Helgarpósturinn - 31.07.1986, Síða 37

borgfirska sposk og mátar Reykvík-
inginn sem heimtar liðsauka úr höf-
uðborginni: „Þetta er sko ekki
hægt. Ég er einn á móti þessum sjö
landshornasirklum!"
á hefur starfsmannahóp-
ur frá Borgarspítalanum
verið að snæða nauta-
steik á útigrillinu —
teppalaus — og kemur
inn til að ilja sér fyrir
brottför. Allir í sólskinsskapi og að-
eins einn drukkinn að því er séð
verður; félagi hans tekur því með
jafnaðargeði þegar hann hellir í
ógáti rauðvíni yfir buxurnar hans.
Svo eru nokkrir skeifugarnar- og
ristilbólgubrandarar látnir fjúka, en
þeir eru svo „lókal" að utangarðs-
fólk skilur ekki bofs. Og þar sem
þeim þykir lítið til þess koma að ég
hafi fengið mjög góða þjónustu hjá
þeim í hitteðfyrra, („hún er rugluð
að vera að tala um uppskurð núnaV',
hefur áreiðanlega einhver hugsað),
gef ég mig frekar á tal við tvo unga
bakara og við tökum saman lagið
rétt áður en barnum er lokað.
Sumir eru óhressir með að barn-
um skuli vera lokað klukkan hálf-
tólf. En með natni og ákveðni fær
starfsfólkið þá hótelgesti sem ekki
eru til í að fara strax í háttinn til að
færa sig inn í setustofuna. Ein starfs-
stúlkan segir mér frá því að fyrir
skemmstu hafi hópur íslenskra
kvikmyndagerðarmanna borðað
kvöldmat á hótelinu, fært sig inn á
barinn á eftir, en ein af forsprökkun-
um brugðist ókvæða við lokunar-
tímanum; nægði ekki að fá hann
staðfestan hjá hótelstýrunni, heldur
heimtaði hún að kölluð yrði til lög-
reglan og sýslumaðurinn í Árnes-
sýslu sem gæfu henni það skriflegt
að barinn mætti ekki vera opinn
lengur. Urðu yfirvöld sýslunnar
snarlega við þeirri bón.
Um hálfeitt leytið eru flestir horfn-
ir af sjónarsviðinu; ég held út í sum-
arnóttina ásamt fararstjóra Frakk-
anna, gamalli bekkjarsystur minni.
Hún segir það koma sér heldur bet-
ur vel fyrir leiðsögumenn Frakka að
síðasta landsigið á Þingvöllum
skyldi hafa átt sér stað 1789. „Ég
kalla þetta alltaf mestu áhrif frönsku
stjórnarbyltingarinnar hér á landi,"
segir hún.
AVöllunum er kyrrt,
en löggubíllinn lónar
milli hótelsins og
tjaldstæðisins. Lög-
reglan þarf iðulega
að fjarlægja af tjald-
stæðinu drukkna unglinga sem
halda vöku fyrir friðsömu fjöl-
skyldufólki; þeir eru lóðsaðir alla
leið til Reykjavíkur ef því er að
skipta, í samvinnu við Reykjavikur-
lögregluna.
Og i stilltri sumarnóttinni gaum-
gæfum við þessa sakleysislegu bletti
sem áður voru sauðsvörtum almúg-
anum tákn dauða og ærumissis:
Höggstokkseyri þar sem menn voru
höggnir með öxi fyrir sakir á borð
við „kvennamál og svall" og eru
dæmi þess að axarhöggin hafi orðið
þrjátíu áður en af fauk höfuðið. . .;
Kagahólm þar sem menn máttu
emja við staurinn fyrir ekki stærri
sakir en að hafa farið óvarlegum
orðum um kvensemi hans hátignar
Danakonungs sem þó var dag-
sanna; „Það var með ólíkindum
sem menn voru ósínkir á annarra
hold,“ segir enda Björn Th. Björns-
son í Þingvallabók sinni; Brennugjá
og Drekkingahyl, en um hann segir
Björn: „Upp að þessum djúpa hyli
voru þær ógæfusömu konur áður
leiddar sem miskunnað höfðu sig yf-
Samankomið fólk, sitt úr hvorri áttinni — með glens yfir glasi.
ir holdsins óþreyju eða verið bornar
yfirliði í vetrardimmri baðstofu."
