-
um fremur. Samt er þetta ekki svo
alvarlegt að nálgist geðræna átt-
hagafjötra. Það er bara að mér læt-
ur betur að vinna innan um mitt dót
frekar en í ókunnugu umhverfi. Að
vísu geta góð bókasöfn komið sér
vel; á þeim er næði, en ég þarf samt
oftast að hafa meira umleikjs en er
á svoleiðis stöðum; ákveðið mask-
inerí og... að geta gengið um gólf.“
— Stundarðu það sport mikið við
samningarnar?
„Mér finnst vera góð tilbreyting í
því að ganga annað slagið um gólf.
Samt er ég enginn ógurlegur göngu-
maður."
— Hverjar eru þessar sérviskur
þínar sem þú nefndir?
„Þær eru helstar í sambandi við
penna og blýanta. Ég nota sem mest
ákveðinn skrúfblýant sem ég hef
mjög góðar tilfinningar til. Sjálf-
blekungur, sem ég fékk i fermingar-
gjöf, er mér einnig mjög mikilvæg-
ur. Annars nota ég nú mest ritvél-
ina. Og ólíkt betri kontakt hef ég við
mína eigin en aðrar ókunnugar vél-
ar úti í bæ, þótt þær séu til sama
brúks."
Mér finnst þetta nálgast hjátrú. Ég
ber það undir Þórarin.
„Nei, nei, það er engin svoleiðis
taugaveiklun í þessu. Þetta er bara
hið sama og gildir um öll verkfæri
sem fólk vinnur með. Það myndast
alltaf ákveðið samband milli þeirra
og stjórnendanna."
Þórarinn er langbestur á morgn-
ana. Svo segir hann að minnsta
kosti þegar ég inni hann eftir því
hvernig honum láti best að semja.
„Það vill nú líka svo til að það er sá
vinnutími sem ég hef fastan. Ég og
konan mín skiptum síðan eftirmið-
deginum með okkur í vinnu versus
heimilishald."
— En þurfa rithöfundar ekki ein-
mitt að vera eigingjarnir hvað þetta
og annað varðar?
„Getur verið,“ segir hann. „Eigin-
girni er sjálfsagt til mikilla bóta.
Hinsvegar kemst rithöfundur ekki
langt á henni einni og sér. Það er
gott að hafa hana með. Ég á hér að
sjálfsögðu við eigingirni í þágu ann-
arra.“
Ég spyr hann loks út í veðrið. Það
er nefnilega ein tegund þess sem
hann á verulega erfitt með að sætta
sig við samhliða starfinu: „Það er
glaðasólskin og beljandi rok í sömu
andrá," segir hann með hryllingi.
„Allt annað get ég sætt mig við.“
Og maður spyr náttúrlega af-
hverju honum ói við svona veðri.
„Það er erfitt að segja, en þó er
eins og eitthvað í heila manns vind-
þurrkist við þessar aðstæður. Mér
finnst óskemmtilegt til þess að
hugsa.
I
HELGARPÓSTURINN 21