Helgarpósturinn - 28.08.1986, Síða 22

SKAK
Tvennir tímar
Nú er þeim tólf skákum sem
Karpov og Kasparov eiga að tefla
í London að Ijúka, en þá verður
einvígið flutt til Leningrad og síð-
ari tólf skákirnar tefldar þar. Þegar
þeirri viðureign lýkur verða þeir
félagar búnir að tefla nærri hundr-
að kappskákir hvor við annan á
tveimur árum og mundi einhverj-
um þykja nóg komið í bili. Sjald-
gæft er að sjá jafn ólíka kappa og
þessa tvo eigast við, þeir eru eins
og dagur og nótt. Kasparov er
maður hinnar snörpu sóknar,
hann sveiflar sverðinu svo hratt að
þrjú sýnast á lofti. Karpov er hins
vegar meistari rólegra liðsflutn-
inga, hann safnar smáum ávinn-
ingum (eins og hann safnar frí-
merkjum) og þrengir smám sam-
an að andstæðingi sínum.
Þótt viðhorf þeirra Karpov og
Kasparovs til skákarinnar séu
svona ólík, þá er árangur þeirra,
mældur í sigrum og ósigrum, svo
jafn sem hugsast getur. Eftir sjötíu
og tvær skákir í fyrstu tveimur
einvígjunum mátti kalla að þeir
stæðu jafnt: Karpov hafði tvo
vinninga yfir þegar því fyrra var
slitið, en Kasparov sigraði með
tveggja vinninga mun í hinu síð-
ara. Og þegar þessar línur eru rit-
aðar hefur hann eins vinnings for-
skot að loknum tíu skákum í Lund-
únum.
Fyrir hálfri öld tefldu tveir aðrir
snillingar tvö einvígi um heims-
meistaratitilinn á tveggja ára bili.
Þeir tefldu samtals sextíu skákir
saman í þessum tveimur viður-
eignum, en höfðu teflt tíu skáka
einvígi áratug fyrr. Aldursmunur
þessara tveggja manna var tæpur
áratugur, svipað og nú, og þeir
höfðu nokkuð ólík viðhorf til
skákarinnar, þótt munurinn væri
ekki jafn greinilegur og nú. Þetta
voru þeir Aljekín og Euwe.
Aljekín hafði unnið Capablanca
í einvígi um heimsmeistaratitilinn
árið 1927, nokkuð óvænt því að
Capablanca var talinn hartnær
ósigrandi, Aljekín hafði teflt tíu
kappskákir við hann fyrir einvíg-
ið, tapað þrisvar og gert jjö jafn-
tefli, en enga skák unnið. I einvíg-
inu vann Aljekín sex skákir gegn
þremur og jafnaði þannig metin.
Þeir tefldu aðeins tvær kappskákir
saman eftir þetta og vann hvor
sína. Þessir tveir höfuðsnillingar
dóu því án þes að úr því yrði skor-
ið hvor væri öflugri.
En eftir að Aljekín var orðinn
heimsmeistari tefldi hann glæsi-
legar en nokkru sinni fyrr og vann
sigra sem naumast eiga sinn líka.
Enginn vafi var á því að hann var
fremsti meistari síns tíma, sumir
gengu jafnvel svo langt að telja
hann fremsta taflmeistara sem
uppi hefði verið. Snilldarbrögð
hans og leikfléttur voru helsta
frétta- og aðdáunarefni skákunn-
enda um allan heim.
Euwe var níu árum yngri en
Aljekín og einhver efnilegasti
skákmaður yngri kynslóðarinnar.
Hann var á besta aldri taflmeist-
ara, að því er þá var talið: 34 ára,
er Aljekín tók áskorun hans um
einvígi árið 1935. Samt sem áður
datt víst fáum annað í hug en að
Aljekín myndi eiga alls kostar við
hann.
En þess voru farin að sjást merki
að Aljekín var farinn að slakna.
Sjálfsrýni hans hafði sljóvgast af of
mikilli sigursæld og hann var orð-
inn full handgenginn Veiga-
drottni.
Euwe sigraði í einvíginu með
151/2 gegn 14'/2 vinningi og var þá
í senn orðinn heimsmeistari í skák
og þjóðhetja Hollendinga. Næstu
áratugi var hann einn af fremstu
skákmeisturum heims, afkasta-
mikill höfundur um skák og mikill
kennari. Hann skrifaði mikil verk
um byrjanir, miðtafl og endatafl,
gaf út skáktímarit, og greinar hans
um merkisskákir: „Skák mánað-
arins" voru þýddar og birtar í
skáktímaritum um allan heim. Á
ýmsan hátt má telja Euwe læri-
svein Tarraschar, en hann var
hvergi nærri jafn kreddufastur og
gamli maðurinn. Á efri árum
Euwes sameinuðust menn um
hann sem forseta Alþjóðaskák-
sambandsins FIDE og jsar leysti
hann margan vanda með glögg-
skyggni sinni og góðmennsku.
En það er af Aljekín að segja að
hann gerbreytti lifnaðarháttum
sínum eftir ósigurinn og honum
tókst að endurheimta titilinn í nýju
einvígi 1937, þótt hann næði ekki
aftur þeim yfirburðum yfir aðra
taflmeistara er hann hafði á ár-
unum um og eftir 1930.