Þótt karlmenn þyrftu lítið til að
komast í gálga, á stokk eða köst,
fóru konur jafnvel með enn smærri
syndabelg í hylinn. Eitt þeirra
dæma er Björn Th. tiltekur í bók
sinni er á þessa leið: „hin (var)
vinnukona á Bessastöðum sem barn
hafði átt með dönskum og lagt það
út í grasið einn góðviðrisdag, þaðan
sem illfylgi — og væntanlega örn —
hreif það á brott. Og fyrir nú það að
missa barn sitt með svo sorglegum
hætti fékk hún sjálf að súpa hvelj-
urnar í Drekkingarhyl. Höfðingjarn-
ir lágu hinsvegar mágkonur sínar
og jafnvel föðursystur, án þess að
nokkur svo mikið sem vöknaði.
Þannig var jús."
Og þannig er hann
víst enn, ef marka
má brambolt
þekkts lögfræð-
ings úr Reykjavík
sem við vorum svo
óheppnar að koma að óvörum í
döggvaðri Stekkjargjánni þá um
nóttina...
Annað sem verður að flokkast
undir óheppni þessa annars yndis-
legu nótt var að ég lenti i herbergi
við hliðina á að ég held eina parinu
á ganginum sem söng og drakk
sleitulaust alla nóttina ásamt hjón-
um í svipuðum gír sem þau höfðu
hitt á barnum. Með sumarbirtuna
og Þingvallakyrrðina fyrir utan
gluggann sofnaði ég með ,,Garún,
Garúrí' í eyrunum, sungið temmi-
lega digrum karlarómi.
Vaknaði nokkrum tímum síðar
þar sem setið er og gamnað sér ögn
öls við pel, segir ein konan í hópn-
um: „Á bak með þig, Jónas! Hún er
komin aftur!"
„Nei, þetta er ekki „hún," svarar
þessi Jónas hálfvandræðalegur. En
ég skil ekkert, heldur ekki erlendu
ferðamennina sem segjast vera „all
too happy in Thingvellir. Why can't
we spend the night here?"
Þar sem hún Óxará rennur etja
tveir unglingsstrákar kappi hvor við
annan í róðri, en vinkonur þeirra
lopavæddar í skutnum sitja pinnstíf-
ar eins og ítalskar senorínur á gond-
óla og kippa sér ekkert upp við þótt
herramennirnir æpi klámyrði til
þeirra sem rölta meðfram árbakk-
anum: „Heyrðu, ertu hóra?"
Svona er nú þjóðin mín
sæl á þessum fornhelga
stað hvort sem hún nú
rær á báti, kynnir börn-
in sín fyrir hröfnum og
gróðri í gjánum, eða
ina, og því er saga hennar og Þing-
valla slík sem er.“
Lektorinn reyndi árangurs-
laust að hringja í Björn
til að fræðast nánar um
skandalana í nefndinni. Þá
reyndi hann árangurslaust
að koma sér í mjúkinn hjá
tveimur píum úr MS sem héldu að
vinkonan væri eiginkona lektorsins,
sama hvað þau sóru og sárt við
lögðu að svo væri ekki, og þær
hugsuðu með sér: „Guð, hvað hann
er mikill lúði! Er að reyna við okkur
beint fyrir framan konuna sína."
Enda urðu þær samferða skóla-
bræðrum sínum niður á tjaldstæði,
þó að þeir voru orðnir nokkuð svo
við skál.
Þá uppgötvaði vel meinandi kona
að á svörtum sólarlandajakka lekt-
orsins stóð vörumerkið GIGOLO. Þá
var hann lentur í rifrildi við mið-
aldra hjón sem höfðu reist sér ein-
ingasumarbústað á tveimur dögum
og höfðu af því verulegar áhyggjur
GJÁIN ALMENNINGS
&
HÖTEL HAMINGJA
Jóhönnu Sveinsdóttur myndir Árni
við sama sönginn, en nú hafði fólk
skrúfað frá Rás 1 og tók undir ,,Ave
María,, í óskalagaþætti sjúklinga;
slökkti svo og söng „Jingle Bells" að
eigin frumkvæði, en skrúfaði að því
búnu aftur frá óskalagaþættinum:
„Þrúður og Guðmundur á stofu 102
á Heilsuhælinu í Hveragerði senda
bestu kveðjur. . . með laginu Hestur-
inn í flutningiSkridjöklanna'.' Þegar
þau í næsta herbergi höfðu hlaupið
á skeið sá ég mína sæng út reidda og
dreif mig út í sólskinið.
