Íslenzk sagnablöð - 01.01.1816, Page 5

9
181(5
10
vald hinnar bretíku ríkisftiórnar, og flcédi
þad einnig þann i5da júlii, þá hann figldi
frá Fránkáríki til Englanz, hvar hann þó
aldrei fékk ad ftíga í land, en var fluttr
þadan ál'amt 'nokkrum fínum trúuftu áháng-
endum mánudi fídar til eyarinnar St. He-
lenu, fem liggr í reginhafi, lángt fra öll-
um löndum, fyri funnan línuna á milli
heimfins Veftr- og Sudrálfu (til hvörrar
*fídaftnefndu hún fidvanalega reiknaft). par
lét hin eníka ftidrn byggia handa honum
falligt íbúdarhús med prýdilignm húsbún-
adi, og ver ennþá ærnum peníngum til hans
dagligs vidrværis, en þó fleiruin til hans
vöktunar af ftrídsmönnum og íkipalidi.
petta nýa franska ftríd átti ad heita
á enda kliád, med famkomulagi milli þeirra
fameinudu einvaldshecra og Fránkaríkis
konúngs, er íkédi í París þann 2oda ok-
tóbcr 1815. Fyri því var Parífar fridar
giördin lögd til grundvallar; þd mifti Frán-
karíki nú fidra kaftaia, og vard fyri tölu-
verdum penínga útlátum til endrgialds
ftrídskoftnadarins ; einnig íkuldbatt þad fig
til ad láta xgoooo bandamanna vakta 17
fterkuftu borgir á landamærum fínum, í 7 eda
5 ár eptir kríngumstædum; einnig íkyldu
(eptir fídar giördum vidbæti) goooo frarn-
andi ftrídsmanna fetiaft ad í París edr
þar f nánd, til ad vidhalda almennri ró-
femi. pefsi rnikli her á ad fædaft, fataft og
launaft einúngis á Fránkaríkis koftnad.
peim öánægduog dröagiörnu Frænkismönn-
um veitir þeísvegna ei nú hægt ad ftofna
mikilvæg upphlaup, þö þeir ftöku finnum
aafi til þefs reynt, fídan þefsi útlenzki her
fettift í landid; og nú fem ftendr er þar
allt kyrrt ad meftu.
England hélt eins og ádr er fagt, med
mefta kappi ftrídinu fram möt Frökkum
og vildi aungvanvegin kannaft vid Böna-
partes fiálfteknu keifaratign. 1804 tóku
eníkir nokkur íkip, hladin med filfur, er
figldu heim frá Ameriku til Spánar, og kom-
uít af því tilefni í ftríd vid Spanska. Vid
Trafalgar ftód ein hin rnefta fiáfarorrufta
á vorum dögum mHlum Eníkra á adrafídu,
en Franíkra og Spaníkra á hina. Eníkir
unnu bardagann og eydilögdu meiri hluta
ftrídsflota óvina finna, en miftu undir
eins finn nafnfræga Admíral N e 1 f o n.
Sama ár deydi fá ei midr nafnkéndi ftiórn-
arherra Pitt, og vard hans fyrrverandi
rnikli mótftödumadr Fox hans eptirmadr
í því embætti, en dó fiálfr íkömmu ept«
ir, ádr nýum frid vard ákomid, til hvörs
hann af öllu megni ftyrkti. 1807 rédufl:
Enfkir ófyrirfyniu á Danmörk eins og al-
kunnugt er. I stridinu vid Frakka vard
þeim þó leingft af ei annad ágengt, enn fá
mikli framgángr er lid þeirra gjördi i Por-
túgal og Spáni fem frelfadi þefsi ríki
frá ad komaft algiörliga undir ok Bóna-
partes. 1812 fékk fá gamli kóngrGeorg
þridji (annars blindr og bá aldradr) vitfirr-
ingar veikleika ad nýu, hvörsvegna hans
elzti fonr, prinfinn afVVales var kiörinn
til ad ftiórna ríkinu i þefsum födur fíns
forföllum. 1812 brauzt fú misklfd er Ieing-
i hafdi verid milli EngIanz og Nordr-
ameríku frílanda, út í opinbert ílrid.
I því vegnadi Ameríkönum, eptir tiltölu,
betr til fiós enn Eníkum til lanz, því
herför Ameríkana til Kanada (hvört
land Eníkir eiga í veftrálfunni fyri nordan
téd frílönd) mislukkadift ei einúngis, heldr
fendu Bretar jafnvel her þadan er inntók
nokkurn hluta frílandanna og (1814) um
hríd fiálfan þeirra fpánnýa höfudftadWa-
fhington, hvar þeir brendu allar þær
prýdiligu byggíngar fem ætladar voru til
alþiódligrar brúkunar. Á fyrrtédu ári