Helgarpósturinn - 19.06.1986, Síða 28

eftir Margréti Rún Guðmundsdóttur myndir Jim Smart og Bjarni Jónsson
ÁTTU ÞÍR EITTHVERT 4
„Atkvœdi mitt og mottó er þetta:
Sannur þjódvilji, sigur lýda!" þrum-
adi ritsjórinn yfir grandalausum
mönnunum í einþáttungi Matthías-
ar Jochumssonar, „Hinum sanna
þjóövilja". Ekki œtlar HP að fara að
fjalla um Össur Skarphéðinsson hér
eða Þjóðviljamenn heldur hitt, að
síðan einþóttungur Matthíasar var
fluttur í Lœrða skólanum árið 1875
hafa menn sýknt og heilagt verið að
setja sér mottó, hvort sem þeim hef-
ur tekist að fara eftir þeim eða ekki.
Það getur líka stundum verið óskap-
lega erfitt að þurfa alltaf að vera
samkvœmur sjálfum sér og jafnvel
leiðinlegt, ekki satt? En nú hefur HP
borist það til eyrna að mjög hafi
dregið úr þessari áráttu og tók því
hús á hópi fólks til að kanna hvort
mottó, smálegar lífsreglur og því-
umlíkt vœri enn við lýði.
Vigdís Grímsdóttir rithöfundur:
„Já, ef þú færö ekki allt sem þú
óskar þér, hugsaðu þá um allt sem
þú færð án þess að óska þér þess. Ég
hef alltaf þurft að hafa þessi eink-
unnarorð."
Alltaf?
,,Já, finnst þér þetta ekki gott?“
Já, mér finnst þetta bara skrambi
gott. Og tekst þér að lifa svona í sátt
og samlyndi við tilveruna?
,,Já, já, ég lifi eftir þessu, það gera
flestir."
Einhver minniháttar sérviska?
„Nei, ekkert í alvörunni, nema ég
fer aldrei í sund á miðvikudögum."
Vigdís hlær. „Finnst þér það ekki
ágætt? Ja, ég kemst ekki ofan í laug-
ina. Það er bara svo voðalega þrúg-
andi á miðvikudögum. Ég veit ekki
af hverju.“
Inga Bjarnason leikstjóri:
„Hvort ég hafi eitthvert mottó? Ég
er nú voðalega mottólaus mann-
eskja. En, jú að gefast aldrei upp við
það sem ég byrja á, þótt það sé von-
Iaust.“
Hvenœr settir þú þér þetta mottó?
„Ég held að ég hafi bara aldrei
sett mér það. Eg er bara svona
heimsk og þrjósk." Inga hlær.
Tekst þér að fara eftir þessu?
„Já, ég geri það enn. Én þetta er
náttúrlega fullkomin heimska."
En einhver önnur minni mottó?
„Mér hefur nú verið sagt að ég sé
óskaplega kærulaus og ég veit ég er
það. Þess vegna reyni ég að vera
glöð ef ég get. Og það fer ægilega í
taugarnar á umhverfinu."
Guðbergur Davíð Davíðsson, upp-
tökustjóri og kvikmyndagerðar-
maður:
„Þetta er erfið spurning." Guð-
bergur hlær. „Veistu, ég held að ég
eigi mér bara ekki mottó. Jú, nema
það að ég reyni eftir megni að láta
mér ekki leiðast. Já, einmitt, ég
reyni að þrauka og láta mér ekki
leiðast."
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir, for-
maður starfsmannafélagsins Sókn-
ar:
„Já að koma til dyranna eins og
ég er klædd."
28 HELGARPÓSTURINN
ono
Steingrímur Aðalheiður Inga Regína
Hvencer settir þú þér þetta mottó?
Aðalheiður er ákveðin. „Ég held
að þetta hafi alltaf fylgt mér svolítið,
en hefur kannski orðið meira áber-
andi í fari mínu eftir því sem ég eld-
ist.“
Einhver önnur einkunnarorð?
„Nei, ekki svona sérstaklega. Ég
hef bara alltaf verið afskaplega
hneigð fyrir það að líta ekki upp til
neins og ekki niður á neinn. Svona
beggja megin við mig er kannski
fólk sem ég skil ekki, en mér finnst
hvorttveggja óhugsandi að líta mik-
ið upp til fólks, kannski fyrir stöðu,
efni og þess háttar, og eins að líta
niður á einhvern fyrir aðstæður
hans.“
Tekst þér að lifa eftir hvoru
tveggja?
„Það held ég nú héðan af. Ég er
orðin svo gömul að ég þarf ekkert
að vera að taka það nærri mér
hvernig fólk er eða bregst við. Ég
þarf það ekki.“
Regína Thorarensen, fréttaritari DV
á Selfossi:
„Ja, ég reyni nú alltaf að lifa eftir
því að koma fram við aðra eins og
ég vil að komið sé fram við mig.“
Regína er ákveðin. „Þetta hef ég
kennt börnunum mínum og það
hefur komið þeim nokkuð vel, eða
ekki veit ég annað."
Hvenœr settir þú þér þessa reglu?
„Jú, það var eftir að ég eignaðist
fyrsta barnið mitt sem nú er 46 ára.