Aljekín og Euwe áttu vel saman,
ekki síður en Karpov og Kasparov,
og margar skákanna úr einvígjum
þeirra eru býsna snjallar og vel
tefldar. Því miður er ekki rúm hér
fyrir neina þeirra, en ég tek í stað-
inn stöðu úr skák þeirra frá skák-
þingi í Zúrich árið 1934. Hún sýnir
að Euwe stóð vel fyrir sínu, einnig
í leikfléttunum.
Þessi staða kom fram eftir fléttu
Euwes sem Aljekín taldi að kost-
aði mann, og var svo viss í sinni
sök að hann lék 30 - f6 í stað þess
að verjast með 30 Re7. En Euwe
hafði löngu séð þetta fyrir:
31 Rf7!!!
Og nú kemur í Ijós aö 31 - Kxf7
strandar á 32 Dh5+ Ke7 33
Hxe6+ Kxe6 34 Hel+ Kd6 35
Dc5+ Kd7 36 Df5+ Kd6 37 De6
mát.
Ekki dugar heldur (31 - Kxf7 32
Dh5+) g6 33 Dxh7+ Kf8 34 Dh8+
Ke7 35 Hxe6+.
Aljekín varð því að leika
31 - De8 32 Hxe6 Dxe6 33 Rd8
De4 34 Rxc6
Euwe hefur nú unnið peð og
stendur vel, enda vann hann skák-
ina. Hann tefldi alla skákina mjög
vel, en það er einkum leikurinn 31
Rf7 sem gerir hana minnisstæða.
GÁTAN
Hvað hefur tíðkast hér á landi
allt frá fornöld?
■ • •jnjeg
SPILAÞRAUT
♦ Á-G-2 Vestur lætur hjartakóng og síð-
O 10-6-3 an drottninguna, sem við tromp-
O D-5 + D-G-9-5-4 um heima. Vangaveltur
♦ D-7-6-4 Sögnin virðist vera harla góð.
o 4 Það eru möguleikar á að vestur sé
O Á-G með kónginn annan. Þess utan er
+ Á-K-10-8-7-3 möguleiki á að svína tíglinum, sem ætti að vera óþarfi ef spaðarn-
Sagnir: ir Iiggja 3 hvoru megin. Við sjáum
S V N A hvað gerist.
1 lauf 1 hjarta 3 lauf 3 hjörtu
3 sp. pass 5 lauf pass
pass pass Lausn á bls. 10.
LAUSN Á KROSSGÁTU
• ö - • • • R • - L - • R . /f\
T V £ / R • 'fí - r L £ K fí • £ L J fí
Ú h R • Æ T L fí R • N 'fí i< p L D u R
r L F) V S * K L fí 0 5 T U R • R. R R
• L £ T U U a L fí T u s l< O R r fí T fí
• £ / T o R • /í R. l N • S 5 fí R. K Æ 1> / R
5 h/ Ú 'h 5 T / N % b S • R fí U T T • N
F L ö S K U s X B y T / • r R fí U /< fí H
u /e K K fí R fí U Ð s Æ R Z? U L U R * H /£
K R U m fí R L H > L fí U R fí • /3 R fí £
N 'fí » N T r A/ • R fí U p / R Ð /Z L U N fí
• O s * . /í R N /V N 'M U Ð <? i r T / N G u
R. ö 5 K i £> • fí F fí N <5 / • /e zr / K fí A K
FfíP/R /ne'Ð TóLuR stLjn TrRr GRóVUr, IfíND/ NfíLL! 6RoÐU(i LFSTiR rrifíNN 2j VROP/ -rfí upp HR- STúLKfí /Y1£L> GUlT . Hfíf?! — RbSfí Mfl TUR /<■//✓/> > ■ j/ HRIPR -r/=)F/-Fi
PLRNTfí / HNDURs mERk/ SKJLU^ SPn-iV
MÖGLfí GRBBfl
~ _ A/ —> 'DOTr/N v/n /<OL*L-
-tonn
KtyR' !R PSKfíR GfíLVRR KVLNW HfíT/D RETTfí V/U STULT)
Rú/yj- stæt/ /flisr- V/nJúUr HUÚDU VÉRUR KÓ5TUH LOFfíDI t/T/le
DUGLtfr GL'oFfíR VlSSfl
'fíur/N fímfíöÐ RfímR LtfáRfí fíFTUfí.
£/NK. 5T. þVOTf
my/<k TfífíS
) 5/6/9 5ÆZ>£? GEV/fUR JÖKP HRYJSR
KRoTfín JurT/R
f TÖ//6U mN/-/Ð uRm- ULL- STflUK RR
mrtfí f?/ gutl.
fíRFúíl SfíR DRfífíL SP/RF) £/</</ LRUSfí FúLfíG
£FN! 5 OGN
GERt R/NtjL le/t £/</<' u/)/n/.R sMfítí -■ DÝPI FRoSr 0rr þRfíÚT 5E/OJR /?/< sr
% GLEÐ- ////? mbTfíR RfíldB
tLSKn V/T 5TOLR /3/9/.
L'/Tfí SKfíP RúyKlR SKjfíT, físr SK.ST. SKoli
Tj'oNIÚ - x, TÓNN Hfí&fíL t
brunm DVéLUJl 1- - - - /Brrfííz 5£TuR H/tRÐúR /rffíLrn UR /L/fífí
l KEYTfí SPOT-r fíR >
22 HELGARPÓSTURINN