Íslenzk sagnablöð - 01.01.1816, Page 14

<27
1816
28
ad rádad þadan á Danmork cdr Noresþ
var fnúinn heim aptr án þefs ad géta komid
fínu fram. pótt fveníkr ilrídsher ftofnadi
herför til Noregs fama ár, vard hönum lít-
id ágeingt því nordmenn og ftiórnari þeirra
prins Kriítián Ágúft, frá hvörs
afdrifum eg ftuttlega hefi fagt í Svíaríkis
fréttum, rákuþá brádum úr landi. Skömmu
eptir upphaf ftrídfíns nádu Bretar þeirri
litlu ey Helgalandi (Helgoland), tilheyr-
andi Dönum, fyrir utan Holfetuland,
og einnig 1809 ejunni Anholt í Jótlands-
hafi (nú Kattegat), fem hellft er nafnkénd
vegna hættulegra grynnínga, og mikils turn*
vita er kyndift þar á nóttum fídfarendum
til vidvörunar. 1811 reyndu Daníkir til ad
ná þefsari eyu aptr. Frek 1000 mannsréru
frá Jótlandi þann eöta Martii á 12 bátum,
og lendtu vid ejuna næfta dag. Landi vor
Majór Kétill Jónsfon Melfted (er
ádur hafdi lengi verid ftrídsmanna höfuds-
madr í Veítindíum) hafdi ædft yfirrád
þefsa lids. Med mikilli hreifti rédift hann
á rambygd virki Breta, og veitti þeim tvis-
var hvad eptir annad harda árás, en mikil
vörn var fyrir, og atgángan ófær; loks féll
Melfted fíálfr fyrir íkotum óvinanna med
befta ordftír. Sá er næftr hönum var í yfir-
rádum lidfíns, höfudsmadurinn (Kapteinn)
Prydz mifti báda fæturnar fyri fallftykkis-
kúlu, var handtekin, og dó fídar af fárum
í fángahaldi. Yfirbodari fiófólkfíns í leid-
ángri þefsu löitenant Holftein var einn-
ig íkotinn til bana. í þefsari fvipan komu
nokkur eník ftrídsíkip úr hafi, og urdu Dan-
ir þvi ad hörfa tilbaka, eptir ad bædi þeir
og Bretar höfdu í atgaungu þefsari hlotid
mikid manntión. 300 Dana vóru ofurlida
bornir og teknir höndum, en hinir komuft
á íkip og fídan heim aptr til Jótlands. Enlk-
ir lofudu miög drengíkap Melfteds og
hans undirmanna; Danakóngr prífadi hann
einnig, og gaf ei einúngis ekkiu hans,
heldr og hans eptirlifanda födur á Islandi,
Jóni Kétilsfyni férlega árlega nádargiöf.
í Apríl mánudi fendi höfudsmadr
Eníkra þá herteknu döníku fánga heim frá
Anholt med brófi til hershöfdíngia í Jót-
landi, Maurice ad nafni, hvarí hann fagd-
ift bera mikla og ftaka vyrdíngu fyrir
hinni hrauftu dönfku þiód fem edla
fiandmanni, lofadi miög dreingflcap henn-
ar föllnu kappa, og kvad menn fína fam-
fyrgia Dönum yfir andláti þeirra fem hefdu
dáid þar á ejunni úr fárum.
Arid 1809 inntók daníkr her, hvör-
ium hershöfdingi Evald ftiórnadi, í fam-
einíngu med hollendíku lidi, þann fterka
kaftala Stralfund í Pommern, med hördu
áhlaupi. Sá hét Sc h i 11 er ádr hafdi fczt í
hann, med prufsiíkan ftrídsmannaflokk,
fem, móti kóngs þeirra vilia, hafdi opin-
berlega ftofnad ftyriöld mótFrökkum, og
einnig misþyrmt Dönum er fallid höfdu í
hans hendr. Schill fiálfr féll í þefsuni
fnarpa bardaga.
Öndverdlega 1 fíóftrídinu miftu Danir
hid ftóra heríkip, Prins Chriftián,
þótt yfirmadr þefs, fá nafnfrægi Comman-
dör Jefsen og allir hans menn íynduágiæta
vörn; hin hugprúda únga fióhetia, löite-
nant Wi 11e m ós féll í þefsari orufiu. Téd
íkip var ad lokum nær því fundríkotid af
fiórum eníkum heríkipum, og alls ófært til
lengri varnar. Nokkru feinna miftu Danir
fregátu, einnig ofurlidi borna, í noríkri
úthöfn; þarámót nádu þeir med litlum
ftrídsíkipum, jafnvel fallftykkiabátum, er
reynduft Bretum miög hættulegir, nokkrum
enfkum minniháttar ftrídsíkipum og miög
mörgum kaupförúm, hvarámedal (1810
nálægt Noreg) 48 fermdum kaupföruin í