Mér fannst ég finna til svo mikillar
Gerður
ábyrgðar gagnvart honum, ég vildi
ala hann upp eftir settum reglum.
Ég bjó á þessum tíma i Skerjafirði,
sem þá var mjög barnmargt hverfi.
Og mér þótti það svo ógeðslegt þeg-
ar mæðurnar voru að rífast út af
börnum sínum og héldu því fram að
hlutirnjr væru ekki þeirra börnum
að kenna, en vildu varpa sökinni á
önnur börn. Þetta fannst mér lær-
dómsríkt því það var eins og þær
bæru ekki ábyrgð á uppeldi barna
sinna. Það má ekki kenna börnum
opinberlega að Ijúga, þau verða
eins og aðrir að taka afleiðingum
gerða sinna. Þess vegna þýddi ekk-
ert fyrir börnin mín fjögur að klaga
í mig. Ég lagði ríka áherslu á að þau
yrðu að bjarga sér sjálf. Og það held
ég að sé besti undirbúningur sem
börn geta fengið í foreldrahúsum
áður en þau fara út í lífið."
Ólafur Ragnar Grímsson stjórn-
málafrœðingur:
„Nei, það hef ég ekki."
Þú ert sumsé alveg mottólaus
maður?
Ólafur hlær. „Já, það er satt. Þeg-
ar ég var hins vegar í Englandi var
það ógurleg tíska hjá mönnum að
setja sér einhver mottó, en sjálfur
hef ég aldrei sett mér mottó. Svo
einfalt er það nú.“
Kristín Olafsdóttir blaðamaður á
Þjóðviljanum:
„Já, ég hef mörg mottó og prins-
íp.“ Kristín er róleg en einbeitt. „Eitt
Kristfn
af grundvallarmottóunum er að
taka á einhvern hátt virkan þátt í
baráttunni fyrir bættu mannlífi og
núna finnst mér að baráttan hljóti
að snúast einna mest um bætt kjör
launþega. Kjarabarátta kvenna og
reyndar kvennabarátta almennt, er
mér sérstaklega hugstæð í þessu
sambandi en konur hafa eins og allir
vita farið verst út úr þeirri láglauna-
stefnu sem verið hefur við lýði á
allra siðustu árum. En nú akkúrat á
þessari stundu og að gefnu tilefni
finnst mér mjög brýnt að lýðræði og
valddreifing séu í hávegum höfð.
Þetta tvennt finnst mér að eigi að
hafa forgang í öllu starfi. Heyrðu,
ætlaðu annars að lesa þetta yfir fyrir
mig, áður en þetta verður birt, því
ég hef það fyrir mottó að fá að heyra
allt sem haft er eftir mér.“
Og svo rekur hún upp þennan
rokna hlátur.
Steingrímur St. Th. Sigurðsson list-
málari:
„Ja, nú kemur þú mér aldeilis á
óvart." Steingrímur er móður og
másandi. „Ég er nefnilega nýkom-
inn úr heilmiklum leiðangri norðan
af landi og er að setja saman minn-
ingargrein. Mér finnst dálítið erfitt
að svara því í fljótu bragði, sko, því
ég stökk frá ritvélinni. Annars er
þetta góð blaðamennska að koma
manni svona í opna skjöldu. Ég er
nú hrifinn af því.“ Hlær kurteislega.
„En á ég nokkuð að vera að setja
mig í stellingar?"
Vigdís
Nei, nei...
„Þetta er nú undir ýmsu komið og
ég á kannski fleiri en eitt mottó. Mér
hefur nú oft fundist vissir þættir
vera nauðsynlegir. Ég myndi segja
að sjálfsvirðingin hafi gífurlega mik-
ið að segja fyrir mig. Þú veist alveg
hvað ég á við, ekki satt?" Steingrím-
ur hlær. „Og með því að viðhalda
sjálfsvirðingunni forðast ég að öf-
unda nokkurn. Það var nokkuð sem
mér var kennt í uppvextinum. Van-
metakenndarafstaða til lífsins og til-
verunnar og manna og málefna er
óþolandi. Finnst þér það ekki sjálfri
sem blaðamanni?" Steingrímur
hlær.
Jú, jú. Tekst þér að lifa eftir þessu?
„Sko, það getur vel verið að það
komi ekki nógu vel út á pappírnum
hjá mér eða á yfirborðinu. En innra
með mér er það gífurlegt atriði að
safna í einhvern sjálfsvirðingarsjóð.
Ég legg nú ekki borgaralegan mæli-
kvarða á margt í lífinu, ég nota bara
þann mælikvarða sem ég hef öðlast
við kynni mín af lífinu. Og ég reyni
að láta tilfinningar og skynsemi
vega salt. En hvort mér tekst það,
það er svo annar handleggur. Og
hvort ég æpi þetta inní eyru mín,
það er líka annað mál. Heyrðu, þú
ert annars stórkostleg að koma mér
svona í opna skjöldu, hverra manna
ertu góða mín...?“
Gerður G. Bjarklind útvarpsþulur:
„Mitt mottó er „aðgát skal höfð í
nærveru sálar," og það finnst mér