Upp við Steingerði stórskornu í
Stekkjargjá lá ungur lektor og sólaði
sig ásamt vinkonu sinni. Hann var
frá sér numinn yfir fegurð þessa
fornhelga staðar og jafnframt stil
Björns Th.; sagðist vera nýkominn
úr sólarlandaferð, en heil helgi að
Hótel Valhöll í góð veðri væri á við
tvær sólarlandaferðir. Vinkonan tók
í sama streng, sagðist vera orðin svo
afslöppuð í sólinni í gjánni að hún
væri hætt að banda hendi við
flugnagerinu. „Er ég annars ekki í
gjánni sem kennd er við almenn-
ing?" spurði hún.
Eg held áfram göngunni
og þar sem ég er að
klöngrast yfir gadda-
vírsgirðingu ríður hóp-
ur hestamanna upp
Vellina neðri og yfir í
Snókagjá.
„Er þetta nokkuð friðhelgur stað-
ur?" spyr einn úr hópnum um leið
og reiðskjóti hans kemst ekki hjá því
að spæna upp lyngið í hlíðinni. Bæt-
ir svo við: „Heyrðu, Jónas, þú þarft
ekki að glápa svona þótt þú sjáir
sæta kerlingu." Þessi „sæta kerling"
er ég, dulbúin í túristabol með pallí-
ettum og með svört sólgleraugu.
Þegar ég geng svo af tilviljun fram
á þennan sama hóp skömmu síðar
brosir við löndum sínum á Valhall-
arbarnum og les fyrir þá frumsamd-
ar smásögur og ljóð. Sumir eiga
bara erfitt með að skilja hvernig
stendur á því að hótelið í þjóðgarð-
inum sem hlýtur að mala gull er
ekki þjóðnýtt, hvernig má það vera
að það er í einkaeign? í fyrsta skipti
nú í ár er það leigt út og rekið undir
handleiðslu Ferdaskrifstoíu ríkisins.
Og hvernig stendur á því að Þing-
vallanefnd, ein þessarar hrútfúlu
þingskipuðu nefnda, og á að sjá um
hagsmuni „almennings" á Þingvöll-
um, er svo atkvæðalitil sem raun
ber vitni?
Við þessari spurningu fengust
engin óyggjandi svör meðal þeirra
þjóðkórsmeðlima er stungu saman
nefjum á Valhallarbar á laugardags-
kvöldið. En skemmst er að minnast
þess er Þingvallanefnd meinaði
Söguleikjunum að uppfæra Njálu í
hinni björtu og blíðlyndu Hvanna-
gjá, þar sem áður voru haldnar sum-
arhátíðir og norrænir stúdentar
höfðu tjaldborg sína á Alþingishá-
tíðinni 1930. Lektorinn dró upp bók
Björns Th. þar sem segir um téða
Þingvallanefnd: „En nefnd þessi
taldi sig brátt eiga við aðra en þjóð-
Auður Ingólfsdóttir, hótelstjóri á Valhöll.
að almennir skattborgarar borguðu
undir rassinn á svona liði eins og há-
skólakennurum. Þá sá lektorinn sitt
óvænna það kvöldið og ákvað að
kasta sér ásamt bók Björns Th. í
rúmið, ekki hylinn.
orguninn eftir:
Garún, Garún-par-
ið komið á stjá
með svanaþyt og
söng fyrir allar
aldir og mætt eld-
hress á barinn í hádeginu; dóluðu
sér svo í matsalnum fram eftir degi
og tóku á móti utanaðkomandi gest-
um.
Allt í einu birtist áður drykkfelld-
ur ungur myndlistarmaður úr
Reykjavík með konu og barn í
sunnudagsbíltúr: mesta glæsimenni
Valhallar þann sunnudagseftirmið-
daginn. Sannarlega ánægjuleg um-
skipti það!
Og Gylfi Þ. Gíslason mættur með
hóp Dana í hádegismat. Það er víst
alveg áreiðanlegt að sá sjentilmað-
ur talar betri dönsku en t.a.m. Páll
Pétursson, og svo þá sem gömlu
Þingvallaklerkarnir í lúðu sjakket-
unum töluðu við útlenda ferða-
menn sem forvitnir lögðu leið sína
um þennan hraunkranga fyrr á
öldum.
Margir í sunnudagsbíltúr með
ömmu eða börnin; sumir splæsa í
pönsur eða smurt brauð á hótelinu,
aðrir láta sér nægja pulsu með öllu
í sjoppunni. En hér er þjóðin mín
mestanpart sæl hvort sem hún er
edrú eins og almenningur í gjánni á
Þjóðhátíðinni 1974 af því að ríkið
hafði verið lokað í viku, eða hvap-
kenndur og vel slompaður að
dandalast um með frillu eins og
Magnús í Bræðratungu forðum. . .
hress á barinn í
HELGARPÓSTURINN 37